2019 ŞUBAT AYINDA GÖKYÜZÜ

ŞUBAT  AYINDA  GÜNEŞ :


Güneş’imiz  20 Ocak günü  OĞLAK takımyıldızı sınırları içersine geçmişti.  Şubat ayının ilk  yarısında bu takımyıldız sınırları içinde görülecek ve 16 Şubat günü  KOVA  takımyıldızına geçecektir. Şubat ayı sonuna kadar da  bu takımyıldız sınırları içinde   gökyüzünde  doğuya doğru ilerlemesini sürdürecektir.

GÜNEŞ,    21 Aralık tarihinde  Gökeşleği’nin  güney tarafında en uzak konuma gelmiş  ve   En Uzun Gece – En Kısa  Gündüz bu tarihlerde yaşanmıştı.   Sonraki  günlerde  kuzeye doğru yıllık hareketini sürdürerek  Gökeşleğine yaklaşmaktadır.

Ufuk düzlemimizde   doğma ve batma anındaki konumu sürekli değişmektedir.   Şubat ayının ilk günlerinde Doğu noktasından Güney yönüne doğru 23 derece öteden doğacaktır. Akşamları da aynı şekilde,   battığı nokta Batı noktasından Güney yönüne doğru 23  derece ötede olacaktır.  Ay sonuna doğru bu değerler  her geçen gün  azalacak ve   11 dereceye kadar inecektir. Bunun anlamı  GÜNEŞ kuzey yarı küreye doğru yol almayı sürdürerek  gökeşleğine iyice yaklaşmış olacaktır.

21 Aralık günü  KIŞ  GÜNDÖNÜMÜ ;  en kısa GÜNDÜZ  – en uzun GECE   gerçekleşmişti. Bu tarihten sonra artık geceler kısalmaya, gündüz süreleri ise artmaya başlamıştı. Şubat ayının ilk günlerinde yaklaşık 10 sa 10 dk olan gündüz süresi  ay sonuna doğru yaklaşık 60 dakika artacak ve 11 sa 10 dk olacaktır. Farklı enlemler için  Gündüz süreleri  farklı  olur.)  

Güneş, Ocak ayının ilk günleri Ankara’da  07:57 de doğacak,  ayın ilk yarısında çok fazla değişmeyecek olan bu doğma zamanı son günü ise 07:24 olacaktır.   ( Burada unutulmaması gereken özellik ; Türkiye’mizin doğusu ile batısı arasındaki   aynı enlemli gözlem yerlerinde doğma-batma saatleri arasındaki fark yaklaşık 1 saat civarındadır.

Şubat  ayı süresince  Güneş,  Ankara’da  saat 13:02 civarında  öğlen çemberinden geçecektir.  Diğer kentlerin Ankara’ya göre boylam farklarına uygun olarak,  doğusundaki kentlerde daha erken, batısındaki kentlerde ise daha geç  meridyenden geçecektir.   ( Örneğin   Ankara’nın Coğrafya Boylamı yaklaşık  32.8 derece doğu,  İzmir’in ise  27.1 derece doğu boylamı, buna göre aralarındaki boylam farkı  yaklaşık 5.6 derece olur.  Her bir derece Güneş’in hareketine uygun olarak 4 zaman dakikasına denk gelir. Buna göre 5.6 x 4 = 22.4 dakika eder.  Öyleyse Güneş, 1 ŞUBAT günü Ankara Öğlen çemberinden saat 13:02  de geçecek ise, İzmir öğlen çemberinden yaklaşık 22.4 dakika sonra  yani  yaklaşık saat 13:24  de geçecek demektir. Ankara’dan daha doğudaki iller için hesap yapılırken boylam farkına denk zaman değeri çıkartılır. Bu ayrıntıyı da unutmayalım…

GÜNEŞ,  Şubat   ayının   ilk günlerinde,  gün ortasında,  Güney yönünde,   ufuktan en fazla 33 derece yüksekten geçecektir.  Son günlerine doğru  ufuktan yüksekliği yaklaşık  9 derece daha fazla olacaktır. (Ankara’ya göre verilen bu değerler, güneye doğru kaç derece giderseniz o kadar artar.. Kuzeye giderseniz azalır.)  Her geçen gün GÜNEŞ ışınlarının  geliş eğim açısı artacak  demektir.  Ama unutmayalım, Güneş  gökyüzünde hala güney yarıküresinde, bulunduğumuz enlemlerde hala  ışınları  eğik gelmekte, yani kış sürüyor…..

Türkiye’mizin doğusundan VAN, ortasından ANKARA ve batısından da İZMİR  kentleri için  ŞUBAT  ayının ilk, orta ve son günlerinde Güneş ile ilgili zamanlar ;  öğlen-meridyenden geçiş zamanı, yüksekliği ve YER’e  uzaklığı aşağıdaki çizelgede verilmiştir. Değerleri karşılaştırarak yukarıda metin olarak verilen bilgileri  irdelemenizi öneririm.

 ( https://www.timeanddate.com/sun/turkey/ankara?month=12&year=2018 )

 —————————————————————————————————————

AY 

 AY,  OCAK   ayı süresince elips şeklindeki yörüngesinde dolanırken yörüngesinin enberi ve enöte noktalarından geçiş tarihleri ile bu tarihlerdeki AY- YER uzaklıkları aşağıdaki gibidir.

05  ŞUBAT  :   AY,   Enöte  ( YER’e en  uzak )   konumunda  :   406 550 km

19  ŞUBAT  :   AY,   Enberi ( YER’e en yakın )   konumunda  :   356 761 km

AY’ın Şubat ayı içinde,  YER atrafındaki yörüngesi  2019  yılı içinde gerçekleşecek yörüngelerin en basık olanı olacak. Bunun sonucunda Enberi  ve Enöte  uzaklıklarıda uç değerlerde  olacaktır.  2019 yılının en büyük  Enöte değeri  ile,  en küçük Enberi  değeri yine  Şubat ayı içinde gerçekleşecektir.

Bunlara ek olarak,  19 Şubat günü,  DOLUNAY ( SüperAy ) gerçekleşecek  ve  bu Dolunay   2019 yılının  en büyük  çaplı  Dolunayı  olacaktır.

AY’ın   EVRELERİ :

 AY, Yer etrafındaki yörüngesinde dolanırken, gökyüzünde hergün yıldızlara göre açısal olarak yaklaşık 13 derece   doğuya doğru konumunu değiştirir.

Bunun sonucu olarak aynı  gözlem yerinde hergün bir önceki güne göre yaklaşık 45-50 dakika daha geç doğar.

Yine yörüngede dolanmanın sonucu olarak, Güneş – Yer – AY  açısı  sürekli değişir ve  farklı tarihlerde YER den AY’a bakıldığında AY’ın aydınlık olan yarısının YER’den farklı biçimlerde görünmesi de AY’ın EVRELERİ’ni oluşturur.

Yeniay       :   05   Şubat                İlkdördün    :   13  Ocak

Dolunay    :   19  Şubat                 Sondördün  :   26  Şubat

GEZEGENLERİN   GÖZLENEBİLİRLİĞİ

 Bilgi Notu :

Tutulum düzlemine yakın olan, ZODYAK Kuşağı içinde dolanan Gezegenler ve AY;  Güneş’in Doğu tarafında olması durumunda, Güneş battıktan hemen sonra Batı gökyüzünde görünürler. Güneş’in Batı tarafında olanlar ise,  Güneş sabah doğmadan önce doğarlar. Bu gökcisimleri  Güneş’e  açısal olarak ne kadar uzak olurlarsa o denli  fazla süre gözlenebilirler.  

 MERKÜR    

Şubat ayının   ilk gününde  Güneş’in hizasında (Üstkavuşum konumunda) ve  OĞLAK   takımyıldızı sınırları içinde görülecek olan haberci gezegen  8/9 Şubat  günü KOVA  ve  22/23 Ocak  günü ise  BALIKLAR  takımyıldızı bölgesine geçecektir.

Ayın ilk günleri Güneş’e açısal olarak çok yakın olacak ve gözlenemeyecek. Son günlerinde ise Güneş’in doğusunda açısal uzaklığı her geçen gün artarak 17 dereceye kadar ulaşacaktır.   Ay’ın sonuna doğru, akşamları Güneş battıktan sonra  Batı ufkunda uygun koşullarda ufka yakın konumda  gözlenebilecektir.

VENÜS :  

Güzellik Tanrıçası  VENÜSŞubat ayının ilk günü girdiği YAY  takımyıldızı sınırlarını ay sonuna kadar terketmeyecektir.  Doğuya doğru hareketi sırasında  18 Şubat günü çok yakın olmak üzere 16-20 Şubat günlerinde SATÜRN  ile yakın görünümde olacaktır.

Ayın ilk günü Güneş’in açısal olarak 44 derece batısında görülecek olan gezegen  ayın  son günü ise  39 derece  açısal uzaklıkta bulunacaktır.   Bunun anlamı, VENÜS  Ocak ayı içinde  sabah gökyüzümüzü süsleyecek ve ay boyunca Güneş’ten  yaklaşık  1-2 saat önce doğacak ve günbatımına kadar “Sabah Yıldızı  tanımlamasına uygun bir şekilde güzel bir gözlem hedefi olacaktır. Ay boyunca  yaklaşık   -4.2 kadir parlaklığı ile  doğu gökyüzünde AY’dan sonra en parlak gökcismi olarak gözlenebilecektir.

MARS :  

Şubat  ayı ilkgünleri  BALIKLAR takımyıldızında bulunacak olan “Kızıl Gezegen”   13 Şubat günü  KOÇ takımyıldızı sınırları içine geçecektir.  Ayın ilk günü Güneş’in doğusunda  yaklaşık 68 derece açısal uzakta bulunacak ve  ay sonuna kadar  Güneş’e olan açısal uzaklığı  58 derece ye kadar azalacaktır..  Ayın ilk günleri Güneş battığında Güney yönünde Merideyeni geçmiş bir konumda olacak,  Güneybatı gökyüzümüzü süsleyecek ve gece yarısından önce batacaktır. Hergeçen gün daha erken batmış olacaktır. 10 Şubat akşamı hilal evresindeki AY ile yakın görünümde olacak olan MARS’ın parlaklığı +1 kadir civarında olacaktır.

JÜPİTER : 

Güneş ailesinin en büyük gezegeni olan JÜPİTER  Şubat   ayı süresince de  Güneş’in  batısında  ve YILANCI  takımyıldızı sınırları içinde   bulunacaktır. Ayın ilk günü açısal olarak Güneş’e  yaklaşık 51 derece uzaklıkta iken,  Güneş’in doğuya doğru daha hızlı yerdeğiştirmesi nedeniyle  bu açısal uzaklık artacak ve ayın son günü  75 derece olacaktır.   Ayın ilk günlerinde Güneş doğmadan yaklaşık 2,5 – 3 saat önce doğacak olan bu dev gaz gezegen  ilerleyen günlerde daha erken doğacak ve yaklaşık  -2 kadir parlaklığı ile  Güney-Doğu gökyüzümüzü süsleyecek, Güneş doğana kadar izlenebilecektir. 27 ve  28 Şubat sabahları  sondördün evresi sonrasındaki AY  ile yakın görünümde olacaklardır.

 SATÜRN
Ocak   ayı   içinde  de   YAY takımyıldızındaki  konumu fazla değişmeyecek olan  ve  “Halkaların Efendisi de denilen bu güzel görünümlü dev gaz gezegen, ayın ilk günleri  25 derece Güneş’in Batı tarafında yeralacak ilerleyen günlerde  uzaklaşmasını sürdürerek ayın son günlerinde bu açısal uzaklık 49 derece  olacaktır.  Güneş doğmadan kısa süre önce doğacak, ufkumuzdan yüksekliği fazla olmayacak ve ancak uygun koşullarda güneydoğu ufkunda kısa süre gözlenebilecektir. Şubat ayı süresince parlaklığı da 0.5 – 1 kadir aralığında olacaktır.

02  Şubat,   AY ile SATÜRN  çok yakın görünümde olacaklar.   2 Şubat  sabahı  Güneş doğmadan az önce GD  ufkunuzda bu yakınlaşmayı  gözlem koşulları uygun ise gözleyebilirsiniz.  Bu yakınlaşma bir örtme ile güzelleşecek aslında.   AY;    Halkalı Güzel SATÜRN’ü   örtecek.  Örtmenin gerçekleşeceği saatte GÜNEŞ doğmuş olacak ancak   ülkemizin batısında bulunan gözlem yerleri daha şanslı, Güneş bu yerlerde daha geç doğacak, ve belki örtme başlangıcını yeni doğmuş Güneş ışığına karşın görebilirsiniz. Örtme sırasında ikilinin  GD ufkundan yüksekliği 10-15 derece civarında olacak.  Yağmurlar ara verirse temiz  bir atmosfer olur ve gözlem daha verimli olur.  Bence şansınızı deneyin.  SATÜRN çok parlak değil, Güneş ışığı olacak, ufuktan yükseklik az,  Olsun,  AY  son hilal evresinde ışığı az……  bir dürbün, bir küçük teleskop örtmeyi  görmeniz için yeterli olur..   Bence  denemelisiniz.     Usta  astrofotoğrafçılar bunu kaçırmayacaktır, koşullar uygun olursa…   Fotoğrafını çeken olursa, bana gönderirse, buradan  herkesin beğenisine sunarız…  Kolay gele.. ( 1 Şubat sabahı,  Güneş doğarken, İzmir  sürekli yağmurlardan kurtulmuş, temiz bir atmosfer varken,  GD  ufkumuzda AY ile VENÜS’ü  basit bir cep telefonu ile görüntüledim.  Aşağıda..  2 Şubat sabahı,  AY  doğuya doğru SATÜRN’e yaklaşacak, ancaaakk,  hınzır AY, işi zorlaştırmak için biraz daha güneye ve biraz daha Güneş ışığına yaklaşmış olacak…   🙂   )

ŞUBAT ayı süresince Güneş doğmadan hemen önceki Güney-Güneydoğu ufkumuzdaki gökyüzümüz yukarıdaki şekilde görülmektedir. Ayın ilk ve son günü üç gezegenin bulunduğu konum ayrı ayrı gösterilmiştir. Dikkat edilirse hepsi, Samanyolumuzun merkezi doğrultusunda yeralmaktadır.  AKREP takımyıldızı, YAY takımyıldızı,ve  AKREP’in Kalbi  Antares  bu gezegenlere  eşlik ediyorlar.  Gökyüzünün keyifle gözlenecek  bir  bölgesi. Samanyolu bölgesindeki çok sayıda ve görece parlak derin uzay cisimleri de bir dürbün ya da bir teleskop yardımıyla rahatça gözlenebilecek bir bölge. Sadece, sabahları uykumuzdan biraz fedkarlık yapmamız gerekecek.  🙂

15   ŞUBAT  :   

GALİLEO  GÜNÜ

Her yıl 15  Şubat günü geleneksel olarak kutlanan bir anma günüdür.

Galileo Galilei  : 15 Şubat 1564   tarihinde İtalya’nın Pisa kentinde doğmuş,  8 Ocak 1642  tarihinde Arcetri kentinde  ölmüştür. İtalyan fizikçi, matematikçi, gökbilimci ve felsefe adamı.

Hayat hikayesini burada anlatmayacağım.  Ayrı, geniş bir yazı olacak AstroBilgi  sayfalarında..

Galileo bilimde devrim yapmış birisi. Gözlemsel Astronominin Kurucusu-Babası…Fizik ve Matematik yetmemiş felsefe ile de uğraşmış. Avrupa rönesansının gözbebeği sayılır.

Kendi yaptığı,   5 cm  objektifi çaplı   olan basit Teleskopunu  gökyüzüne çevirip gökcisimlerini gözlemeyi ilk akıl eden kişi.  Yaptığı gözlemlerin sonuçlarını dikkate alıp, Yer Merkezli Evren  modeline karşı çıkmış, bu nedenle çok eziyet görmüş, zorluklar geçirmiş  birbilim insanı.

Teleskopu gökyüzüne çevirdiği  1609  yılının   400. Yıldönümü olan 2009 yılı “Dünya Astronomi Yılı “  olmuştu. Dünyanın her yerinde çok değişik astronomi etkinlikleri ve gözlem programları gerçekleştirilmişti.

Çok neden var    15 Şubat gününün   Galileo Günü  olarak anılması için.

Bu günde  ;  Galileo’nun yaşamı, yaptıkları, buldukları, bilime katkıları,  her ortamda toplumun her kesimine değişik yollarla aktarılır,  gözlemler yapılır.

Sizler de, okullarınızda, grup ya da topluluklarınızda bu tür etkinlikler yapmalısınız.  Okul gazete ya da panolarına bu bilgileri eklemelisiniz. Galileo’nun devrim yaratan basit ama çok önemli gözlemlerini yaparak anmalısınız. Haydi, iş başına….

Gökyüzünüz açık olsun..  İyi gözlemler..

 ŞUBAT  Ayı içinde  gün gün gökolayları  :

 ÇYG  :  Açısal olarak Çok Yakın Görünümde ,      YG   :  Açısal olarak Yakın Görünümde

02    AY- SATÜRN    ÇYG   (Güneş doğumundan hemen sonra  AY  Satürn’ü  örtecek.

05    AY   YENİAY Evresinde

05    AY   bu ay içinde YER etrafındaki  yörüngesinde ENÖTE  noktasında – YER’e en uzak konumda  (  406 555  km )

10    AY – MARS    YG

13     AY   İLKDÖRDÜN  evresinde

13    AY – Aldebaran (BOĞA takımyıldızının en parlak yıldızı)  YG

15    GALİLEO GALİLEİ ‘nin  454. Doğum günü.. ( Galileo  Günü )

18     VENÜS – SATÜRN  ÇYG

19    AY  DOLUNAY  evresinde (Yıl içindeki  en büyük Dolunay – SÜPER AY )

19    AY   bu ay içinde YER etrafındaki  yörüngesinde ENBERİ  noktasında – YER’e en yakın konumda  (  356 761 km )

26    AY    Antares( AKREP   takımyıldızının en parlak yıldızı )    YG

26    AY  SONDÖRDÜN  evresinde

27    AY- JÜPİTER   ÇYG

27    MERKÜR   En Büyük Doğu  Uzanımda (EBDU = 18 derece)

 

 Biraz ek BİLGİ :

 Gezegenlerin  Güneş Sistemi  içindeki konumları, uzaklıkları, görünümleri  gibi bir çok özelliği, tarih değiştirerek görebileceğiniz bazı web sayfalarının adresleri  aşağıda.  İstediğiniz tarihteki konumlarını, Dünyamıza  ya da Güneş’e uzaklıklarını görebileceğiniz birkaç örnek.  Buna benzer örnekleri  sizler  de  internette bulabilirsiniz.

http://www.astronoo.com/en/articles/positions-of-the-planets.html

https://in-the-sky.org/solarsystem.php

https://www.timeanddate.com/astronomy/planets/distance

Ay ve Yer ikilisinin hareketleri ile ilgili çok güzel videoları NASA sayfalarında izleyebilirsiniz.

https://svs.gsfc.nasa.gov/4537

Eğitim ile ilgili bilgiler de var NASA sayfalarında..

https://www.nasa.gov/audience/foreducators/index.html

Başka bilgiler de istiyorsanız, üstelik Türkçe  ;

http://www.astrookul.com

http://www.astronomidiyari.com

http://www.serdarevren.com

http://www.ethemderman.com

 

Bilgi Notu :

Güneş Tutulum üzerinde hareket ederken  Gök Eşleğine uzaklığı yanı DİKAÇIKLIĞI sürekli değişmektedir. 21 Haziran’da Gök Eşleğinden kuzeye doğru  en fazla 23.5 derece uzaklaşır. 22 Eylül’de gökeşleğini keserek sonra güneye iner, 21 Aralık günü maksimum ( – değer alarak) 23.5 derece olur, sonra tekrar Eşleğe yaklaşır ve sonra gökeşleğinden kuzeye doğru  uzaklaşır ve bu döngü sürer gider. Gökeşleğine olan açısal uzaklıktaki bu değişimler  doğma-batma zamanlarını, gündüz süresi gibi kavramları belirler.  

 Bilgi Notu :

GÜNEŞ’imizin  bir yıl boyunca gökyüzünde izlediği çembere “TUTULUM” denilmektedir. Güneş, bu çember üzerinde  hergün yaklaşık 1 derece doğuya doğru yolalır.  Güneş ve Ay Tutulmaları,  YER, AY ve GÜNEŞ tam bu çember üzerinde ve aynı hizada olduklarında gerçekleşir. Tutulum denmesinin nedeni de budur. Diğer gezegenler ve AY da bu çembere çok yakın dolanırlar. Hepsinin dolandığı, Tutulum çevresindeki band şeklindeki bu bölgeye  ZODYAK KUŞAĞI  adı verilir.

   

Bir cevap yazın

E-Posta adresiniz yayınlanmayacaktır.