Mars insanoğlunun Ay’dan sonra en çok ilgi duyduğu gezegendir. Bu nedenle çok fazla araştırma yapılmış ve çok fazla araç yollanan dünyadır. Bu ilgi gelecekte de devam edecektir. Belki de yakın gelecekte koloni kurma projeleri hayata geçirilecek ilk istasyon olacak.
Mars’a yollanan araçların verileri ilgili araştırma merkezlerinde görevli bilim insanlarınca değerlendilir ve analiz edilir. Sonuçlarda makaleler yoluyla bildirilir. Bazı verilerse herkese açılır. İsteyen araştırma yapsın diye. Bu yazıda dilim döndüğünce böylesi bir programdan bahsedeceğim.
NASA’nın Mars Odyssey adlı aracının verileri Arizona State Üniversitesi kanalıyla JMARS adlı programla herkese açık hale getirildi. İster basit ister gerçek bir araştırma yapabilmek için ihtiyacınız olan ise merak, bir bilgisayar ve internet. Bundan sonrası size kalıyor.
JMARS programı arayüzü.
Program ile aracın üzerindeki aletlerin elde ettiği verileri görsel olarak farklı dalga boylarında görebiliyorsunuz. Mars üzerinde gezebilir ya da herhangi bir bölgeyi derinlemesine tarayabilirsiniz. Coğrafya ve jeoloji bilginizin izin verdiği kadarıyla da analiz yapabilirsiniz.
Program ile yapabilecekleriniz kabaca şöyle:
Krater incelemesi: Çap ölçme, derinlik grafiği oluşturma, diğer kraterlerle bağıl yaş incelemesi yapma.
Nehirler: Bir bölgedeki nehir yatağının genişlik, derinlik analizini yapma.
Kraterlerin bağıl yaş ölçeği örneği.
Lav akıntıları: Nehir yatağı ile lav izinin oluşturduğu iz çok farklıdır. Bu nedenle bir bölgedeki nehir ve lav izlerini işaretleyebilirsiniz.
Çökmeler: Yer altı suyunun çekilmesi ya da volkan püskürmeleri yoluyla yüzey altında oluşan boşluklardaki çökmeleri işaretleyebilirsiniz.
Volkanlar: Volkanların yüksekliğini, tepelerindeki kraterleri inceleyebilirsiniz.
Mineraller: Bir bölgedeki karbonat, sülfür, demir gibi element ve minerallerin dağılımını elde edebilirsiniz.
İyi de bu ne işe yarayacak diyorsanız zaten hiç başlamayın. Ne işe yarayacağını yazının başında belirtmiştim: Merak.
Bunun dışında bir bilimsel çalışmanın nasıl yapıldığını bir nebze de olsa tadabileceksiniz.
Program bu kadarla sınırlı değil. Programla bölgenizin daha ayrıntılı görüntülerine ulaşamıyorsunuz, ancak Odyssey sayfasından çok yüksek çözünürlükteki görselleri görebilir, indirebilirsiniz. Ayrıca Mars dışında Ceres, Satürn ve Jüpiter’in uydularını da inceleyebilirsiniz.
İlgili linkler ve dosyalar:
Program tanıtım ve eğitim videoları: https://jmars.mars.asu.edu/videotutorials
Temel bilgi dosyası: Mars görüntü analizi-2MB
Örnek plan dosyası: MSIP Planlama Rehberi_teks
