KASIM AYINDA GÖKYÜZÜ

Uyarı..Öneri  :

Gökyüzü gözlemi yapmayı düşünüyorsanız AY’ın ilkdördün evresine yakın günleri tercih etmelisiniz. Akşamın ilk saatlerinde AY gözlemi yapılır, sonrasında AY ışığının etkisi azalır ve batar. Bu saatten sonra da diğer gökcisimleri, derin uzay cisimleri rahatlıkla gözlenebilir. Elbette,  gözlemlere olumsuz etki yapan  çevre, ışık ve hava kirliliği olmaması gerekmektedir. Gözlem için, olanağınız varsa, kentlerin-yerleşim yerlerinin  dışında, karanlık,  ancak güvenli bir yer seçmeniz uygun olacaktır.

Bilgi Notu :

Ülkemizde heryerde aynı saat değeri kullanılır. Doğu-Batı doğrultusunda ise boylam farkı nedeniyle yaklaşık  01 sa  20 dakikalık bir fark vardır.  Bunun sonucu olarak  gökcisimlerinin doğma , batma  vb zamanları heryerde farklı olur. Doğuda Güneş doğar,  yaklaşık bir saat sonra Batı bölgelerinde doğar(ya da batar..).

İleri saat uygulaması sürüyor. Yaz süresince kullandığımız ileri saatleri artık geri almıyoruz. Yaz kış aynı saat diliminde olacağız.  GMT + 3 sa    Bakalım nasıl etkileneceğiz, yararını nasıl göreceğiz ??

Bilgi Notu :

GÜNEŞ’imizin  bir yıl boyunca gökyüzünde izlediği çembere “TUTULUM” denilmektedir. Güneş, bu çember üzerinde  hergün yaklaşık 1 derece doğuya doğru yolalır.  Güneş ve Ay Tutulmaları,  AY ve GÜNEŞ tam bu çember üzerinde ve aynı hizada olduklarında gerçekleşir. Tutulum denmesinin nedeni de budur. Diğer gezegenler ve AY da bu çembere çok yakın dolanırlar. Hepsinin dolandığı, Tutulum çevresindeki band şeklindeki bu bölgeye  ZODYAK KUŞAĞI  adı verilir.

Yedi Gezgin  :

Amatörler için, gökyüzü düşkünleri için, geçen birkaç ay içersindeki günler de olduğu gibi haftanın 7 gününe isimlerini veren, 7 kat gökyüzü tanımına neden olan, gökyüzünün gezginleri diye antik dönemlerden bu yana bilinen, çıplak göz ile gözlenebilen ve  incelenen 7 gökcismi ( Güneş, Ay, Venüs, Jüpiter, Satürn, Mars, Merkür )  bu ay içersinde de  gökyüzünde aynı anda  birlikte görüleceklerdir.  26 Kasım günü, Güneş gökyüzünde görünür iken saat 14 civarında, bu 7 parlak  gökyüzü gezgini  aşağıdaki şekilde olduğu gibi sıralanmış olacaklar. Jüpiter Güneş’in Batı tarafında olduğu için akşam olmadan batacak, sabah Güneş doğmadan önce doğacak ve sabaha karşı kısa bir süre doğu ufkunda gözlenecektir. Diğerleri ise Güneş battıktan sonra sırasıyla Batı ufkuna yaklaşacak ve batacaklardır.

yedisibirarada

Dikkat edilirse, bu yedi gezgin Güneş’in yörüngesini gösteren Tutulum Çemberi üzerinde veya yakınlarında,  Zodyak Kuşağı içersinde bulunmaktadırlar.


KASIM AYINDA GÜNEŞ :

Ayın ilk gün TERAZİ  takımyıldızı sınırları içersinde bulunacak olan yıldızımız, yaklaşık 23 Kasım günü AKREP takımyıldızı sınırlarını geçecek ve 29 Kasım gününe kadar bu takımyıldızda bulunacak, daha sonra ise YILANCI   takımyıldızı sınırları içersine geçecektir. Yani bu ay içersinde 3 takımyıldızı ziyaret edecektir.  Burçlar kuşağında yeralan 13. Burç takımyıldızı olan YILANCI takımyıldızının varlığını bizlere hatırlatmaktadır .

GÜNEŞ  ayın ilk günlerinde  Doğu noktasından 18 derece Güney yönüne doğru doğacaktır. Akşamları da aynı şekilde batma noktası Batı noktasından Güney yönüne doğru 18  derece ötede olacaktır.  Ay sonuna doğru bu değerler yaklaşık 27  dereceye kadar artacaktır.

Gündüz süresi de her geçen gün daha da  kısalacaktır. Ayın ilk günlerinde   yaklaşık olarak 10 sa 30 dk    olan bu süre ay sonunda  yaklaşık 09 sa 40 dk   olacaktır. Elbette Gündüz süresi kısalırken Gece süreleri de uzamaktadır.

Güneş’in  günortasında, Güney yönündeki en yüksek geçişi ayın ilk günlerinde 38 derece iken ay sonunda  ufkumuza uzaklığı 30 dereceye kadar azalacaktır. Bu durum Güneş ışınlarının daha eğik açıda bize ulaşması, daha az ısınma,  kısaca  KIŞ geldi demektir.


AY  ay

 AY,  elips şeklindeki yörüngesinde dolanırken  ;

14 Kasım   günü  enberi  konumunda –

YER’e  en yakın konumda olup   uzaklığı  356 500 km

27 Kasım   günü  enöte   konumunda –

YER’e  en  uzak konumda olup   uzaklığı  406 000 km

kasim_ay

AY’ın   EVRELERİ :

İlkdördün      :   07 Kasım           Dolunay       :   14 Kasım

Sondördün     21 Kasım            Yeniay         :   29 Kasım                  ayevreleri_kasim

 

 

 

14 Kasım günü  AY,  bu dolanması sırasında Yer’e  en yakın konumunda olacak ve aynı zamanda Dolunay evresinde bulunacaktır.  En yakın konumda olunca açısal-görünür büyüklüğü en fazla olacak, daha parlak görünecektir. Bu durumdaki AY   “Süpermoon”   –  Süper AY  olarak isimlendirilmektedir.


GEZEGENLERİN GÖZLENEBİLİRLİĞİ

Ayın ilk günlerinde MERKÜR  görünüm olarak Güneşin hemen yakınında ve JÜPİTER  Güneş’in batısında  bulunacak.  SATÜRN,  MARS ve VENÜS ise   Güneş’in doğusunda sıralanacaklar. Ayın son günlerinde ise, MERKÜR Güneş’ten  Doğu yönünde 18 derece uzaklaşmış olacaktır.

MERKÜR :  Kasım merkürayının ilk günlerinde Güneş’e çok yakın görünümde olacağı için gözlenmesi olanaksız olan gezegen her geçen gün uzaklaşarak  ayın son günlerinde çok kısa bir süre de olsa gözlenebilecektir. Ufka yakın olması, havanın tamamen kararmamış olması nedeniyle gözlemi oldukça zor olacaktır. Tıpkı Güneş gibi, Kasım ayı süresince  Terazi, Akrep ve Yılancı  takımyıldızlarının sınırları içersinde yol alacaktır.venus

VENÜS :   Ayın ilk günlerinde  GÜNEŞ battığında, Yılancı takımyıldızı içersinde SATÜRN ile komşu olacak olan çok parlak olan gezegen ilerleyen günlerde Yay takımyıldızına geçerek ilerleyecektir. Bu hareketi sırasında  görünür olarak Güneş’ten biraz daha uzaklaşmış olacak ve  günbatımı sonrasındaki gözlemi daha uzun ve daha rahat olacaktir.  Güney-Batı yönündeki çok parlak görünümü ile  halk arasındaki  “Akşam Yıldızı” özelliğini sürdürecektir.MarsSyrtisGlobe

MARS : Ayın ilk günlerinde  Yay takımyıldızında yolalacak olan “Kızıl Gezegen”  bir hafta sonra Oğlak takımyıldızına geçecek. Kasım ayı süresince günbatımında, Güney yönümüzde ufkumuzdan yaklaşık 25-30  derece yükseklikte olacak ve gecenin ilk yarısında batıya doğru yolalacak, yaklaşık 3 saat  kolayca gözlenecektir.jupiter

JÜPİTER :  Bu ay içersinde Güneş’in batısında bulunacaktır. Ayın ilk günlerinde açısal olarak Güneş’e 27 derece uzaklıkta iken,  Başak takımyıldızı içersinde konumu fazla değişmemesine karşın, Güneş’in doğuya doğru hareketi nedeniyle ay sonuna doğru Güneş’ten açısal olarak  yaklaşık  50 derece uzaklaşmış olacaktır. Bunun sonucu olarak  gezegenlerin en büyüğü olan bu dev gaz gezegen ayın ilk günlerinde sabah,  gündoğumu öncesinde doğu ufkunda görünecek, Güneş doğuncaya dek yaklaşık 2 saat  gözlenebilecektir. Bu süre ay sonuna doğru 3 saati geçecektir. Parlaklığı ise önceki aylara göre daha az olacaktır.

saturnSATÜRN :  Kasım ayı   içersinde de  Yılancı  takımyıldızı içersindeki konumu fazla değişmeyecek,  akşamın ilk saatlerinde batı ufkumuzda  günbatımından hemen sonra kısa bir süre  gözlenebilecektir. Her geçen gün gözlem süresi daha kısa olacaktır. Güneş’in doğuya doğru yerdeğiştirmesi sonucu ay sonuna doğru Güneş ile birlikte batacak ve gözlenemeyecektir.

 

Eğer bir dürbün ya da teleskop ile gözlem yapacaksanız, çıplak göz ile görülemeyen URANÜS ve NEPTÜN’ü de gözleyebilirsiniz. Parlaklıklarının az olması, diğer sönük yıldızlardan ayırtedilmesindeki güçlük nedeniyle  konumunu çok iyi biliyorsanız gözleyebilirsiniz. Bunun için ayrıntılı yıldız haritalarına bakmanız gerekecektir. Uranüs  Balıklar, Neptün ise Kova takımyıldızı sınırları içersinde bulunacak. Ayın ilk günlerinde Güneş battıktan sonra Doğu-Güneydoğu ufkunda yükseliyor olacaklar ve uzun süre gece gökyüzünde yeralacaklardır.

——————————————————————-ucubirarada

2 Kasım günü aşağıdaki şekilde olduğu gibi,  AY,   ince Hilal şeklinde iken, Yılancı takımyıldızı sınırları içinde VENÜS ve SATÜRN ile yakın görünümde ve dizili şekilde görünecek.  Bu üçlü,  Akrep’in kalbi Antares’e yakın görünümde – komşu olacak.

AY, 6 Kasım   Mars ile yakın görünümde olacaktır.

15 Kasım da ise, Aldebaran’ı (Boğa takımyıldızının en parlak yıldızı)  örtecek, ancak bu örtme olayı gündüz saatlerinde olduğu için ülkemizden gözlenemeyecektir. ikili

25 Kasım günü, sabaha karşı,  sondördün evresini geçmiş, hilale dönüşmüş AY ile JÜPİTER  çok yakın görünümde birlikte doğacaklardır. Astrofotoğrafçılar için güzel bir görüntü oluşturacaklardır.

 

 

 

GÖKTAŞI YAĞMURLARI :

Kasım ayı içersinde  iki ayrı göktaşı yağmuru gerçekleşecek.

TAURİD (Boğa)  Göktaşı Yağmuru :

 4 Kasım  günü maksimum sayıya ulaşması beklenen göktaşı yağmurunun kaynağı için

Asteroid 2004 TG10   ile   2P Encke   kuyrukluyıldızının toz kalıntıları olduğu öngörülüyor..  Çok az sayıda göktaşı görülebilecek.  Zayıf bir yağmur, çisenti gibi….

LEONİD (Aslan) Göktaşı Yağmuru :     

16-17 Kasım günlerinde maksimum sayıya ulaşması bekleniyor. Bu da zayıf bir göktaşı yağmuru sayılır. 1865 yılında keşfedilen  Tempel-Tuttle  kuyruklu yıldızı kalıntılarının oluşturduğu bilinmektedir. 33 yılda bir Güneş etrafından dolanan  bu  Kuyruklu yıldızın son geçişi 2001 yılında olmuş,  geçtiği yıl çok fazla sayıda göktaşı gözlenirken diğer yıllarda bu sayı azalmaktadır. Bu göktaşı yağmurunda da saatte 10-15 kayma bekleniyor. Dolunay sonrası olması nedeniyle de gözlenmesi oldukça zor olacak.

 

Havaların soğuması ve kışın kendisini farklı şekillerde göstermesi  sözkonusu. Gözlem için uygun giysi seçmeyi unutmayınız.

Gökyüzünüz açık olsun, iyi gözlemler..         

Bir cevap yazın

E-Posta adresiniz yayınlanmayacaktır.