2019 OCAK AYINDA GÖKYÜZÜ

Acısıyla tatlısıyla,  iyisi ile kötüsü ile bir yılı daha geride bıraktık. Geçen bir yılın , önceki yılların muhasebesini yaparak dertlenmek, “keşke” lerle üzülmek  yerine aldığımız derslerle geleceğe umutla bakmak gerek diye düşünüyorum. Gelin, siz de böyle yapın.

Yeni yıl ve gelecek yıllar umut dolu olsun, sağlıklı, mutlu, başarılarla dolu, sevdiklerimizle birlikte özgürce yaşayacağımız  güzel günler getirsin.. Sevgilerimle..

2019   YILINDA  GÜNEŞ

 Güneş’imiz gökyüzündeki  görünür hareketi sırasında hergün yaklaşık 1 derece doğuya doğru yer değiştirdiğini  bu  sayfalardaki  yazılardan öğrendiniz.   Güneş’imiz,  gökyüzündeki bu hareketi sırasında da bir yıl   süresince  Burç adı verilen 13 takımyıldızın sınırları içersinde yolalacaktır.  2019 yılı içinde GÜNEŞ’imizin takımyıldızı sınırlarından geçiş günlerini aşağıdaki  çizelgeden görebilirsiniz.

( Örn:  YAY’dan  20 Ocak tarihinde OĞLAK takımyıldızı sınırları içersine geçecek..)

Tam ÖĞLEN zamanında, ( yani  Güney yönümüzde Güneş’in Öğlen çemberimizden geçişi anında )  2019 yılı   içinde ufkumuzdan yüksekliği  tarihlere göre aşağıdaki çizelgede görülmektedir.  (Değerler,  yaklaşık 40 derece enlemli Ankara ili için verilmiştir..  Bulunduğunuz yerin enlemi  Ankara’nın  kaç derece  güneyinde ise, bu enlem  farkı  çizelgedeki  açı değerlerine eklenmeli,  kuzeyde iseniz fark çıkartılmalıdır.)

 Çizelgeden ve grafikten de görüleceği gibi,  Güneş’in tepemize yakın geçişlerinin olduğu tarihlerde daha sıcak günler olmaktadır.

Bilgi Notu :

Güneş Tutulum üzerinde hareket ederken  Gök Eşleğine uzaklığı yanı DİKAÇIKLIĞI sürekli değişmektedir. 21 Haziran’da Gök Eşleğinden kuzeye doğru  en fazla 23.5 derece uzaklaşır. 22 Eylül’de gökeşleğini keserek sonra güneye iner, 21 Aralık günü maksimum ( – değer alarak) 23.5 derece olur, sonra tekrar Eşleğe yaklaşır ve sonra gökeşleğinden kuzeye doğru  uzaklaşır ve bu döngü sürer gider. Gökeşleğine olan açısal uzaklıktaki bu değişi  doğma-batma zamanlarını, gün süresi gibi kavramları belirler.  

 Bilgi Notu :

GÜNEŞ’imizin  bir yıl boyunca gökyüzünde izlediği çembere “TUTULUM” denilmektedir. Güneş, bu çember üzerinde  hergün yaklaşık 1 derece doğuya doğru yolalır.  Güneş ve Ay Tutulmaları,  YER, AY ve GÜNEŞ tam bu çember üzerinde ve aynı hizada olduklarında gerçekleşir. Tutulum denmesinin nedeni de budur. Diğer gezegenler ve AY da bu çembere çok yakın dolanırlar. Hepsinin dolandığı, Tutulum çevresindeki band şeklindeki bu bölgeye  ZODYAK KUŞAĞI  adı verilir.

 OCAK AYINDA GÜNEŞ :

18 Aralık 2017 günü  YAY takımyıldızı sınırları içersine girmişti. 2019 yılının ilk gününde de YAY takımyıldızı bölgesinin ortalarında gözlenecektir.  20 Ocak günü ise komşu OĞLAK takımyıldızı sınırları içersine geçecek ve ay sonuna kadar bu takımyıldız sınırları içersinde görülecektir.

GÜNEŞ,  gökyüzündeki yıllık görünür hareketi sırasında 21 Aralık tarihinde  Gökeşleğinin  güney tarafında en uzak konuma gelmiş  ve   En Uzun Gece – En Kısa Gündüz bu tarihlerde yaşanmıştı. Aynı zamanda bu tarihlerde  ufuk düzlemimizdeki   doğma ve batma anındaki konumu sınır değerlere gelmişti.   Bunun sonucu olarak Ocak ayının ilk günlerinde Doğu noktasından Güney yönüne doğru 31 derece öteden doğacaktır. Akşamları da aynı şekilde battığı nokta Batı noktasından Güney yönüne doğru 31  derece ötede olacaktır.  Ay sonuna doğru bu değerler  hergeçen gün  küçülerek  23 dereceye kadar inecektir. Bunun anlamı  GÜNEŞ artık kuzey yarıküreye doğru yolalıyor demektir.

21 Aralık günü  KIŞ  GÜNDÖNÜMÜ ;  en kısa GÜNDÜZ  – en uzun GECE  gerçekleşmişti. Bu tarihten sonra artık geceler kısalmaya, gündüz süreleri ise artmaya başlar.   Ocak ayının ilk günlerinde yaklaşık 09 sa 24 dk olan gündüz süresi ay sonuna doğru yaklaşık 45 dakika artacak ve 10 sa 08 dk olacaktır. ( Burada unutulmaması gereken özellik ; Türkiye’mizin doğusu ile batısı arasındaki doğma-batma saatleri arasındaki fark yaklaşık 1 saat civarındadır. )  Güneş, Ocak ayının ilk günleri Ankara’da 08:10 de doğacak,  ayın ilk yarısında çok fazla değişmeyecek olan bu doğma zamanı son günü ise 07:58 olacaktır.  Bunun anlamı, sabah okula gidecek öğrenciler için, işe gidecek olanlar için  bu ay içersinde de  bu durum çok değişmeyecek,  Güneş doğmadan kalkıp, alacakaranlıkta yola düşmek demektir.

Ocak ayı süresince Ankara’da 12:52  ile  13:01 saatleri arasında öğlen çemberinden geçecektir.  Diğer kentlerin Ankara’ya göre boylam farklarına uygun olarak,  doğusundaki kentlerde daha erken, batısındaki kentlerde ise daha geç geçecektir.   ( Örneğin   Ankara’nın Coğrafya Boylamı yaklaşık  32.8 derece doğu,  İzmir’in ise  27.1 derece doğu boylamı, buna göre aralarındaki boylam farkı  yaklaşık 5.6 derece olur.  Her bir derece Güneş’in hareketine uygun olarak 4 zaman dakikasına denk gelir. Buna göre 5.6 x 4 = 22.4 dakika eder.  Öyleyse Güneş, 1 OCAK günü Ankara Öğlen çemberinden saat 12:52  te geçecek ise, İzmir öğlen çemberinden yaklaşık 22.4 dakika sonra  yanı  yaklaşık 13:14  de geçecek demektir. Ankara’dan daha doğudaki iller için hesap yapılırken boylam farkına denk zaman değeri çıkartılır. Bu ayrıntıyı da unutmayalım…) 

GÜNEŞ,  gün ortasında, Güney yönünde,  OCAK  ayı   ilk günlerinde ufuktan en fazla 27 derece yüksekten geçecektir.  Son günlerine doğru  ufuktan yüksekliği yaklaşık  6 derece daha fazla olacaktır. (Ankara’ya göre verilen bu değerler, güneye doğru kaç derece giderseniz o kadar artar.. Kuzeye giderseniz azalır.)  Her geçen gün GÜNEŞ ışınlarının  geliş eğim açısı artacak  demektir.  Ama soğuyan, üşüyen hatta donan kara parçasını ısıtmak kolay olmuyor, bunu unutmayalım. Kış daha  yeni başladı.

Kış yeni başladı… diye bitirmiştik üstteki paragrafı. Ancak  YER, Güneş etrafındaki elips yörüngesinde dolanırken, Ocak ayının ilk günlerinde ısı  kaynağımız olan GÜNEŞ’e iyice  yaklaşmış olacak. ( En yakın olduğu konumdaki uzaklık :147 milyon km)Yani kış ortasında sobaya  daha yakın olmak gibi bir şey. Ancak, dünyamız üzerinde mevsimler ile  Güneş’e olan uzaklık arasında bir bağlılık yok gibi dir.  Dünyamızın yapısı,  diğer gezegenler gibi,  küre biçimindedir. Güneşten gelen ışınım hangi bölgeye daha dik olarak düşüyorsa orası daha çok ısınıyor. Temel neden bu. Bu nedenle de,  Güneş’e en yakın olduğumuz 3 Ocak günü Kuzey yarıkmkürede  Güneş ışınlarının geliş açısı-eğimi az olduğundan  ısınma daha az olmaktadır ve en soğuk günler yani kış mevsimi yaşanmaktadır. Aynı günlerde, güneş ışınları güney yarımküreye daha dik düştüğü için  oralarda mevsim Yaz olmaktadır.  (Güney yarıkürede  mevsim YAZ olduğunda buna ek olarak Güneş’e en yakın konumda olacağı için az da olsa daha sıcak bir yaz olur. Ancak bu kez de ısınma konusunda coğrafya konumu, okyanuslar vb etkiler sözkonusu olur. )

Türkiye’mizin doğusundan VAN, ortasından ANKARA ve batısından da İZMİR  kentleri içinARALIK   ayının ilk, orta ve son günlerinde Güneş ile ilgili zamanlar ;  öğlen-meridyenden geçiş zamanı, yüksekliği ve YER’e  uzaklığı aşağıdaki çizelgede verilmiştir. Değerleri karşılaştırarak yukarıda metin olarak verilen bilgileri  irdelemenizi öneririm.

 ( https://www.timeanddate.com/sun/turkey/ankara?month=12&year=2018 )

06 OCAK   2019     PARÇALI GÜNEŞ TUTULMASI

Güneş’imiz  Ocak ayı içinde  06 Ocak  günü  AY tarafından parçalı olarak örtülecek, Parçalı Güneş Tutulması oluşacaktır. Ancak, ülkemizden gözlenemeyecektir.

—————————————————————————————————————

AY 

 AY,  OCAK   ayı süresince elips şeklindeki yörüngesinde dolanırken yörüngesinin enberi ve enöte noktalarından geçiş tarihleri ile bu tarihlerdeki AY- YER uzaklıkları aşağıdaki gibidir.

09  OCAK  :   AY,   Enöte  ( YER’e en  uzak )   konumunda  :   406 117 km

21  OCAK  :   AY,   Enberi ( YER’e en yakın )   konumunda  :   357 342 km

AY’ın   EVRELERİ :

 AY, Yer etrafındaki yörüngesinde dolanırken, gökyüzünde hergün yıldızlara göre açısal olarak yaklaşık 13 derece   doğuya doğru konumunu değiştirir.

Bunun sonucu olarak aynı  gözlem yerinde hergün bir önceki güne göre yaklaşık 45-50 dakika daha geç doğar.

Yine bunun sonucu olarak, Güneş – Yer – AY üçlüsü arasındaki açı sürekli değişir ve  farklı tarihlerde YER den AY’a bakıldığında AY’ın aydınlık olan yarısının YER’den farklı biçimlerde görünmesi de AY’ın EVRELERİ’ni oluşturur.

Yeniay      :   06   Ocak                İlkdördün    :   14  Ocak

Dolunay    :   21  Ocak                 Sondördün  :   27  Ocak

 21 OCAK 2019   TAM  AY  TUTULMASI

Yukarıdaki verileri incelediğimizde ;

21 Ocak tarihinde  AY  enberide,  yani yörüngesinin YER’e en yakın noktasında olduğunu görüyoruz.  Bunun anlamı açısal olarak en büyük çapta göreceğiz demektir.

21 OCAK günü  AY,  Dolunay  evresinde,  bu durumda   populer isimlendirmeye göre  SÜPER AY  gerçekleşecek.

21 OCAK  günü  bir de TAM AY TUTULMASI  gerçekleşecek…

Böylesi güzel bir gökolayı gerçekleşecek , ancak  tam  tutulma  başladığında  ülkemizde AY  batmış olacak.  Yani gözlenemeyecek.  Tam Tutulma öncesi gerçekleşen  Parçalı Tutulma  evresi Türkiye Bölge zamanı ile saat 06:33 de başlayacak.  Tam Tutulma evresi  ise, yani kızıla boyanmış AY görüntüsünün oluştuğu evresi ise TBZ ile saat 07:41 de başlayacak.  1 saat 02 dakika sürecek olan bu  Tam Tutulmanın ortası TBZ 08:12 de gerçekleşecek.

Bu zamanlara baktığımızda yine de biraz şansımız  var. Ülkemizin  batısındaki gözlem yerlerinde  gökcisimleri  daha doğudaki illere göre daha geç batarlar. Ay için de böyle olacaktır. Örneğin, İZMİR  için ;  Tam tutulma  07:41 de başlayacak,  AY bu sırada  Batı ufkuna çok yaklaşmış  olacak.  yaklaşık 30 dk  süreyle,  tan olayı içinde görülebilecek demektir.  Eğer gökyüzü  açık ise,  o yönde   doğal engel yoksa,  hava ,çevre ve ışık kirliliği  de yoksa  tam tutulma kısa süre de  olsa  gözlenebilir. Çok şey istedik,değil mi ??   Ancak bu arada, AY’ın  doğma ve batma sırasında renginde kızıllık oluşması bu gözlemde karışıklık yaratabilir. Yine de  denemekte keyif ve heyecan olabilir..

GEZEGENLERİN     GÖZLENEBİLİRLİĞİ

 Bilgi Notu :

Tutulum düzlemine yakın olan, ZODYAK Kuşağı içinde dolanan Gezegenler ve AY;  Güneş’in Doğu tarafında olması durumunda, Güneş battıktan hemen sonra Batı gökyüzünde görünürler. Güneş’in Batı tarafında olanlar ise,  Güneş sabah doğmadan önce doğarlar. Bu gökcisimleri  Güneş’e  açısal olarak ne kadar uzak olurlarsa o denli  fazla süre gözlenebilirler.  

 MERKÜR

 2019 Yılının  ilk gününde  Güneş’in yaklaşık 14 derece batısında ve  YILANCI   takımyıldızı sınırları içinde görülecek olan haberci gezegen  2 Ocak  günü YAY  ve 23 Ocak  günü ise  OĞLAK  takımyıldızı bölgesine geçecektir.   12 Ocak günü  yörüngesi üzerinde  Güneş’e en uzak konumda ve  13 Ocak günü açısal olarak JÜPİTER ile çok yakın görünümde olacak. Ocak ayı içinde   doğuya doğru olan hareketi nedeniyle hergün açısal olarak Güneş’e yaklaşacak ve 30 Ocak gününde de  ÜSTKAVUŞUM (YER-GÜNEŞ-MERKÜR  dizilişinde ) konumunda olacaktır.  Ayın ilk günleri Güneş doğmadan az önce doğacak ancak ufka çok yakın olması nedeniyle ideal koşullarda çok zor olarak belki gözlenebilir.  Ancak, diğer günlerde açısal olarak Güneş’e daha yakın olacak, bu nedenle de gözlenemeyecektir.

VENÜS :  

Güzellik Tanrıçası  VENÜS, Ocak  ayının ilk günlerinde  TERAZİ takımyıldızında bulunacak,  ayın 9 unda   AKREP , 16 sında ise  YILANCI takımyıldızına geçecektir. Ayın 2 sinde ve 31 inde  AY ile çok yakın görünümde, 23 ünde ise JÜPİTER ile yakın görünümde olacaktır.

Ayın ilk günü Güneş’in açısal olarak 45 derece batısında görülecek olan gezegen  6 Ocak günü ise En Büyük Batı Uzanım (EBBU = 47 derece) konumuna gelecektir.  Ayın son günü ise  42 derece  açısal uzaklıkta bulunacaktır.   Bunun anlamı, VENÜS  Ocak ayı içinde  sabah gökyüzümüzü süsleyecek ve ay boyunca Güneş’ten  3 – 3,5 saat önce doğacak ve gündoğumuna kadar “Sabah Yıldızı”  tanımlamasına uygun bir şekilde güzel bir gözlem hedefi olacaktır. Ay boyunca  yaklaşık   -5 kadir parlaklığı ile  doğu gökyüzünde AY’dan sonra en parlak gökcismi olarak gözlenebilecektir.

MARS :  

Ocak  ayı süresince BALIKLAR takımyıldızında bulunacaktır. Ayın ilk günü Güneş’in doğusunda  yaklaşık 78 derece açısal uzakta bulunacak olan “Kızıl Gezegen”    Güneş  battığında    Güney ufkumuzda görülmeye devam edecektir. Gece yarısına kadar rahatça gözlenebilecektir.  Ay sonuna kadar  Güneş’e olan açısal uzaklığı  68 dereceye kadar azalacak ancak  gözlem durumu  çok fazla değişmeyecektir. Her geçen gün Güneş battığında Öğlen Çemberinden batıya doğru daha uzak bir konumda görünmeye başlayacak ve  gece yarısı biraz daha erken batacaktır. 12 Ocak günü AY ile yakın görünümde olacak olan MARS’ın parlaklığı 0.5 kadir civarında olacaktır.

JÜPİTER : 

Güneş ailesinin en büyük gezegeni olan JÜPİTER  Ocak  ayı süresince de  Güneş’in  batısında  ve YILANCI  takımyıldızı sınırları içinde   bulunacaktır. Ayın ilk günü açısal olarak Güneş’e  yaklaşık 26 derece uzaklıkta iken Güneş’in doğuya doğru daha hızlı yerdeğiştirmesi nedeniyle  bu açısal uzaklık artacak ve ayın son günü  47 derece olacaktır.   Ayın ilk günlerinde Güneş doğmadan yaklaşık 1,5 saat önce doğacak olan bu dev gaz gezegen  ilerleyen günlerde daha erken doğacak ve yaklaşık  -2 kadir parlaklığı ile  Güney-Doğu gökyüzümüzü süsleyecektir.  03 ve  31 Ocak günü  AY  ile,  23 Ocak günü VENÜS ile yakın görünümde olacaklardır.

SATÜRN :

Ocak   ayı   içinde  de   YAY takımyıldızındaki  konumu fazla değişmeyecek olan  ve  “Halkaların Efendisi” de denilen bu güzel görünümlü dev gaz gezegen, 02 Ocak günü  KAVUŞUM konumunda (YER-GÜNEŞ-SATÜRN dizilişi)  olacaktır. İlerleyen günlerde Güneş’in Batı tarafında uzaklaşmasını sürdürerek ayın son günlerinde bu açısal uzaklık 25 derece  olacaktır. Güneş’e  açısal uzaklığı 25 derece olsa bile  ufka açısal uzaklığı 10-13 derece civarında  olacağı için bu tarihlerde, Güneş doğmadan önce  Güney-Doğu  yönümüzde, ufka yakın bir konumda uygun koşullarda Güneş doğuncaya dek  zor da olsa gözenebilecektir.

31 Ocak günü  Güneş doğmadan hemen önce Güney-Doğu  gökyüzümüzde şölen var.   JÜPİTER, VENÜS aralarına aldıkları ince hilal şeklindeki AY ile dizilecekler. Doğuya doğru  ufka daha yakın olan SATÜRN  sanki onlara yetişmek istiyor.  Hepsi gökyüzünün görsel zenginliği fazla olan bir bölgesinde olacaklar. Samanyolu Merkez doğrultusu,  AKREP ve YAY takımyıldızlarının bulunduğu bölge.  Çok sayıda derin uzay cismini de  bu bölgede  görebilirsiniz. Gözlem süresi  kısa,  Güneş kısa bir süre  sonra doğacak, zaten hava ağarmaya başladı bile…  🙂  diyeceksiniz..

KUYRUKLU   YILDIZ  DA  VAR GÖKYÜZÜNDE ….  

46P VİRTANEN 

Konuğumuz  bizimle olmayı sürdürecek ..  

Aslında yıl içinde birçok kuyrukluyıldız Güneş etrafından dolanır geçer. Ancak görünür parlaklıkları çok azdır.  Gözlenmesi için büyük teleskoplar gerektirir.  Ancak bu kez gelen konuk farklı idi.  Çıplak göz ile bile farkedilebilecek bir görünümde oldu.

46 P Virtanen;  15 Ocak 1948 tarihinde Lick Gözlemevinde Carl Alvar Virtanen 

tarafından ilk kez belirlenmiş. İlk başlarda Güneş etrafındaki yörüngesini dolanma dönemi 6.7 yıl olarak belirlenmiş,  yörüngesinde dolanırken dev-gaz gezegen  JUPITER’in çekim etkisi ile  yörüngesinde değişim olmuş ve bugün bildiğimiz değere (  P = 5.5 yıl ) azalmış.

Çekirdeğin dönmesi de belirlenmiş. 6 – 7.5 saat  aralığında bir sürede dönme yapıyor.

Yörüngesinin TUTULUM düzlemi ile yaptığı açı  11.7 derece olarak hesaplanmış..  Virtanen‘in yörüngesi  çok iyi bilinmekte. 12 Aralık günü yörüngesinin Günberi(Güneş’e en yakın) noktasından geçti.  16 Aralık gününde  ise YER’e en yakın konumunda,  11.6 milyon km uzaklıkta   ve en parlak durumunda oldu. Bu tarihlerde gökyüzü açık olan gözlem  yerlerinde zor da olsa çıplak göz ile gözlenebildi.

Kuyrukluyıldızın yörüngesinin hesaplanabilir kararlılığı sayesinde parlaklık tahminleri de yapılmıştı.  Yer’e en yakın olduğu günlerde görünür parlaklığının  3 kadir olacagı tahmin ediliyordu,  beklendiği gibi oldukça parlak bir duruma geldi.  Çıplak göz ile kolayca görülebilecek bir parlaklık değeri bu.  Ancak ; kuyrukluyıldızlar için  verilen parlaklık değerleri yıldızlar için verilenlerden farklı olur.  Kuyrukluyıldızların çekirdeğin etrafında oluşan  SAÇ-KOMA  bölgesinin toplam parlaklığı olarak verilir  bu değerler.  Bu  durumda onu 3 kadir parlaklığında bir yıldız gibi göremeyiz.  Dikkatli bakışlarla, ancak  merkezinde ince ve görece parlak  bir noktanın olduğu yaygın bir bulut gibi görülebilir . Parlaklıklar bu yaygın görünümün toplam parlaklığı olarak verilir.  Gökparlaklığı varsa, hava biraz tozlu kirli ise, pus varsa  vb.. görmek olanaksız hale gelir.

Boğa takımyıldızı içinde Aldebaran  ile Ülker Kümesi (Pleiades)  arasında, Ülker kümesine daha yakın bir konumda rahatça gözlenen kuyrukluyıldız  kuzeye doğru olan yolculuğuna  Ocak  ayı içinde de  devam edecek.  Vaşak ve Büyükayı takımyıldızları içinde  daha yavaş bir yer değiştirme ile gözlenebilecektir. Ancak bu kez çıplak gözle değil  bir dürbün ya da teleskop ile  gözlenebilir.  Her geçen gün parlaklığı daha da azalacaktır.

Çıplak göz ile gözlenemeyecek  olmasına karşın biraz  güçlü bir  teleskop ile çok güzel gözlem hedefi olmayı sürdürecek.  Elbette görselliği de biraz bozulmuş olacak. 

 GÖKTAŞI YAĞMURLARI :

Göktaşı Yağmurları  sırasında  bilinmesi gereken bir durum söz konusudur ; belirtilen tarihler, gözlenmesi olası göktaşı sayısının en fazla-maksimum olduğu günlerdir. Bu tarihlerden yaklaşık 1-2 hafta önce ve sonra da göktaşı kaymaları gözlenir. Ancak sayıları az olur ve  verilen tarihler yaklaştıkça sayılar artar, en fazla sayı verilen tarihlerde olur.  Ancak bu göktaşı yağmuru biraz farklı…

DÖRTLÜK   (QUADRANTİD)   GÖKTAŞI  YAĞMURU           03/04 Ocak

 2019  yılının hemen başında ilk göktaşı yağmuru  3/4  Ocak gecesi gerçekleşecek.  Gece yarısından sonra  Kuzey/Doğu  yönünde görülecekler.  Saatte 50-100  göktaşı izi  görebileceğiz.

Diğer önemli göktaşı yağmurları uzun süreli olup en yoğun olduğu biriki gün olur.  Ancak bu göktaşı yağmurunda en fazla göktaşı izi  yani göktaşı yağmuru  bir-iki saat içinde gerçekleşir.  İşin güzel tarafı da  bu saatler bizim gözlem yapabileceğimiz saatler. Ayrıca  gözlem süresince de AY ışığının olumsuz etkileri de olmayacak.  Bu tarihte AY, Yeniay evresine yaklaşmış olacak, sabaha karşı Güneş doğmadan önce doğacak olan ince Hilal şeklindeki Ay ışığının etkisi yok sayılabilir.

Quadrantid  göktaşı yağmurunun çıkış (radyant)  noktası Büyük  Ayının kepçesi ile Çoban   ( Bootis ) takımyıldızının en parlak yıldızı olan ARKTRUS  arasındaki bölge olacaktır.  Göktaşı izleri sanki yoğun olarak bu noktadan çıkıp yayılıyormuş gibi gözleneceklerdir. Gökyüzünün her tarafında gözlenmesi de olasıdır.

Göktaşı yağmurlarının isimleri, onların çıkış noktalarında bulunan, oradan yayılıyormuş  gibi algılanan  takımyıldızın adıdır.  Ancak Quadrant  diye bir takımyıldız günümüzde yoktur.  Yani,  Quadrantid ‘ler  bugün bulunmayan bir takımyıldız bölgesinden geliyor. Bugün bildiğimiz ve gökyüzümüzü  süsleyen 88 takımyıldız  1922  yılında Uluslararası Astronomi Birliği’nin (IAU)  toplantısında kararlaştırılmıştır.

1729 yılında John Flamsteed tarafından yayımlanan  “Atlas Coelesti”  gökyüzü atlasında  Quadran’s Muralis  takımyıldızı gökyüzündeki yerini almış olarak görünüyor. Eskiden var olduğu,  başkaca kayıtlara geçtiği bilinen eski bir takımyıldız.  Bu göktaşı yağmuru da adını eskiden bilinen bu takımyıldızdan almıştır.

Bu göktaşı yağmurunun oluşmasına neden olan parçacıkların, tozların kaynağı nedir ?

2003 EH1  adlı bir asteroid..

Tıpkı  İkizler Göktaşı yağmurunu oluşturan 3200 Phaethon  asteroidinin kalıntıları  gibi   2003EH1  adlı asteroidin kalıntıları da   Quadrantidleri  oluşturuyor.

2003 yılında Peter Jenniskens  tarafından ortaya atılmış bir öneridir.   Ancak farklı görüşler de sözkonusudur.   100 lerce yıl önce  gözlenen  C / 1490 Y1  kuyrukluyıldızın çekirdeği olduğu da iddia edilmektedir.  Hala sırrını  koruyor bu konu.

Bu bilgileri düşünerek  3/4 Ocak gecesi,  gece yarısından sonra  Kuzey-Doğu yönünde  gökyüzüne bakmak gerekiyor.  Soğuk kış geceleri  üşütecektir, uygun giysiler , sıcak içecekler ve sıcak  gökyüzü sohbetlerinin olduğu bir gözlem gecesi düşünün.

Hava açık ise, çevre, hava ve ışık kirliliği yoksa  harika…..  iyi gözlemler..

Gökyüzünüz açık olsun..  İyi gözlemler..

 2018 geride kaldı ;   acısıyla, güzeliyle, iyisi ve kötüsü ile çok farklı koşullarda  geçirdiğimiz bir yıl daha sona erdi. Dileğim,  2019 ve gelecek yıllar beklentilerimize uygun, daha iyi, insanlık, sevgi ve barış dolu olsun.  Önceki yıl ve geçen yıl sonunda da aynı dileklerde bulunmuştum. Olsun,  düşlediğimiz gibi olmasa da umut her zaman olmalı…

SAĞLIKLI, MUTLU ve düşlediğiniz gibi  YENİ YILLAR  olsun.

OCAK  Ayı içinde  gün gün gökolayları  :

 ÇYG  :  Açısal olarak Çok Yakın Görünümde

 YG   :  Açısal olarak Yakın Görünümde

02  AY- VENÜS    ÇYG

02  SATÜRN     KAVUŞUM konumunda

03  YER  Günberide  ( En küçük Yer-Güneş Uzaklığı  = 0.98330 AB )

03  AY- JÜPİTER   YG

04   QUADRANTİD   göktaşı yağmuru (03/04 gecesi )

06  VENÜS,  En Büyük Batı  Uzanımda (EBBU = 47 derece)

06   AY,   YENİAY  evresinde

06   PARÇALI GÜNEŞ TUTULMASI   ( Ülkemizden gözlenemeyecek )

09   AY   bu ay içinde YER etrafındaki  yörüngesinde ENÖTE  noktasında – YER’e en uzak konumda  (  406 117  km )

12   MERKÜR   GÜNEŞ etrafındaki yörüngesinde  ENÖTE  noktasında

12  AY – Mars YG

14   AY   İLKDÖRDÜN  evresinde

17   AY – Aldebaran (BOĞA takımyıldızının en parlak yıldızı)  ÇYG

21   AY  DOLUNAY  evresinde    ,  TAM AY TUTULMASI

21   AY   bu ay içinde YER etrafındaki  yörüngesinde ENBERİ  noktasında – YER’e en yakın konumda  (  357 345 km )

22  VENÜS – JÜPİTER   ÇYG

23   AY – Regulus( ASLAN takımyıldızının en parlak yıldızı )    YG

27  AY  SONDÖRDÜN  evresinde

30   MERKÜR  ÜSTKAVUŞUM  konumunda (YER-GÜNEŞ-MERKÜR  açısı = 180 derece)

31  AY-JÜPİTER    YG

31   AY- VENÜS  ÇYG (Bazı gözlem yerlerinde  AY’ın  Venüs’ü örtmesi  görülebilecek)

 Gökyüzünüz açık olsun, iyi gözlemler…

 Biraz ek BİLGİ :

 Gezegenlerin  Güneş Sistemi  içindeki konumları, uzaklıkları, görünümleri  gibi bir çok özelliği, tarih değiştirerek görebileceğiniz bazı web sayfalarının adresleri  aşağıda.  İstediğiniz tarihteki konumlarını, Dünyamıza  ya da Güneş’e uzaklıklarını görebileceğiniz birkaç örnek.  Buna benzer örnekleri  sizler  de  internette bulabilirsiniz.

http://www.astronoo.com/en/articles/positions-of-the-planets.html

https://in-the-sky.org/solarsystem.php

https://www.timeanddate.com/astronomy/planets/distance

Ay ve Yer ikilisinin hareketleri ile ilgili çok güzel videoları NASA sayfalarında izleyebilirsiniz.

https://svs.gsfc.nasa.gov/4537

Eğitim ile ilgili bilgiler de var NASA sayfalarında..

https://www.nasa.gov/audience/foreducators/index.html

Başka bilgiler de istiyorsanız, üstelik Türkçe  ;

http://www.astrookul.com

http://www.astronomidiyari.com

http://www.serdarevren.com

http://www.ethemderman.com