ARALIK AYINDA
GÜNEŞ :
GÜNEŞ’imiz ARALIK ayının ilk gününden itibaren YILANCI takımyıldızı içersinde yolalacaktır. 18 Aralık günü YAY takımyıldızına geçecek olan Güneş 2019 yılına da bu takımyıldız sınırları içersinde girecektir. .
Güneş o tarihlerde hangi takımyıldız sınırları içinde ise o günler o takımyıldızın adını alanBURÇ günleri oluyorsa, neden YILANCI takımyıldızı ve doğal olarak YILANCI Burcu! falcıların dikkatini bile çekmez ?? Bu 18 gün içinde doğanlar ; burcunuz YILANCI, peki ya özellikleriniz, karakteriniz ?? Daha yıldız falcıları yazmadılar bunları.. Şimdi ne olacak ? Ama , bilir misiniz ki, astrologlar, yıldız falcıları bunlarla ilgilenmezler, onlar sadece sizlerin hoşuna gidecek güzel sözler yazarlar, söylerler.. Bu konuda yazılacak çok şey var.. Ayrı bir yazıda ele alacağız bu konuyu…
GÜNEŞ’in ufkumuz üzerindeki doğma ve batma konumu bu ay içersinde çok değişmeyecektir. Ay boyunca, çok yavaş değişeceğinden hemen hemen aynı noktadan doğacak ve aynı noktadan batacaktır. Bu ayın ilk günlerinde Coğrafya Yönleri olarak bildiğimiz Tam Doğu ve Tam Batı noktalarından güneye doğru 28 derece iken ayın son gününe kadar bu açı çok yavaş değişecek ve en fazla 30 derece olacaktır.
Doğma ve batma saatleri her gözlem yerinde farklı olur. Bu zamanlara etki edenler, tarih yani Güneş’in dikaçıklığı ve gözlem yerinin enlemidir. Ülkenin tamamında aynı saat dilimi ve ortak bir zaman-saat kullanılır. Güneş, doğudaki bir gözlem yerinde batıdaki bir gözlem yerine göre daha erken doğar ve batar. Bu fark, iki gözlem yeri arasındaki coğrafya boylamları farkına denk zaman farkı kadardır.
Güneş, Aralık ayının ilk günleri Ankara’da 07:50 de doğacak, hergeçen gün daha geç olmak üzere ayın son günü ise 08:09 da doğacaktır. ( Bunun anlamı, sabah okula gidecek öğrenciler, işe gidecek olanlar karanlıkta yola çıkacaklar demektir. İleri saat uygulamasının devam etmesinin-kalıcı olmasının olumsuz bir sonucu da bu olmaktadır.)
ARALIK ayı süresince Ankara’da 12:37 ile 12:51 saatleri arasında öğlen çemberinden geçecektir. Diğer kentlerin Ankara’ya göre boylam farklarına uygun olarak, doğusundaki kentlerde daha erken, batıdaki kentlerde ise daha geç geçecektir.
( Örneğin ; Ankara’nın Coğrafya Boylamı yaklaşık 32.8 derece doğu, İzmir’in ise 27.1 derece doğu boylamı, buna göre aralarındaki boylam farkı yaklaşık 5.6 derece olur. Her bir derece Güneş’in hareketine uygun olarak 4 zaman dakikasına denk gelir. Buna göre 5.6 x 4 = 22.4 dakika eder. Öyleyse Güneş, 1 ARALIK günü Ankara Öğlen çemberinden saat 12:37 de geçecek ise, İzmir öğlen çemberinden yaklaşık 22.4 dakika sonra yanı yaklaşık 13:00 de geçecek demektir. Ankara’dan daha doğudaki iller için hesap yapılırken boylam farkına denk zaman değeri çıkartılır. Bu ayrıntıyı da unutmayalım…)
Tam bu geçişler sırasında yani tam öğlen zamanında ufuktan yüksekliği ARALIK ayı süresince ayın ilk günlerinde 28 derece iken son günlerinde 27 dereceye kadar azalacaktır. Gün ortasında bile Güneş’in ışınlarının geliş açısının eğimi iyice azalması sonucunda ısınmamız daha da azalacak, kış mevsimi kendisini iyice gösterecektir.
Aralık ayı içinde gündüz süresinin uzunlukları da azalmasını sürdürecektir. Ayın ilk günü yaklaşık olarak 09 sa 33 dk olan gündüz süresi ayın son gününde 09 sa 23 dk olacaktir. Gündüz Süresi hergeçen gün kısalmasını sürdürüyor. Hepimizin bildiği gibi gündüz süresinin kısalması 21 Aralık gününe kadar devam edecektir. 21 Aralık günü gün süresindeki değişim yön değiştirecek, azalmadan artmaya dönecektir. Bu tarih bu nedenle KIŞ GÜNDÖNÜMÜ olarak adlandırılmıştır.
( Burada unutulmaması gereken özellik ; Türkiye’mizin doğusu ile batısı arasındaki doğma-batma saatleri arasındaki fark yaklaşık 1 saat civarındadır, ancak enlemler arasındaki küçük zaman farkları dikkate alınmadığında gündüz süresi ülkemizin heryerinde yaklaşık aynı uzunlukta olur.)
Türkiye’mizin doğusundan VAN, ortasından ANKARA ve batısından da İZMİR kentleri için ARALIK ayının ilk, orta ve son günlerinde Güneş ile ilgili zamanlar ; öğlen-meridyenden geçiş zamanı, yüksekliği ve YER’e uzaklığı aşağıdaki çizelgede verilmiştir. Değerleri karşılaştırarak yukarıda metin olarak verilen bilgileri irdelemenizi öneririm.
( https://www.timeanddate.com/sun/turkey/ankara?month=12&year=2018 )
—————————————————————————————————————
21 ARALIK 2018 KIŞ GÜNDÖNÜMÜ
Güneş, gökküresinde TUTULUM üzerindeki yıllık görünür hareketi sırasında, şekildeki gibi Gök Eşleğinin 23.5 derece kuzeyine çıkar, 23.5 derece güneyine iner, iki kez de eşlek cemberinden geçer… Bir başka deyiş ile, Gökeşleğine olan açısal uzaklığı -23.5 derece ile + 23.5 derece arasında sürekli bir değişim gösterir.
Güneş’in Gökeşleğine olan açısal uzaklık değerinin gördüğümüz, gözlediğimiz karşılığı ise mevsimleri ilgilendiren bir durumdur. Dünya üzerinde, Coğrafya Enlemi, Güneş’in Gök Eşleğine olan açısal uzaklık değerine eşit gözlem yerlerinde Güneş ışınları o gözlem yerine dik düşecek demektir. Güneş o tarihte, öğlen vakti o gözlem yerinin tam tepe noktasından geçecek demektir.
Ülkemizin bulunduğu kuzey-orta enlemleri için belirtirsek ; herhangi bir gözlem yerinde yapılan gözlemde Güneş’in dikaçıklık değeri arttıkça gündüz süresi artar, gece süresi azalır, dikaçıklık azaldıkça gündüz süresi azalır gece süresi artar.
22/23 Eylül tarihindeki Sonbahar ILIMI’nda gündüz ve gece süreleri eşit iken, sonrasında her geçen gün, Güneş daha güneye iner, dikaçıklığı azaldıkça Kuzey enlemli gözlem yerlerinde gündüz süresi azalır. Güneş’in dikaçıklığının ( -23.5 derece) en küçük olduğu (Gök Eşleğinden Güney’e doğru en uzak olduğu ) 21 Aralık günü gündüz süresi en kısa, gece süresi en uzun olur. Bu tarihten sonra, dikaçıklığı artmaya başlar ve gündüz süresindeki azalma durur ve tersine döner, artmaya başlar. Bunun anlamı, bu tarihte en uzun gece, en kısa gündüz olur demektir. Bu tarihte gece ve gündüz süresindeki değişim yön değiştirmiş, dönmüştür..Bu nedenle bu tarihe KIŞ GÜNDÖNÜMÜ denir.
———————————————————————————————————————–
AY
AY, ARALIK ayı süresince elips şeklindeki yörüngesinde dolanırken yörüngesinin enberi ve enöte noktalarından geçiş tarihleri ile bu tarihlerdeki AY- YER uzaklıkları aşağıdaki gibidir.
12 ARALIK : AY, Enöte ( YER’e en uzak ) konumunda : 405 177 km
24 ARALIK : AY, Enberi ( YER’e en yakın ) konumunda : 361 061 km
AY’ın EVRELERİ :
AY, Yer etrafındaki yörüngesinde dolanırken, gökyüzünde hergün yıldızlara göre açısal olarak yaklaşık 13 derece doğuya doğru konumunu değiştirir.
Bunun sonucu olarak aynı gözlem yerinde hergün bir önceki güne göre yaklaşık 45-50 dakika daha geç doğar.
Yine bunun sonucu olarak, Güneş – Yer – AY üçlüsü arasındaki açı sürekli değişir ve farklı tarihlerde YER den AY’a bakıldığında AY’ın aydınlık yarısının farklı biçimlerde görünmesi de AY’ın EVRELERİ’ni oluşturur.
Yeniay : 07 Aralık İlkdördün : 15 Aralık
Dolunay : 22 Aralık Sondördün : 29 Aralık
GEZEGENLERİN GÖZLENEBİLİRLİĞİ
Bilgi Notu :
Tutulum düzlemine yakın olan, ZODYAK Kuşağı içinde dolanan Gezegenler ve AY; Güneş’in Doğu tarafında olması durumunda, Güneş battıktan hemen sonra Batı gökyüzünde görünürler. Güneş’in Batı tarafında olanlar ise, Güneş sabah doğmadan önce doğarlar. Bu gökcisimleri Güneş’e açısal olarak ne kadar uzak olurlarsa o denli fazla süre gözlenebilirler.
MERKÜR ;
Aralık ayının ilk günlerinde Güneş’in yaklaşık 08 derece batısında ve TERAZİ takımyıldızı sınırları içinde görülecek olan haberci gezegen , 14 Aralık günü En Büyük Batı Uzanım : EBBU (Güneş’in batısında açısal olarak en uzak ) konumunda (21 derece) olacak, 15 Aralık günü AKREP takımyıldızına geçecektir. Aralık ayında başlayan Batıya doğru olan Geri Hareket’i EBBU konumundan sonraki günlerde gökyüzündeki hareketi Doğu yönüne doğru (İleri Hareket ) olacaktır. 20 Aralık günü YILANCI takımyıldızına tekrar geçecek olan gezegenin parlaklığı yaklaşık – 0.5 kadir olacaktır. Bu ay içinde, sabah, Güneş doğmadan az önce doğacak, kısa süre Güney Doğu yönünde ufkumuza yakın bir konumda gözlenebilecektir.
VENÜS :
Güzellik Tanrıçası VENÜS, Aralık ayının ilk günlerinde BAŞAK takımyıldızında, ayın 13 ünde ise TERAZİ bulunacaktır. Ayın ilk günü Güneş’in batısında 36 derece, ayın son gününde ise 45 derece açısal uzaklıkta bulunacaktır. Hem VENÜS hem de Güneş gökyüzünde doğuya doğru hareket etmektedir. Güneş’in açısal olarak daha hızlı yer değiştirmesi nedeniyle Aralık ayı içinde ilerleyen günlerde bu açı artmaktadır. Bu durumun sonucu olarak ayın ilk günlerinde Güneş’ten 2 saat önce Güney-Doğu ufkunda gözlenebilecek olan gezegen, ayın son günlerinde Güneş’ten 3 – 3,5 saat önce doğacak ve günbatımına kadar “Sabah Yıldızı” tanımlamasına uygun bir şekilde yaklaşık -4.5 kadir parlaklığı ile doğu gökyüzünde AY’dan sonra en parlak gökcismi olarak gözlenebilecektir.
MARS :
Aralık ayının ilk günü KOVA takımyıldızında Güneş’in doğusunda yaklaşık 88 derece açısal uzakta bulunacak olan “Kızıl Gezegen” Güneş battığında Güneydoğu-Güney ufkumuzda görülmeye devam edecektir. Gece yarısına kadar rahatça gözlenebilecektir. Ay sonuna kadar Güneş’e olan açısal uzaklığı 78 dereceye kadar azalacak ancak gözlem durumu çok fazla değişmeyecektir. Her geçen gün Güneş battığında Öğlen Çemberine daha yakın görünmeye başlayacak ve gece yarısı biraz daha erken batacaktır. Parlaklığı 0 kadir civarında olacaktır. 21 Aralık günü BALIKLAR takımyıldızı sınırları içine geçecek ve ay sonuna kadar bu takımyıldızda yolalacaktır.
JÜPİTER :
Aralık ayı süresince Güneş’in batısında bulunacaktır. Ayın ilk günü açısal olarak Güneş’e yaklaşık 3 derece uzaklıkta iken, AKREP takımyıldızı içersinde görülecek, Güneş’in doğuya doğru daha hızlı yerdeğiştirmesi nedeniyle bu açısal uzaklık artacak ve ayın son günü 26 derece olacaktır. 13 Aralık günü YILANCI takımyıldızı sınırları içine geçecektir. Ayın ilk günlerinde gözlenemeyecek olan dev-gaz gezegen, ayın son günlerine doğru Güneş doğmadan yaklaşık 1,5 saat önce doğacak ve Güney-Doğu ufkumuzda hava aydınlana kadar gözlenebilecektir. Parlaklığı ise yaklaşık -1.5 kadir civarında olacaktır.
SATÜRN :
ARALIK ayı içinde de YAY takımyıldızındaki konumu fazla değişmeyecek olan ve “Halkaların Efendisi” de denilen bu güzel görünümlü dev gaz gezegen, ayın ilk günlerinde Güneş’in Doğu tarafında ve 27 derece açısal uzaklıkta olacaktır. Bu tarihlerde, Güneş battığında Güney-Batı yönümüzde, ufka yakın bir konumdan batıncaya kadar yaklaşık 1 saat 
gözenebilecektir. İlerleyen günlerde açısal olarak Güneş’e daha da yaklaşacak olan SATÜRN, daha erken batacaktır. Ayın ikinci yarısında ise gözlenemeyecek konuma gelecek olan gezegen 
Yeni Yılın ilk günlerinde Güneş ile KAVUŞUM (YER-Güneş-Gezegen dizilimi) konumuna gelmiş olacaktır.
ARALIK ayı içinde gökyüzümüzüşenlendirecek ilginç birkonuk var.
Konuğumuz bir kuyrukluyıldız: 46P VİRTANEN
Aslında yıl içinde birçok kuyrukluyıldız Güneş etrafından dolanır geçer. Ancak görünür parlaklıkları çok azdır. Gözlenmesi için büyük teleskoplar gerektirir. Ancak bu kez gelen konuk farklı. Çıplak göz ile bile farkedilebilecek bir görünümde olacak.
46 P Virtanen; 15 Ocak 1948 tarihinde Lick Gözlemevinde Carl Alvar Virtanen 
tarafından ilk kez belirlenmiş. İlk başlarda Güneş etrafındaki yörüngesini dolanma dönemi 6.7 yıl olarak belirlenmiş, yörüngesinde dolanırken dev-gaz gezegen JUPITER’in çekim etkisi ile yörüngesinde değişim olmuş ve bugün bildiğimiz değere ( P = 5.5 yıl ) azalmış. Çekirdeğin dönmesi de belirlenmiş. 6 – 7.5 saat aralığında bir sürede dönme yapıyor.
Yörüngesinin TUTULUM düzlemi ile yaptığı açı 11.7 derece olarak hesaplanmış..
Virtanen‘in yörüngesi çok iyi bilinmekte. 12 Aralık günü yörüngesinin Günberi(Güneş’e en yakın) noktasından geçecektir. 16 Aralık gününde ise YER’e en yakın konumunda, 11.6 milyon km uzaklıkta ve en parlak durumunda olacaktır.
Kuyrukluyıldızın yörüngesinin hesaplanabilir kararlılığı sayesinde parlaklık tahminleri de yapılmış. Yer’e en yakın olduğu günlerde görünür parlaklığının 3 kadir olacagı tahmin ediliyor. Çıplak göz ile kolayca görülebilecek bir parlaklık değeri bu. Ancak ; kuyrukluyıldızlar için verilen parlaklık değerleri yıldızlar için verilenlerden farklı olur. Kuyrukluyıldızların çekirdeğin etrafında oluşan SAÇ-KOMA bölgesinin toplam parlaklığı olarak verilir bu değerler. Bu durumda onu 3 kadir parlaklığında bir yıldız gibi göremeyiz. Dikkatli bakışlarla, ancak merkezinde ince ve görece parlak bir noktanın olduğu yaygın bir bulut gibi görülebilir . Parlaklıklar bu yaygın görünümün toplam parlaklığı olarak verilir. Gökparlaklığı varsa, hava biraz tozlu kirli ise, pus varsa vb.. görmek olanaksız hale gelecektir.
Virtanen için de durum ne yazık ki böyledir. En yakın ve en parlak olduğu tarihte ilkdördün evresindeki AY görülmesini zorlaştıracak ve hatta engelleyecektir. Gece yarısından sonra AY’ın batacak olması gözlemi kolaylaştırır. Boğa takımyıldızı içinde Aldebaran ile Ülker Kümesi (Pleiades) arasında, Ülker kümesine daha yakın bir konumda olacak ve birkaç saat Batı ufkunda gözlenebilecektir.
Prof.Dr. Ethem Derman, Antalya Saklıkent’te TUG’un (TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi nin) hemen dibinde bir gözlem şenliği yapacak. (https://www.facebook.com/events/569749633460072/ ) Usta astrofotoğrafçılar ile birlikte Virtanen kuyrukluyıldızının gözlemi de yapılacak, bilginiz olsun.
Çıplak göz ile zor görülecek olmasına karşın bir dürbün ya da küçük bir teleskop ile çok güzel gözlem hedefi olacaktır. Astrofotoğrafçılar heyecanla bekliyor bu görsel şöleni… Benden söylemesi.. 🙂
GÖKTAŞI YAĞMURLARI :
Aralık ayı içersinde iki ayrı göktaşı yağmuru gerçekleşiyor. Göktaşı Yağmurları sırasında bilinmesi gereken bir durum söz konusudur ; belirtilen tarihler, gözlenmesi olası göktaşı sayısının en fazla-maksimum olduğu günlerdir. Bu tarihlerden yaklaşık 1-2 hafta önce ve sonra da göktaşı kaymaları gözlenir. Ancak sayıları az olur ve verilen tarihler yaklaştıkça sayılar artar, en fazla sayı verilen tarihlerde olur.
İKİZLER (GEMİNİD) GÖKTAŞI YAĞMURU 13/14 Aralık
İKİZLER Göktaşı Yağmuru, diğer göktaşı yağmurlarında olduğu gibi bir 
kuyrukluyıldızın kalıntılarının neden olduğu bir olay değil. “3200 Phaethon” adı verilmiş olan ve Güneş etrafındaki yörüngesinin dönemi 524 gün olan bir asteroid neden oluyor bu yağmura.
Yapılan tahminlere göre bir saat içinde yaklaşık 100 göktaşı kayması gözlenebilecek. Aslında bir hafta öncesi ve sonrasında da daha az sayıda göktaşı kayması gözlenir, ancak bu sayının en fazla olduğu gece 13-14 Aralık gecesidir.
Toz, taş parçalarının atmosfere giriş hızları yaklaşık saniyede 30-70 km. Bildiğimiz gibi, taş parçalarının maddesel olarak “yanma” larının yanısıra, izledikleri yoldaki gazları-havayı ısıtırlar ve bu nedenle ışıklı ize katkı oluşur.
Göktaşı kaymaları, İkizler takımyıldızının en parlak iki yıldızı olan Castor ve Pollux’un bulunduğu bölgeden geliyormuş gibi görünecekler. İkizler takımyıldızı gece yarısına doğru tamamen doğmuş olacak. Gece yarısına doğru doğu ufkunuza bakmanız yetecek. Sabaha kadar ikizler takımyıldızını izlemeyi sürdürmek gerekir.
Aralık ayı, kış ortası.. Göktaşı yağmuru için, uygun giysi, güvenli ve karanlık bir gözlem alanı bulun ve olanağınız varsa uzanıp çıplak gözle gökyüzüne, Castor ve Pollux ‘un bulunduğu bölgeye bakmayı unutmayın. Ay, Yeniay evresini geçmiş, ilkdördün evresi öncesi, gece yarısı olmadan batacak, gök parlaklığına olan etkisi az olacak demektir. Öyleyse bizi yılın en gösterişli göktaşı yağmuru, keyifli görsel bir şölen bekliyor demektir..
URSID ( AYI ) GÖKTAŞI YAĞMURU 23/24 ARALIK
Yılın son göktaşı yağmuru. Küçük Ayı bölgesinde gözlenecek çoğunlukla, kutup yıldızının nasıl bulduğumuzu hatırlayalım, oraya bakacağız demektir Bu yağmur da 8P/Tuttle ( Mechain-Tuttle’s Comet) kuyrukluyıldızının yörüngesinde bıraktığı kalıntılar nedeniyle oluşuyor. Sayıca çok az olacak. İkizler Göktaşı Yağmuru sonrası önemsiz kalıyor.
Gökyüzünüz açık olsun.. İyi gözlemler..
2018 geride kalacak ; acısıyla, güzeliyle, iyisi ve kötüsü ile çok farklı koşullarda geçirdiğimiz bir yıl daha sona eriyor. Dileğim, 2019 ve gelecek yıllar beklentilerimize uygun, daha iyi, insanlık, sevgi ve barış dolu olsun. Önceki yıl ve geçen yıl sonunda da aynı dileklerde bulunmuştum. Olsun, düşlediğimiz gibi olmasa da umut her zaman olmalı…
SAĞLIKLI, MUTLU ve düşlediğiniz gibi YENİ YILLAR olsun.
ARALIK Ayı içinde gün gün gökolayları :
ÇYG : Açısal olarak Çok Yakın Görünümde
YG : Açısal olarak Yakın Görünümde
03/04 Aralık AY, VENÜS ile ÇYG
05/05 Aralık AY, MERKÜR ile ÇYG
06/07 Aralık AY, JÜPİTER ile ÇYG
07 Aralık AY, Yeniay evresinde
08/09 Aralık AY, SATÜRN ile ÇYG
12 Aralık : AY, Enöte ( YER’e en uzak ) konumunda : 405 177 km
13-14 Aralık İKİZLER – GEMINID Göktaşı Yağmuru (saatte yaklaşık 120 adet)
14 Aralık MERKÜR En Büyük Doğu Uzanım’da ( EBDU = 21 derece )
14/15 Aralık AY, MARS ile ÇYG
15 Aralık AY, İlkdördün evresinde
21 Aralık KIŞ GÜNDÖNÜMÜ ( Kuzey enlemlerde : En Kısa Gündüz- En Uzun Gece)
21/22 Aralık AY, Aldebaran ( BOĞA takımyıldızının en parlak görünen yıldızı ) ile YG
22 Aralık AY, Dolunay evresinde
24 Aralık AY, Enberi ( YER’e en yakın ) konumunda : 361 061 km
26 Aralık AY, Regulus ( ASLAN takımyıldızının en parlak görünen yıldızı ) ile YG
29 Aralık AY, Sondördün evresinde
23-24 Aralık AYI – URSİD Göktaşı Yağmuru (saatte yaklaşık 10 adet)
Gökyüzünüz açık olsun, iyi gözlemler…
Biraz ek BİLGİ :
Gezegenlerin Güneş Sistemi içindeki konumları, uzaklıkları, görünümleri gibi bir çok özelliği, tarih değiştirerek görebileceğiniz bazı web sayfalarının adresleri aşağıda. İstediğiniz tarihteki konumlarını, Dünyamıza ya da Güneş’e uzaklıklarını görebileceğiniz birkaç örnek. Buna benzer örnekleri sizler de internette bulabilirsiniz.
http://www.astronoo.com/en/articles/positions-of-the-planets.html
https://in-the-sky.org/solarsystem.php
https://www.timeanddate.com/astronomy/planets/distance
Ay ve Yer ikilisinin hareketleri ile ilgili çok güzel videoları NASA sayfalarında izleyebilirsiniz.
https://svs.gsfc.nasa.gov/4537
Eğitim ile ilgili bilgiler de var NASA sayfalarında..
https://www.nasa.gov/audience/foreducators/index.html
Başka bilgiler de istiyorsanız, üstelik Türkçe ;
