ARALIK AYINDA GÜNEŞ :
YILANCI burcunda doğanlar (!) bilirler, GÜNEŞ 29 Kasım günü Yılancı takımyıldızı sınırları içine geçmişti.
Aralık ayının 18. Gününe kadar bu takımyıldız sınırları içersinde yol almaya (görünür hareketi sırasında hergün yaklaşık 1 derece doğuya doğru yerdeğiştirmeye..) devam edecektir. 18 Aralık günü YAY takımyıldızı sınırlarını geçecek ve ay sonuna kadar bu takımyıldız sınırları içinde bulunacaktır.
GÜNEŞ, ayın ilk günlerinde, Doğu noktasından Güney yönüne doğru 28 derece öteden doğacaktır. Akşamları da aynı şekilde battığı nokta Batı noktasından Güney yönüne doğru 28 derece ötede olacaktır. Ay sonuna doğru bu değerler fazla değişmeyecek yaklaşık 30 derece civarında olacaktır.
Gündüz süresi de her geçen gün daha da kısalmaya devam edecektir. Ayın ilk günlerinde yaklaşık olarak 09 sa 30 dk olan bu süre ay sonunda fazla değişmeyecek ve 21 Aralık günü KIŞ GÜNDÖNÜMÜ sonrası yaklaşık aynı değerlerde olacaktır..
Güneş’in, günortasında, Güney yönündeki en yüksek geçişi Aralık ayı süresince çok değişmeyecek, en düşük değerlerde olacaktır. Güney yönünde ufuktan en fazla 27-29 derece yüksekten geçecektir. Bu durum Güneş ışığının etkisinin gün içersinde en az olduğu günler demektir. Yani KIŞ Ortası…
Bilgi Notu : Güneş, Tutulum üzerinde hareket ederken Gök Eşleğinden en fazla 23.5 derece uzaklaşır. 22 Eylül’den sonra gökeşleğini keserek güneye iner, maksimum 23.5 derece olur, sonra tekrar Eşleğe yaklaşır ve sonra gökeşleğinden kuzeye doğru uzaklaşır ve bu döngü sürer gider. Gökeşleğine olan açısal uzaklıktaki bu değişim, doğma-batma, gün süresi gibi kavramları belirler. Gök
eşleğine güneye doğru en uzak olduğu tarih, 21-22 Aralık‘tır. Bu tarihte, gözlem yerinde “En Kısa Gündüz – En Uzun Gece “ oluşur. Buna KIŞ GÜNDÖNÜMÜ adı verilir.
Bilgi Notu : GÜNEŞ’imizin bir yıl boyunca gökyüzünde izlediği çembere “TUTULUM” denilmektedir. Güneş, bu çember üzerinde hergün yaklaşık 1 derece doğuya doğru yolalır. Güneş ve Ay Tutulmaları, YER, AY ve GÜNEŞ tam bu çember üzerinde ve aynı hizada olduklarında gerçekleşir. Tutulum denmesinin nedeni de budur. Diğer gezegenler ve AY da bu çembere çok yakın dolanırlar. Hepsinin dolandığı, Tutulum çevresindeki band şeklindeki bu bölgeye ZODYAK KUŞAĞI adı verilir.
AY
AY, elips şeklindeki yörüngesinde dolanırken ;
13 Aralık günü enberi konumunda –
YER’e en yakın konumda olup uzaklığı 358 461 km
25 Aralık günü enöte konumunda –
YER’e en uzak konumda olup uzaklığı 405 870 km
AY’ın EVRELERİ :
İlkdördün : 07 Aralık Dolunay : 14 Aralık
Sondördün : 21 Aralık Yeniay : 29 Aralık
AY ; akşam saatlerinde 3 Aralık’ta Venüs, 5 Aralık’ta Mars ile, sabah saatlerinde ise 22-23 Aralık’ta Jüpiter ve 28 Aralık’ta Satürn ile yakın görünümde olacaktır.
Uyarı..Öneri : Gökyüzü gözlemi yapmayı düşünüyorsanız AY’ın ilkdördün evresine yakın günleri tercih etmelisiniz. Akşamın ilk saatlerinde AY gözlemi yapılır, sonrasında AY ışığının etkisi azalır ve batar. Bu saatten sonra da diğer gökcisimleri, derin uzay cisimleri rahatlıkla gözlenebilir. Elbette, gözlemlere olumsuz etki yapan çevre, ışık ve hava kirliliği olmaması gerekmektedir. Gözlem için, olanağınız varsa, kentlerin-yerleşim yerlerinin dışında, karanlık, ancak güvenli bir yer seçmeniz uygun olacaktır.
GEZEGENLERİN GÖZLENEBİLİRLİĞİ
Ayın ilk günlerinde MERKÜR görünüm olarak Güneş’ten Doğu yönünde 18 derece uzakta iken Güneşin doğu yönündeki hareketi yanısıra kendi yörüngesindeki geri hareketi sonucu 27-28-29 Aralık Günlerinde çok yakın görünümde olacaklar, daha sonra Merkür ay sonuna doğru Güneş’in 6 derece Batı tarafına ulaşmış olacaktır. JÜPİTER Güneş’in batısında yeralmayı sürdürecektir. SATÜRN, MARS ve VENÜS ise Güneş’in doğusunda sıralanacaklar.
Bilgi Notu : Gezegenler ve AY gibi Tutuluma yakın gökcisimlerinin Güneş’in Doğu tarafında olması durumunda, Güneş battıktan hemen sonra gökyüzünde görünürler. Batı tarafında olanlar ise, Güneş sabah doğmadan önce doğarlar. Bu gökcisimleri Güneş’e açısal olarak ne kadar uzak olurlarsa o denli fazla süre gözlenebilirler.
MERKÜR : Aralık ayının ilk günlerinde açısal olarak Güneş’in yaklaşık 18 derece doğusunda bulunacak olan gezegen 11 Aralık günü yaklaşık 21 derecelik “En Büyük Doğu Uzanım” dediğimiz(Güneş’in doğusunda en büyük açısal uzaklık) görünümde ve yaklaşık -0.2 kadir parlaklıkta olacaktır. Temiz bir atmosfer, ışık, çevre kirliliği olmayan bir yerde kısa bir süre zor da olsa gözlenebilecektir. Ay ortasında “Geri Hareket” yaparak hareketini sürdürecek olan Merkür 27-29 Aralık günleri Güneş’e çok yakın görünümde olacaktır.
VENÜS : Ayın ilk günlerinde GÜNEŞ battığında, YAY takımyıldızı içersinde, çok parlak görünümü ile “Akşam Yıldızı” tanımlamasına uygun görünümde olacaktır. İlk günlerde Güneş’e olan 43 derecelik açısal uzaklığı, 7 Aralık günü Oğlak takımyıldızı sınırını geçtikten sonra artarak ay sonunda 47 dereceye ulaşacaktır. Güneş battıktan sonra 2-3 saat gözlenebilecektir. Parkalık olarak Güneş ve AY’dan sonra gelen, en parlak görünen 3. Gökcismi olan VENÜS çok parlak ( -4.2 kadir ) görünümü ile Batı ufkumuzun ilgi odağı olacaktır.
MARS : Ayın ilk günlerinde Oğlak takımyıldızında yolalacak olan “Kızıl Gezegen” 15-16 Aralık ‘ta Kova takımyıldızına geçecektir. Aralık ayı süresince günbatımında, Güney yönümüzde ufkumuzdan yaklaşık 30-40 derece yükseklikte olacak ve gecenin ilk yarısında batıya doğru yolalacak, yaklaşık 3 saat kolayca gözlenecektir.
JÜPİTER : Bu ay içersinde de Güneş’in batısında bulunacaktır. Ayın ilk günlerinde açısal olarak Güneş’e 50 derece uzaklıkta iken, Başak takımyıldızı içer
sinde konumu fazla değişmemesine karşın, Güneş’in doğuya doğru hareketi nedeniyle ay sonuna doğru Güneş’ten açısal olarak yaklaşık 75-80 derece uzaklaşmış olacaktır. Bunun sonucu olarak gezegenlerin en büyüğü olan bu dev gaz gezegen ayın ilk günlerinde sabah, gündoğumu öncesinde doğu ufkunda görünecek, Güneş doğuncaya dek yaklaşık 3 saat, ay sonuna doğru ise 4 saat ten fazla gözlenebilecektir. Parlak görünümü, Galileo uyduları ile güzel bir gözlem hedefi olmayı bu ay da sürdürecektir.
SATÜRN : Aralık ayı içersinde de Yılancı takımyıldızı içersindeki konumu fazla değişmeyecek olan “Halkaların Efendisi” denilebilecek bu güzel görünümlü dev gaz gezegen açısal olarak Güneş’e yakın konumda olacağı için gözlenemeyecektir. Ayın ilk günlerinde Güneş’in 10 derece Doğu tarafında iken, ay sonuna doğru Güneş’in Batı tarafında ve 18 derece açısal uzaklıkta olacaktır. Ay sonunda, sabaha karşı Güneş doğmadan az önce, çok uygun gözlem koşullarında çok kısa süre ile belki gözlenebilecektir.
Bilgi notu : Eğer bir dürbün ya da teleskop ile gözlem yapacaksanız, çıplak göz ile görülemeyen Uranüs ve Neptün’ü de gözleyebilirsiniz. Parlaklıklarının az olması, diğer sönük yıldızlardan ayırtedilmesindeki güçlük nedeniyle konumunu çok iyi biliyorsanız gözleyebilirsiniz. Bunun için ayrıntılı yıldız haritalarına bakmanız gerekecektir. Aralık ayı süresince Neptün : Kova takımyıldızı, Uranüs ise Balıklar takımyıldızı içersindeki konumlarını koruyorlar.
01 Aralık akşamı, günbatımı sırasında aşağıdaki şekilde olduğu gibi, çok ince Hilal şeklindeki AY ve Güneş’e yakınlık sırasında Satürn, Merkür, Venüs ve Mars gezegenleri Güney-Güneybatı arasında sıralanmış olacaklardır.
Yedi Gezgin :
“Yedi Gezgin” ‘in aynı anda gökyüzünde sıralanmış bir şekilde gözlenmesi bu ay içersinde de gerçekleşecek. Ayın 2. günü ; batıdan doğuya doğru, Jüpiter, Güneş, Satürn, Merkür, Ay, Venüs ve Mars, ayın 24. günü ise Jüpiter, Ay, Satürn, Güneş, Merkür, Venüs ve Mars şeklinde sıralanacaklar.
Bu dizilimin tamamı gün ortasında gerçekleşecek ve göremeyeceğiz. Ancak ; gün ortasında gökyüzüne baktığımızda, Güneş yükseklerde iken, antik dönemlerden bu yana insanları etkileyen, çeşitli nedenlerle tanrısallaştırılmış olan bu “Yedi Gezgin” in yukarıdan dizilmiş olarak bizi izlediklerini düşünün… Ya da, Antik dönemde olsaydınız ne düşünürdünüz ??
GÖKTAŞI YAĞMURLARI :
Aralık ayı içersinde güçlü bir göktaşı yağmuru olacak, ancak kötü bir haber, dolunay denk gelecek. Gökyüzünün parlaklığı göktaşların çoğunun görülmesini engelleyecek. Gökyüzü gözlemcileri için “ doğal ve kaçınılmaz bir ışık kirliliği”…
GEMİNİD (İkizler) Göktaşı Yağmuru : 13 /14 Aralık
Geminid Göktaşı Yağmuru, diğer göktaşı yağmurlarında olduğu gibi bir kuyrukluyıldızın kalıntılarının neden olduğu bir olay değil. “3200 Phaethon” adı verilmiş olan ve Güneş etrafındaki yörüngesinin dönemi 1.4 yıl olan bir asteroid neden oluyor bu yağmura. Yapılan tahminlere göre bir saat içinde 120 göktaşı kayması gözlenebilecek. (Eğer dolunay olmasaydı..) Aslında bir hafta öncesi ve sonrasında da daha az sayıda göktaşı kayması gözlenir, ancak bu sayının en fazla olduğu gece 13-14 Aralık gecesidir.
Göktaşı kaymaları, İkizler takımyıldızının en parlak iki yıldızı olan Castor ve Pollux’un bulunduğu bölgeden geliyormuş gibi görünecekler. İkizler takımyıldızı gece yarısına doğru tamamen doğmuş olacak. Gece yarısına doğru doğu ufkunuza bakmanız yetecek. Sabaha kadar ikizler takımyıldızını izlemeyi sürdürmek gerekir.
Aralık ayı, kış ortası.. Göktaşı yağmuru için, uygun giysi, güvenli ve karanlık bir gözlem alanı bulun ve olanağınız varsa uzanıp çıplak gözle gökyüzüne, Castor ve Pollux ‘un bulunduğu bölgeye bakmayı unutmayın. Geniş bir alanda dolunay ışığına rağmen güzel göktaşı kaymaları, hatta ateş topları izleyebilirsiniz, eğer şansınız varsa.
Gökyüzünüz açık olsun.. İyi gözlemler..
2016 : acısıyla, güzeliyle, iyisi ve kötüsü ile çok farklı koşullarda geçirdiğimiz bir yıl sona eriyor. Dileğim, 2017 ve gelecek yıllar beklentilerimize uygun, daha iyi, insanlık, sevgi ve barış dolu olsun.
Sevgiyle kalın.