ŞUBAT AYINDA GÜNEŞ :
Güneş’imiz 20 Ocak günü OĞLAK takımyıldızı sınırları içersine geçmişti. Şubat ayının ilk yarısında bu takımyıldız sınırları içinde görülecek ve 16 Şubat günü KOVA takımyıldızına geçecektir. Şubat ayı sonuna kadar da bu takımyıldız sınırları içinde gökyüzünde doğuya doğru ilerlemesini sürdürecektir.
GÜNEŞ, 21 Aralık tarihinde Gökeşleği’nin güney tarafında en uzak konuma gelmiş ve En Uzun Gece – En Kısa Gündüz bu tarihlerde yaşanmıştı. Sonraki günlerde kuzeye doğru yıllık hareketini sürdürerek Gökeşleğine yaklaşmaktadır.
Ufuk düzlemimizde doğma ve batma anındaki konumu sürekli değişmektedir. Şubat ayının ilk günlerinde Doğu noktasından Güney yönüne doğru 23 derece öteden doğacaktır. Akşamları da aynı şekilde, battığı nokta Batı noktasından Güney yönüne doğru 23 derece ötede olacaktır. Ay sonuna doğru bu değerler her geçen gün azalacak ve 11 dereceye kadar inecektir. Bunun anlamı GÜNEŞ kuzey yarı küreye doğru yol almayı sürdürerek gökeşleğine iyice yaklaşmış olacaktır.
21 Aralık günü KIŞ GÜNDÖNÜMÜ ; en kısa GÜNDÜZ – en uzun GECE gerçekleşmişti. Bu tarihten sonra artık geceler kısalmaya, gündüz süreleri ise artmaya başlamıştı. Şubat ayının ilk günlerinde yaklaşık 10 sa 10 dk olan gündüz süresi ay sonuna doğru yaklaşık 60 dakika artacak ve 11 sa 10 dk olacaktır. ( Farklı enlemler için Gündüz süreleri farklı olur.)
Güneş, Ocak ayının ilk günleri Ankara’da 07:57 de doğacak, ayın ilk yarısında çok fazla değişmeyecek olan bu doğma zamanı son günü ise 07:24 olacaktır. ( Burada unutulmaması gereken özellik ; Türkiye’mizin doğusu ile batısı arasındaki aynı enlemli gözlem yerlerinde doğma-batma saatleri arasındaki fark yaklaşık 1 saat civarındadır. )
Şubat ayı süresince Güneş, Ankara’da saat 13:02 civarında öğlen çemberinden geçecektir. Diğer kentlerin Ankara’ya göre boylam farklarına uygun olarak, doğusundaki kentlerde daha erken, batısındaki kentlerde ise daha geç meridyenden geçecektir. ( Örneğin Ankara’nın Coğrafya Boylamı yaklaşık 32.8 derece doğu, İzmir’in ise 27.1 derece doğu boylamı, buna göre aralarındaki boylam farkı yaklaşık 5.6 derece olur. Her bir derece Güneş’in hareketine uygun olarak 4 zaman dakikasına denk gelir. Buna göre 5.6 x 4 = 22.4 dakika eder. Öyleyse Güneş, 1 ŞUBAT günü Ankara Öğlen çemberinden saat 13:02 de geçecek ise, İzmir öğlen çemberinden yaklaşık 22.4 dakika sonra yani yaklaşık saat 13:24 de geçecek demektir. Ankara’dan daha doğudaki iller için hesap yapılırken boylam farkına denk zaman değeri çıkartılır. Bu ayrıntıyı da unutmayalım…)
GÜNEŞ, Şubat ayının ilk günlerinde, gün ortasında, Güney yönünde, ufuktan en fazla 33 derece yüksekten geçecektir. Son günlerine doğru ufuktan yüksekliği yaklaşık 9 derece daha fazla olacaktır. (Ankara’ya göre verilen bu değerler, güneye doğru kaç derece giderseniz o kadar artar.. Kuzeye giderseniz azalır.) Her geçen gün GÜNEŞ ışınlarının geliş eğim açısı artacak demektir. Ama unutmayalım, Güneş gökyüzünde hala güney yarıküresinde, bulunduğumuz enlemlerde hala ışınları eğik gelmekte, yani kış sürüyor…..
Türkiye’mizin doğusundan VAN, ortasından ANKARA ve batısından da İZMİR kentleri için ŞUBAT ayının ilk, orta ve son günlerinde Güneş ile ilgili zamanlar ; öğlen-meridyenden geçiş zamanı, yüksekliği ve YER’e uzaklığı aşağıdaki çizelgede verilmiştir. Değerleri karşılaştırarak yukarıda metin olarak verilen bilgileri irdelemenizi öneririm.
( https://www.timeanddate.com/sun/turkey/ankara?month=12&year=2018 )
—————————————————————————————————————
AY 
AY, OCAK ayı süresince elips şeklindeki yörüngesinde dolanırken yörüngesinin enberi ve enöte noktalarından geçiş tarihleri ile bu tarihlerdeki AY- YER uzaklıkları aşağıdaki gibidir.
05 ŞUBAT : AY, Enöte ( YER’e en uzak ) konumunda : 406 550 km
19 ŞUBAT : AY, Enberi ( YER’e en yakın ) konumunda : 356 761 km
AY’ın Şubat ayı içinde, YER atrafındaki yörüngesi 2019 yılı içinde gerçekleşecek yörüngelerin en basık olanı olacak. Bunun sonucunda Enberi ve Enöte uzaklıklarıda uç değerlerde olacaktır. 2019 yılının en büyük Enöte değeri ile, en küçük Enberi değeri yine Şubat ayı içinde gerçekleşecektir.
Bunlara ek olarak, 19 Şubat günü, DOLUNAY ( SüperAy ) gerçekleşecek ve bu Dolunay 2019 yılının en büyük çaplı Dolunayı olacaktır.
AY’ın EVRELERİ :
AY, Yer etrafındaki yörüngesinde dolanırken, gökyüzünde hergün yıldızlara göre açısal olarak yaklaşık 13 derece doğuya doğru konumunu değiştirir.
Bunun sonucu olarak aynı gözlem yerinde hergün bir önceki güne göre yaklaşık 45-50 dakika daha geç doğar.
Yine yörüngede dolanmanın sonucu olarak, Güneş – Yer – AY açısı sürekli değişir ve farklı tarihlerde YER den AY’a bakıldığında AY’ın aydınlık olan yarısının YER’den farklı biçimlerde görünmesi de AY’ın EVRELERİ’ni oluşturur.
Yeniay : 05 Şubat İlkdördün : 13 Ocak
Dolunay : 19 Şubat Sondördün : 26 Şubat
GEZEGENLERİN GÖZLENEBİLİRLİĞİ
Bilgi Notu :
Tutulum düzlemine yakın olan, ZODYAK Kuşağı içinde dolanan Gezegenler ve AY; Güneş’in Doğu tarafında olması durumunda, Güneş battıktan hemen sonra Batı gökyüzünde görünürler. Güneş’in Batı tarafında olanlar ise, Güneş sabah doğmadan önce doğarlar. Bu gökcisimleri Güneş’e açısal olarak ne kadar uzak olurlarsa o denli fazla süre gözlenebilirler.
MERKÜR
Şubat ayının ilk gününde Güneş’in hizasında (Üstkavuşum konumunda) ve OĞLAK takımyıldızı sınırları içinde görülecek olan haberci gezegen 8/9 Şubat günü KOVA ve 22/23 Ocak günü ise BALIKLAR takımyıldızı bölgesine geçecektir.
Ayın ilk günleri Güneş’e açısal olarak çok yakın olacak ve gözlenemeyecek. Son günlerinde ise Güneş’in doğusunda açısal uzaklığı her geçen gün artarak 17 dereceye kadar ulaşacaktır. Ay’ın sonuna doğru, akşamları Güneş battıktan sonra Batı ufkunda uygun koşullarda ufka yakın konumda gözlenebilecektir.
VENÜS :
Güzellik Tanrıçası VENÜS, Şubat ayının ilk günü girdiği YAY takımyıldızı sınırlarını
ay sonuna kadar terketmeyecektir. Doğuya doğru hareketi sırasında 18 Şubat günü çok yakın olmak üzere 16-20 Şubat günlerinde SATÜRN ile yakın görünümde olacaktır.
Ayın ilk günü Güneş’in açısal olarak 44 derece batısında görülecek olan gezegen ayın son günü ise 39 derece açısal uzaklıkta bulunacaktır. Bunun anlamı, VENÜS Ocak ayı içinde sabah gökyüzümüzü süsleyecek ve ay boyunca Güneş’ten yaklaşık 1-2 saat önce doğacak ve günbatımına kadar “Sabah Yıldızı” tanımlamasına uygun bir şekilde güzel bir gözlem hedefi olacaktır. Ay boyunca yaklaşık -4.2 kadir parlaklığı ile doğu gökyüzünde AY’dan sonra en parlak gökcismi olarak gözlenebilecektir.
MARS :
Şubat ayı ilkgünleri BALIKLAR takımyıldızında bulunacak olan “Kızıl Gezegen” 13 Şubat günü KOÇ takımyıldızı sınırları içine geçecektir. Ayın ilk günü Güneş’in doğusunda yaklaşık 68 derece açısal uzakta bulunacak ve ay sonuna kadar Güneş’e olan açısal uzaklığı 58 derece ye kadar azalacaktır.. Ayın ilk günleri Güneş battığında Güney yönünde Merideyeni geçmiş bir konumda olacak, Güneybatı gökyüzümüzü süsleyecek ve gece yarısından önce batacaktır. Hergeçen gün daha erken batmış olacaktır. 10 Şubat akşamı hilal evresindeki AY ile yakın görünümde olacak olan MARS’ın parlaklığı +1 kadir civarında olacaktır.
JÜPİTER : 
Güneş ailesinin en büyük gezegeni olan JÜPİTER Şubat ayı süresince de Güneş’in batısında ve YILANCI takımyıldızı sınırları içinde bulunacaktır. Ayın ilk günü açısal olarak Güneş’e yaklaşık 51 derece uzaklıkta iken, Güneş’in doğuya doğru daha hızlı yerdeğiştirmesi nedeniyle bu açısal uzaklık artacak ve ayın son günü 75 derece olacaktır. Ayın ilk günlerinde Güneş doğmadan yaklaşık 2,5 – 3 saat önce doğacak olan bu dev gaz gezegen ilerleyen günlerde daha erken doğacak ve yaklaşık -2 kadir parlaklığı ile Güney-Doğu gökyüzümüzü süsleyecek, Güneş doğana kadar izlenebilecektir. 27 ve 28 Şubat sabahları sondördün evresi sonrasındaki AY ile yakın görünümde olacaklardır.
SATÜRN
Ocak ayı içinde de YAY takımyıldızındaki konumu fazla değişmeyecek olan ve “Halkaların Efendisi” de denilen bu güzel görünümlü dev gaz gezegen, ayın ilk günleri 25 derece Güneş’in Batı tarafında yeralacak ilerleyen günlerde 
uzaklaşmasını sürdürerek ayın son günlerinde bu açısal uzaklık 49 derece olacaktır. Güneş doğmadan kısa süre önce doğacak, ufkumuzdan yüksekliği fazla olmayacak ve ancak uygun koşullarda güneydoğu ufkunda kısa süre gözlenebilecektir. Şubat ayı süresince parlaklığı da 0.5 – 1 kadir aralığında olacaktır.
02 Şubat, AY ile SATÜRN çok yakın görünümde olacaklar. 2 Şubat sabahı Güneş doğmadan az önce GD ufkunuzda bu yakınlaşmayı gözlem koşulları uygun ise gözleyebilirsiniz. Bu yakınlaşma bir örtme ile güzelleşecek aslında. AY; Halkalı Güzel SATÜRN’ü örtecek. Örtmenin gerçekleşeceği saatte GÜNEŞ doğmuş olacak ancak ülkemizin batısında bulunan gözlem yerleri daha şanslı, Güneş bu yerlerde daha geç doğacak, ve belki örtme başlangıcını yeni doğmuş Güneş ışığına karşın görebilirsiniz. Örtme sırasında ikilinin GD ufkundan yüksekliği 10-15 derece civarında olacak. Yağmurlar ara verirse temiz bir atmosfer olur ve gözlem daha verimli olur. Bence şansınızı deneyin. SATÜRN çok parlak değil, Güneş ışığı olacak, ufuktan yükseklik az, Olsun, AY son hilal evresinde ışığı az…… bir dürbün, bir küçük teleskop örtmeyi görmeniz için yeterli olur.. Bence denemelisiniz. Usta astrofotoğrafçılar bunu kaçırmayacaktır, koşullar uygun olursa… Fotoğrafını çeken olursa, bana gönderirse, buradan herkesin beğenisine sunarız… Kolay gele.. ( 1 Şubat sabahı, Güneş doğarken, İzmir sürekli yağmurlardan kurtulmuş, temiz bir atmosfer varken, GD ufkumuzda AY ile VENÜS’ü basit bir cep telefonu ile görüntüledim. Aşağıda.. 2 Şubat sabahı, AY doğuya doğru SATÜRN’e yaklaşacak, ancaaakk, hınzır AY, işi zorlaştırmak için biraz daha güneye ve biraz daha Güneş ışığına yaklaşmış olacak… 🙂 )
ŞUBAT ayı süresince Güneş doğmadan hemen önceki Güney-Güneydoğu ufkumuzdaki gökyüzümüz yukarıdaki şekilde görülmektedir. Ayın ilk ve son günü üç gezegenin bulunduğu konum ayrı ayrı gösterilmiştir. Dikkat edilirse hepsi, Samanyolumuzun merkezi doğrultusunda yeralmaktadır. AKREP takımyıldızı, YAY takımyıldızı,ve AKREP’in Kalbi Antares bu gezegenlere eşlik ediyorlar. Gökyüzünün keyifle gözlenecek bir bölgesi. Samanyolu bölgesindeki çok sayıda ve görece parlak derin uzay cisimleri de bir dürbün ya da bir teleskop yardımıyla rahatça gözlenebilecek bir bölge. Sadece, sabahları uykumuzdan biraz fedkarlık yapmamız gerekecek. 🙂
15 ŞUBAT :
GALİLEO GÜNÜ
Her yıl 15 Şubat günü geleneksel olarak kutlanan bir anma günüdür.
Galileo Galilei : 15 Şubat 1564 tarihinde İtalya’nın Pisa kentinde doğmuş, 8 Ocak 1642 tarihinde Arcetri kentinde ölmüştür. İtalyan fizikçi, matematikçi, gökbilimci ve felsefe adamı.
Hayat hikayesini burada anlatmayacağım. Ayrı, geniş bir yazı olacak AstroBilgi sayfalarında..
Galileo bilimde devrim yapmış birisi. Gözlemsel Astronominin Kurucusu-Babası…Fizik ve Matematik yetmemiş felsefe ile de uğraşmış. Avrupa rönesansının gözbebeği sayılır.
Kendi yaptığı, 5 cm objektifi çaplı olan basit Teleskopunu gökyüzüne çevirip gökcisimlerini gözlemeyi ilk akıl eden kişi. Yaptığı gözlemlerin sonuçlarını dikkate alıp, Yer Merkezli Evren modeline karşı çıkmış, bu nedenle çok eziyet görmüş, zorluklar geçirmiş birbilim insanı.
Teleskopu gökyüzüne çevirdiği 1609 yılının 400. Yıldönümü olan 2009 yılı “Dünya Astronomi Yılı “ olmuştu. Dünyanın her yerinde çok değişik astronomi etkinlikleri ve gözlem programları gerçekleştirilmişti.
Çok neden var 15 Şubat gününün Galileo Günü olarak anılması için.
Bu günde ; Galileo’nun yaşamı, yaptıkları, buldukları, bilime katkıları, her ortamda toplumun her kesimine değişik yollarla aktarılır, gözlemler yapılır.
Sizler de, okullarınızda, grup ya da topluluklarınızda bu tür etkinlikler yapmalısınız. Okul gazete ya da panolarına bu bilgileri eklemelisiniz. Galileo’nun devrim yaratan basit ama çok önemli gözlemlerini yaparak anmalısınız. Haydi, iş başına….
Gökyüzünüz açık olsun.. İyi gözlemler..
ŞUBAT Ayı içinde gün gün gökolayları :
ÇYG : Açısal olarak Çok Yakın Görünümde , YG : Açısal olarak Yakın Görünümde
02 AY- SATÜRN ÇYG (Güneş doğumundan hemen sonra AY Satürn’ü örtecek.
05 AY YENİAY Evresinde
05 AY bu ay içinde YER etrafındaki yörüngesinde ENÖTE noktasında – YER’e en uzak konumda ( 406 555 km )
10 AY – MARS YG
13 AY İLKDÖRDÜN evresinde
13 AY – Aldebaran (BOĞA takımyıldızının en parlak yıldızı) YG
15 GALİLEO GALİLEİ ‘nin 454. Doğum günü.. ( Galileo Günü )
18 VENÜS – SATÜRN ÇYG
19 AY DOLUNAY evresinde (Yıl içindeki en büyük Dolunay – SÜPER AY )
19 AY bu ay içinde YER etrafındaki yörüngesinde ENBERİ noktasında – YER’e en yakın konumda ( 356 761 km )
26 AY Antares( AKREP takımyıldızının en parlak yıldızı ) YG
26 AY SONDÖRDÜN evresinde
27 AY- JÜPİTER ÇYG
27 MERKÜR En Büyük Doğu Uzanımda (EBDU = 18 derece)
Biraz ek BİLGİ :
Gezegenlerin Güneş Sistemi içindeki konumları, uzaklıkları, görünümleri gibi bir çok özelliği, tarih değiştirerek görebileceğiniz bazı web sayfalarının adresleri aşağıda. İstediğiniz tarihteki konumlarını, Dünyamıza ya da Güneş’e uzaklıklarını görebileceğiniz birkaç örnek. Buna benzer örnekleri sizler de internette bulabilirsiniz.
http://www.astronoo.com/en/articles/positions-of-the-planets.html
https://in-the-sky.org/solarsystem.php
https://www.timeanddate.com/astronomy/planets/distance
Ay ve Yer ikilisinin hareketleri ile ilgili çok güzel videoları NASA sayfalarında izleyebilirsiniz.
https://svs.gsfc.nasa.gov/4537
Eğitim ile ilgili bilgiler de var NASA sayfalarında..
https://www.nasa.gov/audience/foreducators/index.html
Başka bilgiler de istiyorsanız, üstelik Türkçe ;
http://www.astronomidiyari.com
Bilgi Notu :
Güneş Tutulum üzerinde hareket ederken Gök Eşleğine uzaklığı yanı 
DİKAÇIKLIĞI sürekli değişmektedir. 21 Haziran’da Gök Eşleğinden kuzeye doğru en fazla 23.5 derece uzaklaşır. 22 Eylül’de gökeşleğini keserek sonra güneye iner, 21 Aralık günü maksimum ( – değer alarak) 23.5 derece olur, sonra tekrar Eşleğe yaklaşır ve sonra gökeşleğinden kuzeye doğru uzaklaşır ve bu döngü sürer gider. Gökeşleğine olan açısal uzaklıktaki bu değişimler doğma-batma zamanlarını, gündüz süresi gibi kavramları belirler.
Bilgi Notu :
GÜNEŞ’imizin bir yıl boyunca gökyüzünde izlediği çembere “TUTULUM” denilmektedir. Güneş, bu çember üzerinde hergün yaklaşık 1 derece doğuya doğru yolalır. Güneş ve Ay Tutulmaları, YER, AY ve GÜNEŞ tam bu çember üzerinde ve aynı hizada olduklarında gerçekleşir. Tutulum denmesinin nedeni de budur. Diğer gezegenler ve AY da bu çembere çok yakın dolanırlar. Hepsinin dolandığı, Tutulum çevresindeki band şeklindeki bu bölgeye ZODYAK KUŞAĞI adı verilir.
