TEMMUZ AYINDA GÜNEŞ :
GÜNEŞ’imiz Temmuz ayının ilk yarısında İKİZLER takımyıldızı sınırları içersinde bulunacaktır. 20/21Temmuz gecesi komşu YENGEÇ takımyıldızı sınırları içersine geçecek ve ay sonuna kadar bu takımyıldız sınırları içinde görülecektir.
GÜNEŞ’in ufkumuzdaki doğma ve batma noktaları bu ay içersinde biraz daha değişecektir. Bu ayın ilk günlerinde Coğrafya Yönleri olarak bildiğimiz Tam Doğu ve Tam Batı noktalarından kuzeye doğru 30 derece iken ayın son günlerinde 22 derece uzakta bir konumda doğup batacaktır. Bu açı her geçen gün azalacaktır.
Doğma ve batma saatleri her gözlem yerinde farklı olur. Bu zamanlara etki edenler, tarih yani o günkü Güneş’in dikaçıklığı ve gözlem yerinin enlemidir. Batıdaki bir gözlem yerine göre doğudaki bir gözlem yerinde daha erken doğar ve batar. Bu fark, iki gözlem yeri arasındaki coğrafya boylamları farkına denk zaman farkı kadardır. ( Örneğin Ankara’nın Coğrafya Boylamı yaklaşık 32.8 derece doğu, İzmir’in ise 27.1 derece doğu boylamı, buna göre aralarındaki boylam farkı yaklaşık 5.6 derece olur. Her bir derece Güneş’in hareketine uygun olarak 4 zaman dakikasına denk gelir. Buna göre 5.6 x 4 = 22.4 dakika eder. Öyleyse Güneş, 15 Temmuz günü Ankara Öğlen çemberinden saat 12:54 te geçecek ise, İzmir öğlen çemberinden yaklaşık 22.4 dakika sonra yani yaklaşık saat 13:16 de geçecek demektir. Ankara’dan daha doğudaki iller için hesap yapılırken boylam farkına denk zaman değeri bu kez çıkartılır. Bu ayrıntıyı da unutmayalım…)
Güneş’imiz yıllık görünür hareketi sırasında Güneye doğru yer değiştirmesini sürdürecektir. Temmuz ayı süresince Ankara’da 12:52 ile 12:55 saatleri arasında öğlen çemberinden geçecektir. Diğer kentlerin Ankara’ya göre boylam farklarına uygun olarak, doğusundaki kentlerde daha erken, batıdaki kentlerde ise daha geç geçecektir. Tam bu geçişler sırasında yani tam öğlen zamanında ufuktan yüksekliği Temmuz ayı süresince yaklaşık 73 dereceden 68 dereceye kadar azalacaktır. . (Ankara’ya göre verilen bu değerler, güneye doğru kaç derece giderseniz ufuktan yüksekliği o kadar artar.. Kuzeye giderseniz azalır.)
Temmuz ayı içinde gündüz süresinin uzunlukları da azalmasını sürdürecektir. Ayın ilk günü yaklaşık olarak 14sa 57dk olan gündüz süresi ayın son gününde 14 sa 17dk olacaktir. ( Burada unutulmaması gereken özellik ; Türkiye’mizin doğusu ile batısı arasındaki doğma-batma saatleri arasındaki fark yaklaşık 1 saat civarındadır, ancak enlemler arasındaki küçük zaman farkları dikkate alınmadığında gündüz süresi ülkemizin heryerinde yaklaşık aynı uzunlukta olur.)
06 TEMMUZ 2018
Güneş’e en uzak konumda olduğumuz gün !
Peki, bu sıcaklar da ne böyle ?? 🙂
Yerkürenin Güneş etrafında dolandığı yörünge ( ya da Güneş’in Yerküre etrafında dolandığı görünür yörüngesi) bir elipstir. Güneş’imiz bu elipsin odaklarından birinde bulunur. Dünyamız yörüngesinde dolanırken, yörünge üzerinde bulunduğu noktanın Güneş’e uzaklığı sürekli değişir.
06 Temmuz gecesi bu uzaklık en büyük değerde ( 152.095.000 km ) olacak.
Güneş bize en uzak konumda olmasına karşın Dünyamız üzerinde Kuzey yarıkürede en sıcak günler yaşanmaktadır. Mevsimler üzerinde ve sıcaklığın fazla olmasında esas etkenin Yer-Güneş uzaklığının olmadığını da yaşayarak öğreniyoruz. Güneş’e en uzak ve en yakın olduğumuz konumlardaki uzaklık farkı ( yaklaşık 5 milyon km… oran olarak : % 3,3 ) mevsimler üzerinde o kadar etkili olmuyor. Esas etki, yeryüzüne Güneş ışınlarının geliş açısı, yani ne kadar dik ya da ne kadar eğik geldiği önemli. Kuzey yarıkürede, yıl içinde Temmuz başında Güneş’e en uzak konumda olmamıza karşın, Güneş ışınlarının eğimi 21 Haziran’da en fazla oluyor ve ilerleyen günlerde ısınma sürüyor, sonrasında Güneş’e en uzak olmamıza karşın en sıcak günleri yaşıyoruz. Havanın, suyun ve karaların ısınma sürelerinin farklı olmasını da unutmamak gerekir. Sıcaklara dikkat….
Güneş, Kuzey yarıkürede 21 Haziran’da gökyüzünde yıl içersindeki en yüksek konumunda olur. Bu tarihte Güney yarıkürede ise Güneş ışınlarının geliş açısı çok azdır ve kış mevsimi oluşur. .
Türkiye’mizin doğusundan VAN, ortasından ANKARA ve batısından da İZMİR kentleri için TEMMUZ ayının ilk,orta ve son günlerinde Güneş ile ilgili zamanlar, öğlen-meridyenden geçiş zamanı, yüksekliği ve uzaklığı aşağıdaki çizelgede verilmiştir. Değerleri karşılaştırarak yukarıda metin olarak verilen bilgileri irdelemenizi öneririm.
————————————————————————————
AY
AY, Temmuz ayı süresince, elips şeklindeki yörüngesinde dolanırken ;
13 TEMMUZ : AY, Enberi ( YER’e en yakın ) konumunda : 357 430 km
27 TEMMUZ : AY, Enöte ( YER’e en uzak ) konumunda : 406 210 km
AY’ın EVRELERİ :
Sondördün : 06 Temmuz Yeniay : 13 Temmuz
İlkdördün : 19 Temmuz Dolunay : 27 Temmuz
AY, Yer etrafındaki yörüngesinde dolanırken, gökyüzünde hergün GÜNEŞ’ten açısal olarak yaklaşık 13 derece doğuya doğru uzaklaşır ve bunun sonucu olarak aynı gözlem yerinde hergün bir önceki güne göre yaklaşık 45-50 dakika daha geç doğar.
AY, Haziran ayı içindeki DOLUNAY evresi sonrasında , 01 Temmuz’da MARS ile yakın görünümde olacak, 13 Temmuz YENİAY evresi sonrasında sırası ile, 14 Temmuz’da MERKÜR, 15 Temmuz’da VENÜS, 20 Temmuz’da ASLAN takımyıldızının en parlak yıldızı Regulus ve VENÜS ile yakın görünümde olacaktır. 20 Temmuz ‘da JÜPİTER ve daha sonra 24/25Temmuz gecesi de SATÜRN ile yakın görünümde olacaktır.
13 TEMMUZ 2018 : PARÇALI GÜNEŞ TUTULMASI
Ay, 13 Temmuz günü, YENİAY evresinde olacak. Yani Güneş ile hemen hemen aynı hizada olacak demektir. Ancak, Ay, Güneş’in önünden geçişinde tam ortasından geçemeyecek ve bunun sonucu olarak, Güneş’i tamamen örtemeyecek, bir kısmını örtecek ve Parçalı Güneş Tutulması oluşacak. Bu tutulma bizden çok uzaklarda, Avustralya’nın güneyinde okyanuslar üzerinde gözlenebilecektir.
27 TEMMUZ 2018 : TAM AY TUTULMASI
Dolunay evresindeki AY, Yer etrafında yörüngesinde dolanırken, Yer’in Tam Gölge Konisi içinden geçecektir. Bu olay sırasında,Ay tamgölge konisiiçinde iken gece olan yerlerde tutulma izlenebilecektir. Ülkemizden, gece yarısından önce rahat birşekilde gözlenebilecektir.
Tutulma 20:15 te başlayacak, yarıgölge konisi içinde hafif bir kararma gözlenir. Pek anlaşılır bir tutulma görünmez.
Tam gölge konisine girişi 21:24 te gerçekleşecek ve kızıl renkte parçalı tutulma gözlenmeye başlayacak. Kızıl renkli parçalı tutulma alanı gittikçe artacak..
22:30 da Ay’ın tamamı tam gölge içine girecek ve tamamı kızıl renkli görünecektir. Bu durum 00:12 ye kadar sürecektir.
Daha sonra tam gölge içinden çıkarken tekrar parçalı tutulma görünecek, gölgedeki alan gittikçe azalacak ve 01:19 da tam gölge içinden tamamen çıkacaktır.
Tutulma gözlemi için uzun bir süreniz var.. İster çıplak gözle izleyin, isterseniz fotoğraf makinanız ile görüntü alın. Keyfini çıkartın.
Bizler, tutulma sırasında, Astronomi Öğretmen Semineri ; AÖS 20- DENİZLİ etkinliği yapıyor olacağız. Katılımcı öğretmenlerle birlikte, Laodikya antik kentinde bu görkemli gök olayını doyasıya izleyeceğiz, söyleşeceğiz. 🙂
GEZEGENLERİN GÖZLENEBİLİRLİĞİ
Bilgi Notu :
Tutulum düzlemine yakın olan, ZODYAK Kuşağı içinde dolanan Gezegenler ve AY; Güneş’in Doğu tarafında olması durumunda, Güneş battıktan hemen sonra Batı gökyüzünde görünürler. Güneş’in Batı tarafında olanlar ise, Güneş sabah doğmadan önce doğarlar. Bu gökcisimleri Güneş’e açısal olarak ne kadar uzak olurlarsa o denli fazla süre gözlenebilirler.
Gezegenlerin Güneş Sistemi içindeki konumları, uzaklıkları, görünümleri gibi bir çok özelliği, tarih değiştirerek görebileceğiniz bazı web sayfalarının adresleri aşağıda. İstediğiniz tarihteki konumlarını, Dünyamıza ya da Güneş’e uzaklıklarını görebileceğiniz birkaç örnek. Buna benzer örnekleri sizler de internette bulabilirsiniz.
http://www.astronoo.com/en/articles/positions-of-the-planets.html
https://in-the-sky.org/solarsystem.php
https://www.timeanddate.com/astronomy/planets/distance
Başka bilgiler de istiyorsanız ;
http://www.astronomidiyari.com
https://www.nasa.gov/audience/foreducators/index.html
MERKÜR ; Temmuz ayının ilk günlerinde Güneş’in doğusunda, YENGEÇ takımyıldızı sınırları içinde, 0 kadir parlaklıkta ve Güneş’ten 22 derece açısal uzaklıkta bulunacak olan haberci gezegen ilerleyen günlerde açısal olarak Güneş’ten biraz daha uzaklaşacak, 14 Temmuz günü ASLAN takımyıldızına geçecektir. Ayın ilk yarısında Batı ufkumuzda Güneş battıktan hemen sonra kısa süre de olsa gözlenecek. Ayın son haftasında, ASLAN takımyıldızında iken Doğu yöndeki hareketi yavaşlayıp geri yönde(Retrograte) hareketine başlayacaktır. Bu sırada Güneş’ile açısal olarak yakınlaşacak, ve gözlenemeyecektir.
VENÜS : Temmuz ayı süresince ASLAN takımyıldızında bulunacaktır. Ay içinde 
Güneş’e açısal uzaklığı, Güneş’in doğusunda 39 dereceden ay sonuna doğru 44 dereceye kadar artacaktır. Temmuz ayı süresince oldukça parlak ( -4.1 kadir ) bir şekilde Güneş battıktan hemen sonra Batı ufkunda kolaylıkla görülecektir.“Akşam Yıldızı” benzetmesi bu ayda da sürecektir. Hergeçen gün daha uzun süre gözlenebilecektir. Güneş battığında hava kararmadan bile Güney-Batı gökyüzünde çok parlak görünmesi nedeniyle bilgisi olmayan kişilerce Tanımlanamayan Uçan Nesne zannedilerek bol bol videoları çekilebilir. Bu tür kişileri doğru bilgilendirmek te sizin göreviniz olmalıdır.
MARS : Ayın ik günlerinde Güneş’in Batı tarafında 146 derece açısal uzaklıkta bulunan “Kızıl Gezegen” Temmuz ayı süresince OĞLAK takımyıldızı sınırları içinde kalacaktır. Haziran ayının son haftasında doğuya doğru olan ileri hareketi yavaşlamış ve Batı yönüne doğru olan geri hareketine başlamıştı. Temmuz ayı içinde OĞLAK takımyıldızı içindeki geri hareketini sürdürecektir. 27 Temmuz günü Dünya’dan baktığımızda Güneş ile 180 derece uzakta, ters tarafta (KARŞI KONUM _ Opposition ) olacaktır. Bunun anlamı, Güneş battığında MARS doğacak ve sabaha kadar gökyüzünde görünecek demektir. Temmuz ayı süresince en iyi gözlem konumu olarak görünen parlaklığı -2.5 kadir civarında olacaktır.
JÜPİTER : Bu ay içersinde de Güneş’in doğusunda bulunacaktır. Ayın ilk günlerinde açısal olarak Güneş’e yaklaşık 120 derece uzaklıkta iken, TERAZİ takımyıldızı içersinde konumu fazla değişmemesine karşın, Güneş’in doğuya doğru daha hızlı yer değiştirmesi nedeniyle ay sonuna doğru Güneş’ten açısal olarak yaklaşık 94 derece uzakta olacaktır. Ayın ilk günlerinde Güneş batarken 
Güneydoğu ufkumuzda, parlaklığı ile hemen göze çarpacaktır. Ay ortasına doğru Güneş battığında Güney’e, yani Öğlen Çemberine daha yakın görünecek, daha sonra Güney-Batı ufkuna yaklaşmasını sürdürecektir. Yaklaşık -2,5 kadir den daha parlak görünümü ve parlak GALİLEO Uyduları ile ile güzel bir gözlem hedefi olmayı bu ay da sürdürecektir.
SATÜRN : Temmuz ayı içinde de YAY takımyıldızındaki konumu fazla değişmeyecek olan ve “Halkaların Efendisi” de denilen bu güzel 
görünümlü dev gaz gezegen, ayın ilk günlerinde Güneş’in Doğu tarafında ve 174 derece açısal uzaklıkta olacaktır. Bu tarihlerde, Güneş battığında Doğu ufkumuzda biraz yükselmiş olarak görünecektir. İlerleyen günlerde Güneş battığında Güney-Doğu ufkumuzda biraz daha yüksekte görülecek ve batıncaya kadar gözlenebilecektir. Ayın son günlerinde Güneş’e olan açısal uzaklığı 144 derece ye kadar azalacaktır.
29 Temmuz günü Güneş battıktan hemen sonra Haziran ayı son günlerinde olduğu gibi, gökyüzünde yine görsel şölen var, kaçırmayın. Bu kez haberci gezegen MERKÜR yerine kızıl gezegen MARS katılacak bu görünüme. Yukarıdaki resimde görüleceği gibi Batıdan doğuya doğru sıralanmış olan parlak gezegenler (Venüs, Jüpiter, Satürn ve Mars ) TUTULUM çemberi üzerinde gökyüzünü süsleyecekler. Güzeller güzeli VENÜS, JÜPİTER’in meşhur Galileo Uyduları, SATÜRN’ün muhteşem halkası ve Savaş Tanrısı MARS’ın kızıllığı hepsi aynı anda gökyüzünde. İçinde bulunduğumuz SAMANYOLU Gökadasının merkezinin doğrultusu ve Samanyolu görünümü de az sonra eşlik edecek. Parlak görünümü ile Samanyolu ışıkları ve merkez doğrultusunda yeralan çok sayıda parlak derin uzay cisimleri bu görsel şölene ortaklık edecekler. Tek olumsuz şey, bir süre sonra doğacak AY ışığı biraz keyfimizi kaçıracak. Yine de parlak gezegenler güzel hedefler olacak.
Elbette ışık, hava, çevre kirlilikleri olmayan bir yerde olmalısınız bu güzellikleri görebilmek için. Kaçırmayın….
27/28 Temmuz 2018
DELTA KOVA(Delta Aquarids) GÖKTAŞI YAĞMURU
Çok fazla göktaşı izi gözleyemeyeceğiz, zayıf bir yağmur. Saatte 15-20 göktaşı izi sayılabilir. Şansınıza..
Marsden-Kracht kuyrukluyıldızının yörüngesinde bıraktığı toz, taş-kaya parçaları ve gazlardan oluşan kalıntılar bu yağmuru oluşturacak. 12 Temmuz’dan 23 Ağustos’a kadar devam eden bu meteor yağmuru 28 Temmuz gecesi maksimuma ulaşacaktır
En kötüsü, bu gece Ay ; DOLUNAY evresinde, bütün gece gökyüzünü aydınlatacak. Bu nedenle bu zayıf göktaşı yağmurunun izlenmesi çok zor.. Yine de, gökyüzünün parlaklığının ardında, ışıklı çizgiler şeklinde cılız göktaşı yağmuru olduğunu hayal edebilirsiniz.. 🙂
——————————————————————————————————————
Gökyüzünüz açık olsun, ışık-hava ve çevre kirliliği sizin oralara uğramasın..(Hayal etmesi bile güzel..) Uğruyorlarsa(!),siz de onların olmadığı yerlere gidin 🙂
Gün Gün Gökolayları
01 Temmuz Ay, MARS ile yakın görünümde
06 Temmuz Dünya Güneş’e en uzak konumunda (152 milyon km)
06 Temmuz Ay sondördün evresinde
13 Temmuz Ay yeni ay evresinde
13 Temmuz Ay Dünya’ya en yakın konumunda (357.430 km)
13 Temmuz Parçalı Güneş Tutulması (Ülkemizden gözlenemeyecek, sadece Avustralya’nın güneyinde görülebilecek..)
14 Temmuz Ay ve Merkür yakın görünümde
15 Temmuz Ay, Venüs ve Regulus(Alfa LEO, ASLAN Takımyıldızının en parlak yıldızı) gün batımında çok yakın görünümde
19 Temmuz Ay ilkdördün evresinde
20 Temmuz Ay ve Jüpiter yakın görünümde
24/25 Temmuz Ay ve Satürn yakın görünümde
27 Temmuz Ay dolunay evresinde
27 Temmuz Ay Dünya’ya en uzak konumunda (406210 km)
27 Temmuz Tam Ay Tutulması, Antarktika, Asya, Avustralya, Rusya, Afrika, Avrupa ve Güney Amerika’nın doğusundan görülebilecektir.
27 Temmuz Ay ve Mars yakın görünümde
30 Temmuz Mars Dünya’ya en yakın konumunda (57 Milyon km)
27-28 Temmuz Delta Aquarid göktaşı yağmuru:
27 Temmuz Ay, MARS ile yakın görünümde
————————————————————————————————-
