TEMMUZ AYINDA GÜNEŞ :
GÜNEŞ’imiz Temmuz ayının ilk yarısında İKİZLER takımyıldızı sınırları içersinde bulunacaktır. 20/21Temmuz gecesi komşu YENGEÇ takımyıldızı sınırları içersine geçecek ve ay sonuna kadar bu takımyıldız sınırları içersinde görülecektir.
GÜNEŞ’in ufkumuzdaki doğma ve batma noktaları bu ay içersinde biraz daha değişecektir. Bu ayın ilk günlerinde Coğrafya Yönleri olarak bildiğimiz Tam Doğu ve Tam Batı noktalarından kuzeye doğru 30 derece iken ayın son günlerinde 22 derece uzakta bir konumda doğup batacaktır. Bu açı her geçen gün azalacaktır
Temmuz ayı içinde gündüz süresinin uzunlukları da azalmasını sürdürecektir. Ayın ilk günü yaklaşık olarak 14sa 57dk olan gündüz süresi ayın son gününde 14 sa 17dk olacaktir. ( Burada unutulmaması gereken özellik ; Türkiye’mizin doğusu ile batısı arasındaki doğma-batma saatleri arasındaki fark yaklaşık 1 saat civarındadır, ancak (enlemler arasındaki küçük zaman farkları dikkate alınmadığında) gündüz süresi ülkemizin her yerinde yaklaşık aynı uzunlukta olur.)
Güneş’imiz yıllık görünür hareketi sırasında Güneye doğru yer değiştirmesini sürdürecektir. Temmuz ayı süresince Ankara’da 12:52 ile 12:55 saatleri arasında öğlen çemberinden geçecektir. Aynı enlemdeki diğer kentlerin Ankara’ya göre boylam farklarına uygun olarak, doğusundaki kentlerde daha erken, batıdaki kentlerde ise daha geç geçecektir. Tam bu geçişler sırasında yani tam öğlen zamanında ufuktan yüksekliği Temmuz ayı süresince yaklaşık 73 dereceden 68 dereceye kadar azalacaktır. . (Ankara’ya göre verilen bu değerler, güneye doğru kaç derece giderseniz ufuktan yüksekliği o kadar artar.. Kuzeye giderseniz azalır.)
( Örneğin Ankara’nın Coğrafya Boylamı yaklaşık 32.8 derece doğu, İzmir’in ise 27.1 derece doğu boylamı, buna göre aralarındaki boylam farkı yaklaşık 5.6 derece olur. Her bir derece Güneş’in hareketine uygun olarak 4 zaman dakikasına denk gelir. Buna göre 5.6 x 4 = 22.4 dakika eder. Öyleyse Güneş, 1 Temmuz günü Ankara Öğlen çemberinden saat 12:52 de geçecek ise, İzmir öğlen çemberinden yaklaşık 22.4 dakika sonra yanı yaklaşık 13:15 de geçecek demektir. Ankara’dan daha doğudaki iller için hesap yapılırken boylam farkına denk zaman değeri bu kez çıkartılır. Bu ayrıntıyı da unutmayalım…)
Türkiye’mizin doğusundan VAN, ortasından ANKARA ve batısından da İZMİR kentleri için TEMMUZ ayının 1, 15, 31. günlerinde Güneş ile ilgili zamanlar, öğlen-meridyenden geçiş zamanı, yüksekliği ve uzaklığı aşağıdaki çizelgede verilmiştir. Değerleri karşılaştırarak yukarıda metin olarak verilen bilgileri irdelemelisiiniz.
05 TEMMUZ 2019
Güneş’e en uzak konumda olduğumuz gün !
Isı kaynağımız en uzakta,
peki, bu sıcaklar da ne böyle ?? 🙂
Yerkürenin Güneş etrafında dolandığı yörünge ( ya da Güneş’in Yerküre etrafında dolandığı görünür yörüngesi) bir elipstir. Güneş’imiz bu elipsin odaklarından birinde bulunur. Dünyamız yörüngesinde dolanırken, yörünge üzerinde bulunduğu noktanın Güneş’e uzaklığı sürekli değişir.
05 Temmuz gecesi bu uzaklık en büyük değerde ( 152.104.285 km ) olacak.
Güneş bize en uzak konumda olmasına karşın Dünyamız üzerinde Kuzey yarıkürede en sıcak günler yaşanmaktadır. Mevsimler üzerinde ve sıcaklığın fazla olmasında esas etkenin Yer-Güneş uzaklığının olmadığını da yaşayarak öğreniyoruz. Güneş’e en uzak ve en yakın olduğumuz konumlardaki uzaklık farkı ( yaklaşık 5 milyon km… oran olarak : % 3,3 ) mevsimler üzerinde o kadar etkili olmuyor. Esas etki, yeryüzüne Güneş ışınlarının geliş açısı, yani ne kadar dik ya da ne kadar eğik geldiği önemli. Kuzey yarıkürede, yıl içinde Temmuz başında Güneş’e en uzak konumda olmamıza karşın, Güneş ışınlarının eğimi 21 Haziran’da en fazla oluyor ve ilerleyen günlerde ısınma sürüyor, sonrasında Güneş’e en uzak olmamıza karşın en sıcak günleri yaşıyoruz. Havanın, suyun ve karaların ısınma sürelerinin farklı olmasını da unutmamak gerekir. Sıcaklara dikkat….
Güneş, Kuzey yarıkürede 21 Haziran’da gökyüzünde yıl içersindeki en yüksek konumunda olur. Bu tarihte Güney yarıkürede ise Güneş ışınlarının geliş açısı çok azdır ve kış mevsimi oluşur. .
AY
AY, HAZİRAN ayı süresince, elips şeklindeki yörüngesinde dolanırken yörüngesinin enberi ve enöte noktalarından geçiş tarihleri ile bu tarihlerdeki AY- YER uzaklıkları aşağıdaki gibidir.
05 TEMMUZ : AY, Enberi ( YER’e en yakın ) konumunda : 363 726 km
21 TEMMUZ : AY, Enöte ( YER’e en uzak ) konumunda : 405 481 km
Dikkat ettiyseniz, 05 Temmuz günü Güneş‘imizden yıl içindeki en uzak konumdayız. AY ise bize en yakın konumda olacak. Güneş en uzak olduğu için gökyüzünde kapladığı alan yani görünen büyüklüğü en küçük olur. Ay ise en yakın konumda olduğu için en büyük çaplı görünür. Bu günde bir Tam güneş tutulması olsaydı süre olarak benzer diğer tutulmalara göre çok uzun bir tam tutulma süresi olurdu…
AY’ın EVRELERİ :
Ay’ın Yer etrafındaki yörüngesinde dolanmasının sonucu olarak, Güneş – Yer – AY açısı sürekli değişir ve farklı tarihlerde YER den AY’a bakıldığında AY’ın Güneş tarafından aydınlatılmış olan olan yarısının YER’den farklı biçimlerde görünmesi AY’ın EVRELERİ’ni oluşturur.
AY kendi ekseni etrafında 27,32 günde bir kezdöner. Bu dönme sırasında Güneş ışınları tıpkı Dünya üzerinde Gece-Gündüz olayı olduğu gibi AY’ın yarısını aydınlatır, diğer yarısı karanlıkta kalır. Dönme nedeniyle de aydınlık kısımları gündüzü yaşar, karanlık kısımları da geceyi. Dönme süresi 27,32 gün olduğundan AY yüzeyinde yaşıyorsanız yaklaşık 14 gün gündüz, 14 gün gece olacak demektir. Buradan anlaşılacağı gibi AY bir yarısı hep karanlık olmaz. AY’ın sürekli olarak bir “Karanlık Yüzü” yoktur. Her tarafı dönme sonucu Güneş ışığı alır.
Yeniay : 02 Temmuz İlkdördün : 09 Temmuz
Dolunay : 17 Temmuz Sondördün : 25 Temmuz
(AY, Yer etrafındaki yörüngesinde dolanırken, gökyüzünde hergün GÜNEŞ’ten açısal olarak yaklaşık 13 derece doğuya doğru uzaklaşır ve bunun sonucu olarak aynı gözlem yerinde hergün yaklaşık 45-50 dakika daha geç doğar.)
AY’ın evrelerine bakarak doğma batma zamanlarını tahmin edebilirsiniz.
YENİAY evresinde ise Güneş ile hemen hemen aynı doğrultuda olacakları için aynı saatte doğar ve batarlar. Bu evrede iken bize dönük olan yüzü karanlık olacağı için ve ayrıca Güneş ışınları etkisi ile görülemez. Güneş Tutulmaları bu evre sırasında oluşur.
İLKDÖRDÜN evresinde : GÜNEŞ öğlen çemberimizde iken, doğu ufkumuzdan AY doğar, GÜNEŞ battığında ise AY Güney yönümüzde Öğlen Çemberimizde görülür. Gece yarısı olduğunda AY batar.
DOLUNAY evresinde : Yerdeki gözlemciye göre GÜNEŞ ile ters-karşı tarafıta yeralır. GÜNEŞ batarken doğar, bütün gece gökyüzünü aydınlatır, GÜNEŞ doğarken AY batar. AY Tutulmaları bu evre sırasında oluşur.
SONDÖRDÜN evresinde : Gece yarısı olduğunda doğar, sabah GÜNEŞ doğarken AY güneyde en yüksek konumunda olur. Öğlen olduğunda ise günortasında AY batar.
Bunları biliyor muydunuz ?
AY yüzeyinde, Dünya’ya bakan tarafta oturuyor olsaydınız ;
DÜNYA’mız gökyüzünde hep aynı yerde duruyor olacaktı..
Dünya’mıza baktığınızda AY gibi evreler gösterdiğini görecektiniz.
16/17 TEMMUZ PARÇALI AY TUTULMASI
16/17 Temmuz gecesi gerçekleşecek olan tutulmada AY’ın tamamı tutulmayacaktır. YER’in tam gölge konisi içine tamamı girmeyecektir.
Tutulma ortasında AY’ın % 50 den biraz fazlası tam gölge içinde kalacaktır.
AY’ın Tam gölge konisi içine girmesi 23:01
Tam Gölge konisinde TUTULMA Ortası 00:30
Tam Gölge Konisinden Çıkış 01:59
Parçalı Ay tutulmasında Ay’ın Tam Gölge Konisi içine giren parçasının yüzdesi büyük ise kırmızılaşmış Ay görüntüsü daha belirgin olur. Bu nedenle tutulma ortasına yakın zamanlarda gözlerseniz daha keyifli olacaktır.
GEZEGENLERİN
GÖZLENEBİLİRLİĞİ
Bilgi Notu :
Tutulum düzlemine yakın olan, ZODYAK Kuşağı içinde dolanan Gezegenler ve AY , Güneş’in Doğu tarafında olması durumunda, Güneş battıktan hemen sonra Batı gökyüzünde görünürler. Güneş’in Batı tarafında olanlar ise, Güneş sabah doğmadan önce doğarlar. Bu gökcisimleri Güneş’e açısal olarak ne kadar uzak olurlarsa o denli fazla süre gözlenebilirler.
Yukarıdaki görüntüde Güneş ve Gezegenlerin boyutları (çapları) orantılıdır. Birbirleri ile karşılaştırılabilir. Ancak Uzaklıkları ölçekli değildir. Sadece Güneş’e uzaklık sırasındadırlar.
Gezegenlerin Güneş Sistemi içindeki konumları, uzaklıkları, görünümleri gibi bir çok özelliği, tarih değiştirerek görebileceğiniz bazı web sayfalarının adresleri aşağıda. İstediğiniz tarihteki konumlarını, Dünyamıza ya da Güneş’e uzaklıklarını görebileceğiniz birkaç örnek. Buna benzer örnekleri sizler de internette bulabilirsiniz.
http://www.astronoo.com/en/articles/positions-of-the-planets.html
https://in-the-sky.org/solarsystem.php
https://www.timeanddate.com/astronomy/planets/distance
Başka bilgiler de istiyorsanız ;
http://www.astronomidiyari.com
https://www.nasa.gov/audience/foreducators/index.html
https://www.facebook.com/populerastronomi/
Çıplak göz ile görebileceğimiz gezegenlerin Temmuz ayı içinde konumları ve gözlenebilirliklerini inceleyelim şimdi de ;
MERKÜR ; Temmuz ayının ilk günlerinde Güneş’in doğusunda 23 derece açısal uzaklıkta olacak olan haberci gezegen ay sonuna doğru bu açısal uzaklık 13 derece civarında olacaktır..
Bu ay içersinde ayın ilk günlerinde YENGEÇ takımyıldızında gözlenecek, 08 Temmuz günü Batı yönündeki “Geri Hareketine” başlayacak ve 22 Temmuz günü İKİZLER takımyıldızı sınırları içine geçecektir.
Temmuz ayının ilk günlerinde Güneş battığında ufuktan yüksekliği çok fazla olmasa da uygun gözlem koşullarında Batı ufkumuzda gözlenebilecektir. 01 Temmuz günü İkizlerin parlak yıldızları Kastor ve Polluks ve MARS ile çizgi halinde sıralanacaklardır.
İlerleyen günlerde Güneş’e açısal olarak yaklaşacak, 20 Temmuz günü ALTKAVUŞUM konumda olacak ve gözlenemeyecektir.
VENÜS : Haziran ayının ilk günlerinde BOĞA takımyıldızından İKİZLER takımyıldızı sınırları içine 
geçen gezegen 26 Temmuz’da YENGEÇ takımyıldızına geçecektir. Haziran ayı içinde Güneş’e açısal uzaklığı, Güneş’in batısında 10 dereceden daha küçük olacak ve gözlenemeyecektir.
MARS : Ayın ik günlerinde Güneş’in Doğu tarafında 20 derece açısal uzaklıkta 
bulunacak olan “Kızıl Gezegen” YENGEÇ takımyıldızı sınırları içinde 30 Temmuz’dan sonraki günlerde ise ASLAN takımyıldızı sınırları içinde hareketini sürdürecektir. Güneş’in gökyüzündeki doğuya doğru görünür hareketinin daha hızlı olması nedeniyle, ayın son günü Güneş ile arasındaki açısal uzaklık azalacak, 11 derece olacaktır.
Ayın ilk günlerinde Güneş battığında, Batı ufkunda görülecek olan gezegen kısa süre gözlenebilecek her geçen gün Güneş battığı anda biraz daha ufka yakın olacak ve gözlem süresi azalacaktır. 02 Temmuz gecesi MERKÜR gezegeni ve İkizler takımyıldızının en parlak iki yıldızı olan POLLUKS ve KASTOR ile çizgi halinde sıralanmış görüntü ortaya çıkacaktır.
JÜPİTER : Bu ayın ilk günlerinde Güneş’in batısında bulunacaktır. Ayın ilk günlerinde açısal olarak Güneş’e yaklaşık 
156 derece uzaklıkta iken, YILANCI takımyıldızı içinde konumu fazla değişmemesine karşın, Güneş’in doğuya doğru hareketi nedeniyle ay sonuna doğru Güneş’ten açısal olarak Doğu tarafında yaklaşık 123 derece uzaklıkta olacaktır.
Ayın ilk günlerinde Güneş batmadan bir saat önce doğmuş olacaktır. Her geçen gün Güneş battığında daha yüksek konumda olacak ve Güneş doğuncaya kadar -2,5 kadir den daha parlak görünümü ve parlak GALİLEO Uyduları ile ile güzel bir gözlem hedefi olmayı bu ay da sürdürecektir.
SATÜRN : Temmuz ayı içinde YAY takımyıldızındaki konumu fazla değişmeyecek olan ve “Halkaların Efendisi” de denilen bu güzel 
görünümlü dev gaz gezegen, ayın ilk günlerinde Güneş’in Batı tarafında ve 173 derece açısal uzaklıkta olacaktır. Bu tarihlerde Günbatımı sonrasında doğacak ve gece boyunca gözlenebilecektir. 0.5 kadir parlaklığı ve görkemli kuşağı ile iyi bir gözlem hedefi olan gezegen 09 Temmuz günü hem doğudan hem de batıdan Güneş’e eşit uzaklıkta yanı 180 derece açısal uzaklıkta olacaktır. Bu konuma KARŞIKONUM adı verilir. Güneş battığında gezegen doğar. (SATÜRN – YER- GÜNEŞ dizilişi ) Gezegen bu konumda iken YER’e en yakın uzaklıkta olur. Ayın son günlerinde ise bu kez Güneş’e doğu tarafında yaklaşık 156 derece açısal uzaklıkta olacaktır.
Temmuz ayı süresince de gece yarısından sonra Güney gökyüzümüzde yine görsel şölen var, kaçırmayın. Gökyüzünün izlenmeye değer parlak gezegenleri ( Jüpiter, Satürn ) AKREP ve YAY takımyıldızlarının ev sahipliğinde gökyüzünü süsleyecekler. Jüpiterin meşhur Galileo Uyduları, Satürn’ün muhteşem halkası. İçinde bulunduğumuz SAMANYOLU Gökadasının merkezinin doğrultusu da bu bölgede YAY takımyıldızı sınırları içinde. Parlak görünümü ile Samanyolu ışıkları ve merkez doğrultusunda yeralan çok sayıda parlak derin uzay cisimleri bu görsel şölene ortaklık edecekler.
Yapacağınız tek şey, uykunuzdan biraz vazgeçip gece yarısında Güney yönünüzde göyüzüne bakmak. Elbette ışık, hava, çevre kirlilikleri olmayan bir yerde olmalısınız bu güzellikleri görebilmek için. Kaçırmayın….
Gökyüzünüz açık olsun, ışık-hava ve çevre kirliliği sizin oralara uğramasın..(Hayal etmesi bile güzel..)
27/28 Temmuz 2018
DELTA KOVA(Delta Aquarids) GÖKTAŞI YAĞMURU
Çok fazla göktaşı izi gözleyemeyeceğiz, zayıf bir yağmur. Saatte 15-20 göktaşı izi sayılabilir. Şansınıza..
Marsden-Kracht kuyrukluyıldızının yörüngesinde bıraktığı toz, taş-kaya parçaları ve gazlardan oluşan kalıntılar bu yağmuru oluşturacak diye biliniyordu önceleri. Ancak yakın geçmişte bu görüş değişti. Comet 96P Machholz bu göktaşı yağmurunun esas kaynağı olarak düşünülüyor artık.
Bu kuyrukluyıldız 12 Mayıs 1986‘da Donald Machholz tarafından keşfedilen bir gökcismi. Yörüngesini 5 yıldan biraz uzun( P = 5,28 yıl) bir sürede tamamlayan kısa dönemli bir kuyrukluyıldız.
Comet 96P / Machholz en son 27 Ekim 2017‘de Güneş’e en yakın konumdan geçti. Bir sonraki yakın geçişi Ocak 2023‘te olacak.
Yörüngesi de çok büyük değil. 12 Temmuz’dan 23 Ağustos’a kadar devam eden bu meteor yağmuru 28 Temmuz gecesi maksimuma ulaşacaktır. Birbaşka özel durum da, Ağustos ayının 12/13 günlerinde maksimum düzeye çıkacak olan Perseid ler ile karışacak olması. Çıkış noktalarına dikkat edilirse, Perseid ya da Aquarid takımyıldızlarının hangisinden geliyormuş gibi görünüyorsa ancak anlaşılır.
En iyi tarafı Ay SONDÖRDÜN evresini geçmiş , etkisi azalmış durumda olacaktır.
GÜNLERE GÖRE GÖKOLAYLARI
ÇYG : Açısal olarak Çok Yakın Görünümde ,
YG : Açısal olarak Yakın Görünümde
02 Temmuz : Tam Güneş Tutulması ( Ülkemizden gözlenemeyecektir.)
02 Temmuz : Ay YENİAY evresinde
04 Temmuz : AY, Merkür ile YG
04 Temmuz : AY, Mars ile ÇYG
05 Temmuz : AY, Enberi ( YER’e en yakın ) konumunda : 363 726 km
05 Temmuz : YER, GÜNEŞ’e en uzak konumda ( GÜNÖTE : 152 104 285 km)
09 Temmuz : Ay, İLKDÖRDÜN evresinde
09 Temmuz : Satürn KARŞIKONUM’da (Satürn – Yer- Güneş dizilişi )
13 Temmuz : AY, Jüpiter ile ÇYG
16 Temmuz : AY, Satürn ile ÇYG
16/17 Temmuz : Parçalı AY TUTULMASI (Parçalı tutulma ortası 00:30 )
17 Temmuz : Ay, DOLUNAY evresinde
21 Temmuz : AY, Enöte ( YER’e en uzak ) konumunda : 405 481 km
25 Temmuz : Ay SONDÖRDÜN evresinde
27/28 Temmuz : Delta AQUARİD ( Delta KOVA ) Göktaşı yağmuru
————————
