29 Ekim Cumhuriyet Bayramımız
kutlu olsun…
***********************************************
Sürekli yaz saati uygulaması kalkıyor..
demiştik….. KALKMIYOR….
Geçen sene alınmış karar üzerine yaz saati uygulaması konusunda yepyeni bir karar ile devam kararı alındı.
Bu karar uyarınca, geçen seneki karar yürürlükten kalkıyor ve ileri saat uygulamasına devam….
***********************************************
23/10/2017 TARİHLİ VE 2017/10921 SAYILI KARARNAMENİN EKİ KARAR
Madde 1- (1) Gün ışığından daha fazla yararlanmak amacıyla;
a) 7/9/2016 tarihli ve 2016/9154 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca bütün yurtta saatlerin bir saat ileri alınması suretiyle başlatılan yaz saati uygulamasının devam ettirilmesi
b) 28 Ekim 2018 Pazar günü saat 04.00’ten itibaren bütün yurtta saatlerin bir saat geri alınması kararlaştırılmıştır.
Bu durumda, başka bir değişiklik yapılmadıysa, bu yazıda yer alan 28-29-30-31 Ekim günleri için verilen saatlerden birer saat çıkartmalısınız ki kolunuzdaki saatler ile ters düşmesin….. BUNA DA GEREK KALMADI….
***********************************************
DÜNYA UZAY HAFTASI (04 – 10 Ekim )
1999’da Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen Dünya Uzay Haftası :
4 Ekim 1957 : SSCB tarafından ilk yapay uydu SPUTNIK 1‘in uzaya fırlatılış tarihi 10 Ekim 1967 : “Ay ve Gök Cisimleri Dahil Uzayın Keşfi ve Kullanımı için Devletlerin Faaliyetlerini Düzenleyen İlkeler Antlaşması ” ( Uzay Antlaşması )‘nın yürürlüğe girmesi.
Bu iki önemli tarih başlangıç ve bitiş tarihi olarak seçilmiştir.
Birçok okul, topluluk, kurum bu hafta içinde gökbilim ve uzay konulu farkındalık yaratacak etkinlikler düzenlemektedir.
EKİM AYINDA GÜNEŞ :
GÜNEŞ’imiz EKİM ayı süresince BAŞAK takımyıldızı sınırları içersinde görülecektir. Ekim ayının son günü TERAZİ takımyıldızı sınırlarını geçecektir.
GÜNEŞ’in doğma ve batma konumu bu ay içersinde değişimini sürdürecektir. Bu ayın ilk günlerinde Coğrafya Yönleri olarak bildiğimiz Tam Doğu ve Tam Batı noktalarından güneye doğru 05 derece iken ayın son gününde ise Güneye doğru 18 derece uzaktaki bir konumdan doğup batacaktır. Bu açı Aralık ayının 21’ine kadar her geçen gün artacaktır.
Doğma ve batma saatleri her gözlem yerinde farklı olur. Bu zamanlara etki edenler, tarih yani Güneş’in dikaçıklığı ve gözlem yerinin enlemidir. Ülkenin tamamında aynı saat dilimi ve ortak bir zaman-saat kullanılır. Güneş, doğudaki bir gözlem yerinde batıdaki bir gözlem yerine göre daha erken doğar ve batar. Bu fark, iki gözlem yeri arasındaki coğrafya boylamları farkına denk zaman farkı kadardır.
Güneş’imi
z yıllık görünür hareketi sırasında güneye doğru yerdeğiştirmesini sürdürecektir. EKİM ayı süresince Ankara’da 12:38 ile 12:32 saatleri arasında öğlen çemberinden geçecektir. Diğer kentlerin Ankara’ya göre boylam farklarına uygun olarak, Ankara’nın doğusundaki kentlerde daha erken, batısındaki kentlerde ise daha geç geçecektir. ( Örneğin Ankara’nın Coğrafya Boylamı yaklaşık 32.8 derece doğu, İzmir’in ise 27.1 derece doğu boylamı, buna göre aralarındaki boylam farkı yaklaşık 5.6 derece olur. Her bir derece Güneş’in hareketine uygun olarak 4 zaman dakikasına denk gelir. Buna göre 5.6 x 4 = 22.4 dakika eder. Öyleyse Güneş, 1 EKİM günü Ankara Öğlen çemberinden saat 12:38 te geçecek ise, İzmir öğlen çemberinden yaklaşık 22.4 dakika sonra yanı yaklaşık 13:01 de geçecek demektir. Ankara’dan daha doğudaki iller için hesap yapılırken boylam farkına denk zaman değeri çıkartılır. Bu ayrıntıyı da unutmayalım…)
Tam bu geçişler sırasında yani tam öğlen zamanında ufuktan yüksekliği EKİM ayı süresince ayın ilk günlerinde 47 derece iken son günlerinde 36 dereceye kadar azalacaktır.
Ekim ayı içinde gündüz süresinin uzunlukları da azalmasını sürdürecektir. Ayın ilk günü yaklaşık olarak 11 sa 46 dk olan gündüz süresi ayın son gününde 10 sa 31 da olacaktir. Gündüz Süresi hergeçen gün kısalmasını sürdürüyor. Hepimizin bildiği gibi gündüz süresinin kısalması 21 Aralık gününe kadar devam edecektir.
( Burada unutulmaması gereken özellik ; Türkiye’mizin doğusu ile batısı arasındaki doğma-batma saatleri farkı yaklaşık 1 saat civarındadır, ancak enlemler arasındaki küçük zaman farkları dikkate alınmadığında gündüz süresi ülkemizin heryerinde yaklaşık aynı uzunlukta olur.)
Türkiye’mizin doğusundan VAN, ortasından ANKARA ve batısından da İZMİR kentleri için AĞUSTOS ayının ilk, orta ve son günlerinde Güneş ile ilgili zamanlar ; öğlen-meridyenden geçiş zamanı, yüksekliği ve uzaklığı aşağıdaki çizelgede verilmiştir. Değerleri karşılaştırarak yukarıda metin olarak verilen bilgileri irdelemenizi öneririm.
———————————————————————————————————————–
AY
AY, Ekim ayı süresince elips şeklindeki yörüngesinde dolanırken yörüngesinin enberi noktasından iki kez
geçecektir ;
06 EKIM : AY, Enberi ( YER’e en yakın ) konumunda : 366 392 km
17 EKIM : AY, Enöte ( YER’e en uzak ) konumunda : 404 227 km
31 EKIM : AY, Enberi ( YER’e en yakın ) konumunda : 370 204 km
Biraz ek BİLGİ :
Şimdi yukarıdaki verilere bakıp “ 06 Ekim’ta en yakın konumda, 17 Ekim’taki en uzak konmda ” ne anlama geliyor ? “ diyebilirsiniz. Hemen belirteyim. AY, Yerküre etrafındaki yörüngesini bir yılda 13.4 kez dolanır. Yani, bir yılda 13 kez tam dolanır, 14. turu atarken yıl biter.
İşte bu turların herbirinde tamamladığı yörüngeler birbirinden farklıdır. Bu yörüngelerin büyük eksenleri döner , bunun yanısıra yörünge üzerindeki özel noktalar düzenli bir şekilde kayar, yer değiştirirler.
Her bir yörüngenin ya da her turun YER’e en yakın ve en uzak konumdaki uzaklıkları da sürekli değişir.
Aşağıdaki grafikte bu değişime örnek verilmiştir. AY’ın bir yıl içindeki günlere göre uzaklığı noktalanmıştır. En uzak olduğu noktadaki uzaklık değişimi yaklaşık 2-3 bin km olmasına karşın, en yakın olduğu noktanın uzaklık değişiminin ise yaklaşık 13 bin km civarında olduğu görülür.
Yörünge elipstir, ancak bu elips yörüngenin dışmerkezliği ( basıklığı) da değişmektedir. İşte bu değişmeler arasında bizim görebildiğimiz uzaklıktaki değişimdir. Uzaklığı değişince, görünen büyüklüğü de değişir. Bunlar da bir düzen içersinde olur.
Bu değişimlerin nedenleri ve nasılları gökbilimciler tarafından çok iyi bilinmektedir. Düşünün, onlarca yıl sonraki tutulmaların nerede, nasıl ve hangi saniyelerde gözlenebileceğini bu bilgileri kullanarak hesaplayabiliyoruz.
Ay ve Yer ikilisinin hareketleri ile ilgili çok güzel vdeoları NASA sayfalarında izleyebilirsiniz. https://svs.gsfc.nasa.gov/4537
————————————————————————
AY’ın EVRELERİ :
Sondördün : 02 Ekim Yeniay : 09 Ekim
İlkdördün : 16 Ekim Dolunay : 24 Ekim
Sondördün : 31 Ekim
AY, Yer etrafındaki yörüngesinde dolanırken, gökyüzünde hergün GÜNEŞ’ten açısal olarak yaklaşık 13 derece doğuya doğru uzaklaşır ve bunun sonucu olarak aynı gözlem yerinde hergün birönceki güne göre yaklaşık 45-50 dakika daha geç doğar.
GEZEGENLERİN GÖZLENEBİLİRLİĞİ
Bilgi Notu :
Tutulum düzlemine yakın olan, ZODYAK Kuşağı içinde dolanan Gezegenler ve AY; Güneş’in Doğu tarafında olması durumunda, Güneş battıktan hemen sonra Batı gökyüzünde görünürler. Güneş’in Batı tarafında olanlar ise, Güneş sabah doğmadan önce doğarlar. Bu gökcisimleri Güneş’e açısal olarak ne kadar uzak olurlarsa o denli fazla süre gözlenebilirler.
Gezegenlerin Güneş Sistemi içindeki konumları, uzaklıkları, görünümleri gibi bir çok özelliği, tarih değiştirerek görebileceğiniz bazı web sayfalarının adresleri aşağıda. İstediğiniz tarihteki konumlarını, Dünyamıza ya da Güneş’e uzaklıklarını görebileceğiniz birkaç örnek. Buna benzer örnekleri sizler de internette bulabilirsiniz.
http://www.astronoo.com/en/articles/positions-of-the-planets.html
https://in-the-sky.org/solarsystem.php
https://www.timeanddate.com/astronomy/planets/distance
Başka bilgiler de istiyorsanız ;
http://www.astronomidiyari.com
https://www.nasa.gov/audience/foreducators/index.html
MERKÜR ; Ekim ayının ilk günlerinde Güneş’in yaklaşık 5 derece doğusunda ve BAŞAK takımyıldızı sınırları içinde görülecek olan haberci gezegen , her geçen gün açısal olarak Güneş’ten uzaklaşacak ve 15 Ekim günü TERAZİ takımyıldızına geçecektir. Ayın son günü ise AKREP takımyıldızı sınırından geçecektir. Ay içinde ilerleyen günlerde açısal olarak Güneş’ten biraz daha uzaklaşacak, ayın son günü ise Güneş’in doğu tarafında ve 20 derece açısal uzaklıkta bulunacaktır. Güneş’e olan açısal uzaklığının 20 derece olmasına karşın ufuk düzlemine-ufkumuza açısal uzaklığı 6 derece olacak ve bu nedenle de sadece ayın son günlerinde Güneş battıktan hemen sonra, uygun gözlemkoşullarında Batı ufkumuzda çok kısa bir süre zorlukla gözlenebilecektir.
VENÜS : Ekim ayı süresince de BAŞAK takımyıldızında bulunacaktır. Eylül ayının son günü TERAZİ takımyıldızı sınırında iken ileri hareketi çok yavaşlamış ve batıya doğru olan “geri hareket” yolculuğuna başlamıştı. Ayın ilk günü Güneş’e olan açısal uzaklığı doğu tarafında 31 derece iken her geçen gün azalacak, ayın son günülerinde Güneş’e açısal olarak iyice yaklaşacaktır. Ekim ayının ilk günlerinde Güneş battıktan hemen sonra Batı ufkumuzda “Akşam Yıldızı” özelliğinde, -4.5 kadir parlaklığında ancak ufka yakın olması nedeniyle de kısa süre gözlenebilecektir. İlerleyen günlerde ise gözlemi zorlaşacak, gözlenemeyecektir.
MARS : Ekimayı süresince Güneş’in Doğu tarafında bulunacak olan “Kızıl Gezegen” OĞLAK takımyıldızı sınırları içinde bulunacak ve Doğu yönündeki “İleri Hareket”’ini sürdürecektir. Güneş battığında, Güney-Doğu ufkumuzda kızıl rengi ve yaklaşık -1 kadir parlaklığı ile görülecek, Gece yarısını geçince de batacaktır. Her geçen gün Güneş battığında biraz daha yüksekte, Meridyenimize daha yakın bir konumda görünecek ve daha erken batacaktır.
JÜPİTER : Bu ay içersinde de Güneş’in doğusunda bulunacaktır. Ayın ilk günlerinde açısal olarak Güneş’e yaklaşık 41 derece uzaklıkta iken, TERAZİ takımyıldızı içersinde konumu fazla değişmemesine karşın, Güneş’in doğuya doğru daha hızlı yerdeğiştirmesi nedeniyle ay sonuna doğru Güneş’ten açısal olarak yaklaşık 19 derece uzakta olacaktır. Ayın ilk günlerinde Güneş batarken Güney-Batı ufkumuzda ve -2.0 kadir parlaklığı ile hemen göze çarpacaktır ve 1 saatten biraz fazla süre gözlenebilecektir. Ay sonuna doğru Güneş battığında Güney-Batı ufkumuz, ufka biraz daha yakın konumda görünecek ve her geçen gün daha erken batacaktır.. Parlak GALİLEO Uyduları ile güzel bir gözlem hedefi olmayı bu ay da sürdürecektir.
SATÜRN : Ekim ayı içinde de YAY takımyıldızındaki konumu fazla değişmeyecek olan ve “Halkaların Efendisi” de denilen bu güzel görünümlü dev gaz gezegen, ayın ilk günlerinde Güneş’in Doğu tarafında ve 83 derece açısal uzaklıkta olacaktır. Bu tarihlerde, Güneş battığında Güney 
yönümüzde, öğlen çemberimizi biraz geçmiş bir konumda görünecektir. İlerleyen günlerde Güneş battığında Öğlen Çemberimizden Batı yönüne doğru biraz daha uzak bir konumda görülecektir. Ayın ilk günlerinde yaklaşık 4 saat gözlenebilecek olan gezegen ilerleyen günlerde daha erken batmış olacaktır. Ayın son günlerinde Güneş’e olan açısal uzaklığı 55 derece ye kadar azalacaktır.
Bu ay içinde de gökyüzü gözlemcileri, amatörler için şölen devam edecek. Hemen hergün, Güneş battıktan hemen sonra, gecenin ilk yarısında gökyüzünde şenlik olacak. Merkür ve Venüs hariç çıplak gözle gözlenebilen diğergezegenlerin hepsi aynı anda gökyüzünde olacak bu saatlerde. Jüpiter, Satürn ve Mars, batıdan başlayıp doğuya doğru sıra ile gözlenebilecek. Her geçen günde gözlem süreleridaha kısa olacaktır. Şölenin son demleri… Satürn gezegeni ile aynı bölgede görülen Samanyolu Gökadamızın merkezi doğrultusunda yeralan çok sayıdaki derin uzay cismi ile AKREP ve YAY takımyıldızları akşamın ilk saatlerinde sahnede olacaklar.
Yukarıdaki şekilde 13 Ekim’de Güneş batmak üzere iken antik dönemlerden bu yana gözlenen 7 gezgin (Güneş, Ay, Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn ) aynı nda gökyüzünde görünüyorlar. Bu görünümde aslında bir çok bilgi de bir arada yeralmaktadır. Gezegenler ve Ay, Güneş’in gökyüzünde bir yıl süresince izlediği yol olan TUTULUM ( aynı zamanda Yerküre’nin yörünge düzleminde..) çemberinin üzerinde belirgin bir şekilde görülebiliyor… Bu çemberin biraz altında veya biraz üstünde bulunabiliyorlar. İşte bu tutulum üzerine yapıştırılmış gibi duran bir band şeklindeki bölgenin adı da ZODYAK KUŞAĞI.’dır.
GÖKTAŞI YAĞMURLARI :
Ekim ayı içersinde iki ayrı göktaşı yağmuru gerçekleşiyor. Göktaşı Yağmurlarında bilinmesi gereken bir durum sözkonusudur.; belirtilen tarihler, gözlenmesi olası göktaşı sayısının en fazla-maksimum olduğu günlerdir. Bu tarihlerden yaklaşık 1-2 hafta önce ve sonra da göktaşı kaymaları gözlenir. Ancak sayıları az olur ve verilen tarihler yaklaştıkça sayılar artar, en fazla sayı verilen tarihlerde olur.
DRACONIDS (EJDERHA) – GIACOBINIDS GÖKTAŞI YAĞMURU
7-8 Ekim günlerinde maksimum sayıya ulaşması beklenen DRACONIDS – EJDERHA Göktaşı Yağmuru, dünyamızın 21P Giacobini-Zinner kuyrukluyıldızının kalıntılarının bulunduğu yörüngesinden geçerken gerçekleşecek.
Ejderha takımyıldızının, ejderhanın başının bulunduğu bölgeye doğru bakılması yeterli olacaktır. Ancak gece yarısında ufka yakın olması da olumsuz bir etkendir. Akşamın ilk saterinden itibaren gözlenebilir. Sayıca az olmasına karşın, Yeniay evresine yaklaşan AY ışığının etkisinin olmaması nedeniyle gözlemi biraz daha rahat olacak.
Michel Giacobini (Fr.) tarafından Aralık 1900 de keşfedilen kuyrukluyıldızı 1913 yılında da Ernst Zinner( Alman) tarafından gözlenmiş. Kuyruklu yıldız bu günlerde Güneş’e ve Dünyamızı ziyaret ediyor. Geçtiğimiz aylarda Güneş’e ve Dünyamıza en yakın konumundan geçti. Güneş’e en yakın konumu : Günberi uzaklığı : 1.013 AB (Astronomik Birim ), Yer’e en yakın konumu : Enberi uzaklığı : 0,39 AB oldu. Yandaki fotoğraf usta astrofotoğrafçı Uğur İKİZLER arkadaşımız tarafından Yer’e en yakın olduğu tarihte (11 Eylül) çekilmiştir.
Ekim ayı içinde uzaklaşmasını sürdürecektir. Bu sırada yörüngedeki hızı 37,711 km/s den 34,224 km/s azalacaktır. Yer’e uzaklığı ise 0,459 AB den 0,66 AB ye kadar artacak, parlaklığı her geçen gün daha da azalacaktır.
Yörünge düzlemi Tutulum ile 32 derecelik açı yapan kuyrukluyıldızın yörünge dönemi 6,54 yıl ( 2417 gün) dür. Gökyüzünde görünen Güneş’e olan açısal uzaklığıda bu ay içinde 84 dereceden 97 dereceye kadar artacaktır. Aşağıdaki şekilde Giacobini-Zinner kuyruklu yıldızının 01 Ekim – 31 Ekim arası gökyüzündeki konum değişimi görülmektedir.
ORIONIDS ( AVCI ) GÖKTAŞI YAĞMURU
Ekim 20-21 günlerinde ORİONİDS – AVCI Göktaşı Yağmuru meydana gelecek. Saatte en fazla 20 civarında göktaşı kayması gözlenebilecek. Ancak, İlkdördün-Dolunay arasındaki Ay’ın etkisi oldukça fazla olacak. Gece yarısından sonra ışık kirliliğinin olmadığı karanlık bir ortamda özellikle Ay battıktan sonra belki çok parlak göktaşları gözlenebilecek. Güney-Doğu yönünde Avcı takımyıldızına doğru akmak yeterli. 
Avcı Göktaşı Yağmuru, Dünya’mız her yıl bu tarihlerde, 75 yıl yörünge dönemi olan Halley kuyruklu yıldızının 1985-1986 geçişi sırasında yörüngesinde bıraktığı tozlar içinden geçerken oluşmaktadır.
AY , bu ay içinde, gökyüzünde kimlerle, nerelerde dolaşacak ?
Gün Gün Gökolayları :
29 Ekim CUMHURİYET’imiz 95 YAŞINDA
AY ;
02 Ekim Sondördün evresinde
06 Ekim Regulus ( alfa Aslan) ile yakın görünümde
06 Ekim Enberi (YER’e en yakın ) konumunda (366 392 km )
09 Ekim Yeniay evresinde
10 Ekim MERKÜR ile yakın görünümde
11 Ekim JÜPİTER ile çok yakın görünümde
14 Ekim SATÜRN ile yakın görünümde
16Ekim İlkdördün evresinde
17 Ekim Enöte ( YER’e en uzak ) konumunda ( 404 227 km)
18 Ekim MARS ile yakın görünümde
24 Ekim Dolunay evresinde
27-28-29 Ekim JUPİTER – MERKÜR çok yakın görünümde.
28 Ekim Aldebaran ( alfa Boğa ) ile yakın görünümde
31 Ekim Sondördün evresinde
31 Ekim Enberi (YER’e en yakın ) konumunda (370 204 km )
07/08 Ekim DRACONİDS – EJDERHA Göktaşı Yağmuru
21-22 Ekim ORIONIDS – AVCI Göktaşı Yağmuru
1 yorum
Harika 👏🏼