MART AYINDA GÜNEŞ :
Yerküre
miz GÜNEŞ etrafındaki yörüngesini bir yılda tamamlar. Yerküre üzerinde gözlem yapıyorsanız, çevrenizdeki gökcisimlerinin hareketlerini farklı algılarsınız. Gözlediğiniz bu tür hareketlere “görünür hareket” adını veririz. (Bu konu ayrıca ele alınacaktır. Yerküredeki gözlemci olarak GÜNEŞ’i gözlediğinizde onun görünür hareketi sırasında hergün yaklaşık 1 derece doğuya doğru yerdeğiştirdiğini, bir yılda YER etrafında bir kez dolandığını gözleriz. Bu yer değiştirme, yerkürenin hareketi sonucunda gözlenen bir harekettir. Güneş’in gerçek hareketi değildir.) Bu hareketi sırasında da bir yıl süresince Burç adı verilen 13 takımyıldızın sınırları içersinde yolalır.
GÜNEŞ’imiz de Mart ayının ilk günlerinde KOVA takımyıldızı sınırları içersinde bulunacaktır. 12 Mart günü ise komşu BALIKLAR takımyıldızı sınırları içersine geçecek ve 18 Nisan’a kadar bu takımyıldız sınırları içersinde görülecektir.
GÜNEŞ’in doğma ve batması bu ay içersinde, Coğrafya Yönleri olarak bildiğimiz Tam Doğu ve Tam Batı noktaları yakınlarında olacaktır. Ayın ilk günlerinde, Tutulum üzerindeki görünür hareketi sırasında, Gökküresinin Güney tarafından Gök Eşleğine doğru yaklaşacak ve 20 Mart günü Gök Eşleği üzerinde olacaktır. Bu noktaya İlkbahar Noktası – ILIM Noktası denir ve İLKBAHAR ILIMI – EKİNOKS gerçekleşir. Tam bu günde Gece ve Gündüz süreleri eşit ( 12 saat) olur. Sonraki günlerde ise gökyüzünde Kuzey enlemlere doğru yolalır. Bu tariten sonra gündüz süreleri 12 saatten daha uzun olacaktır, her geçen güz bu süre uzayacaktır. ( Hesaplamalarda Güneş’in merkezi kullanılır. Güneş’in merkezi ufkun altına inmiş olsa bile Güneş’in tamamen batması için kısa bir süre daha geçer. Sabah doğarken ise, Güneş merkezi ufkun üzerine çıkmadan kısa bir süre önce Güneşin üst kenarı ışınlarını göndermiş olur. Bunun sonucu olarak, ılım gününde gece-gündüz eşitliği yazılırken aslında Gündüz süresi 12 saatten daha fazla sürer. 15 -16 Mart günlerinde gündüz=güneş ışığı gördüğümüz ve gece= güneş ışığı görmediğimiz süreler eşit olup 12 saat olur. )
Bilgi Notu :
GÜNEŞ’imizin bir yıl boyunca gökyüzünde izlediği çembere “TUTULUM” denilmektedir. Güneş, bu çember üzerinde hergün yaklaşık 1 derece doğuya doğru yolalır. Güneş ve Ay Tutulmaları, YER, AY ve GÜNEŞ tam bu çember üzerinde ve aynı hizada olduklarında gerçekleşir. Tutulum denmesinin nedeni de budur. Diğer gezegenler ve AY da bu çembere çok yakın dolanırlar. Hepsinin dolandığı, Tutulum çevresindeki band şeklindeki bu bölgeye ZODYAK KUŞAĞI adı verilir.
Bilgi Notu :
Güneş Tutulum üzerinde hareket ederken Gök Eşleğine uzaklığı yanı DİKAÇIKLIĞI sürekli değişmektedir. 21 Haziran’da Gök Eşleğinden kuzeye doğru en fazla 23.5 derece uzaklaşır. 22 Eylül’de gökeşleğini keserek sonra güneye iner, 21 Aralık günü maksimum ( – değer alarak) 23.5 derece olur, sonra tekrar Eşleğe yaklaşır. 20-21 Mart günlerinde GÜNEŞ, gökeşleği üzerinde, İlkbahar noktasında bulunur, bu konum İlkbahar ILIMI olarak adlandırılır. Sonraki günlerde ise gökeşleğinden kuzeye doğru uzaklaşır ve bu döngü sürer gider. Gökeşleğine olan açısal uzaklıktaki bu değişim, doğma-batma, gün süresi gibi kavramları belirler.
———————————————————————————————————————–
AY 
AY, elips şeklindeki yörüngesinde dolanırken ;
03 Mart günü enberi konumunda – YER’e en yakın konumda olup uzaklığı 369 100 km
18 Mart günü enöte konumunda – YER’e en uzak konumda olup uzaklığı 404 700 km
30 Mart günü enberi konumunda – YER’e en yakın konumda olup uzaklığı 363 900 km
İlkdördün : 05 Mart Dolunay : 12 Mart
Sondördün : 20 Mart Yeniay : 28 Mart
AY ;
01 Mart günü MARS , 14 Mart’ta JÜPİTER ve 20 Mart’ta ise SATÜRN ile yakın görünümde olacaktır. Ayrıca 05 Mart günü Aldebaran ( Boğa takımyıldızının en parlak yıldızı), 11 Mart’ta ise Regulus (Aslan takımyıldızının en parlak yıldızı) ile çok yakın görünümde olcaktır.
Uyarı..Öneri :
Gökyüzü gözlemi yapmayı düşünüyorsanız AY’ın ilkdördün evresine yakın günleri tercih etmelisiniz. Akşamın ilk saatlerinde AY gözlemi yapılır, sonrasında AY ışığının etkisi azalır ve batar. Bu saatten sonra da diğer gökcisimleri, derin uzay cisimleri rahatlıkla gözlenebilir. Elbette, gözlemlere olumsuz etki yapan çevre, ışık ve hava kirliliği olmaması gerekmektedir. Gözlem için, olanağınız varsa, kentlerin-yerleşim yerlerinin dışında, karanlık, ancak güvenli bir yer seçmeniz uygun olacaktır.
GEZEGENLERİN GÖZLENEBİLİRLİĞİ
Bilgi Notu : Gezegenler ve AY gibi Tutuluma yakın gökcisimlerinin Güneş’in Doğu tarafında olması durumunda, Güneş battıktan hemen sonra gökyüzünde görünürler. Batı tarafında olanlar ise, Güneş sabah doğmadan önce doğarlar. Bu gökcisimleri Güneş’e açısal olarak ne kadar uzak olurlarsa o denli fazla süre gözlenebilirler.
Yer’den bakıldığında, Güneş ve Gezegen doğrultuları arasındaki açıya o gezegenin uzanım açısı denir.
Yer ile Güneş arasında kalan “İç gezegenler” MERKÜR ve VENÜS’ün yörünge hareketleri sırasında UZANIM açılarındaki değişim ve özel konum adlandırmaları sağdaki şekilde görülmektedir.
“Dış gezegen” ; MARS, JÜPİTER, SATÜRN ve NEPTÜN için uzanım açısındaki değişimler de soldaki şekilde verilmiştir.
MERKÜR : Mart ayının ilk günü, KOVA takımyıldızı sınırları içersinde, açısal olarak Güneş’in 6 derece batısında yeralacak olan gezegen ilerleyen günlerde açısal olarak Güneş’e yaklaşacaktır. 7 Mart günü ÜSTKAVUŞUM konumunda ve uzanım açısı = 0 derece olacaktır. Bu günlerde gözlenemez. 11 Mart günü ise BALIKLAR takımyıldızına geçecek, ayın son günlerine doğru açısal olarak Güneş’ten 19 dereceye kadar uzaklaşmış olacaktır ve Güneş battığında Batı ufkunda, çok uygun gözlem koşullarında (doğal engel, hava ve ışık kirliliği yoksa) kısa bir süre gözlenebilir.
VENÜS : Mart ayının ilk günlerinde Güneş’in doğusunda 32 derece açıklıkta görülecek olan gezegen, ilerleyen günlerde açısal olarak Güneş’e yaklaşacak, 25 Mart günü ALTKAVUŞUM konumunda ( uzanım açısı 0 derece, Yer’e en yakın konumunda, Güneş ile YER arasında ) olacaktır. Ayın songünlerinde ise Güneş’in batısında açısal olarak yaklaşık 13 derece uzağında yeralacaktır. Açısal olarak Güneş’e yakın olduğu günlerde gözlenemeyecektir.
Mart ayı süresince BALIKLAR takımyıldızı sınırları içersinde bulunacaktır. Uzun süredir Batı ufkumuzun çok parlak görünümü ile ilgi odağı 
olmayı sürdüren “Akşam Yıldızı” da denilen parlak gezegen Güneş battığında Batı ufkunda çok parlak olarak yerini alacaktır. İlerleyen günlerde gözlem süresi oldukça kısa olacak, ayın sonuna doğru gözlenemeyecektir.
MARS : Ayın ilk günleri BALIKLAR takımyıldızı sınırları içersindeki Venüs gezegeni komşuluğundaki “Kızıl Gezegen” Güneş battıktan sonra Batı ufkumuzda Güneş’ten açısal olarak 43 derece uzakta olacak, batıncaya kadar yaklaşık 2-3 saat gözlenebilecektir Ayın son günlerine doğru her geçen gün açısal olarak Güneş’e daha yakın görünümde ve gözlem süresi de daha kısa olacaktır. Venüs ve çıplak gözle görülemeyen, bir dürbün ya da ufak bir teleskopla gözlenebilen URANÜS gezegenleri ile aralarındaki açısal uzaklık hergeçen gün artacaktır.
JÜPİTER : Gezegenlerin “Ağabeyi” olan bu dev gaz gezegen Mart ayı içersinde de Güneş’in batısında bulunmayı sürdürecektir. BAŞAK takımyıldızı içersinde konumu fazla değişmemesine karşın, Güneş’in doğuya doğru hareketi nedeniyle ay sonuna doğru Güneş’ten açısal daha da artacaktır. Bunun sonucu olarak gezegenlerin en büyüğü olan bu dev gaz gezegen ayın ilk günlerinde gece yarısından önce doğacak sabaha kadar gözlenebilecektir. Ay sonunda doğru ise yaklaşık 2 saat daha erken doğacaktır. Parlak görünümü, Galileo uyduları ile güzel bir gözlem hedefi olmayı herzaman olduğu gibi bu ay da sürdürecektir.
SATÜRN : Mart ayı süresince YAY takımyıldızı sınırları içersine bulunacak olan geçecektir. 
Akrep’in Kalbi Antares ile komşuluğunu
sürdürerek, konumu fazla değişmeyecek olan “Halkaların Efendisi” denilebilecek bu güzel görünümlü dev gaz gezegen, ayın ilk günlerinde sabah Güneş doğmadan 3-4 saat önce doğacak, gün doğuncaya kadar Doğu ufkumuzda gözlenecektir. İlerleyen günlerde daha erken doğacaktır. Güneş doğduğunda ise Güney yönümüzde en yüksek konumunda olacaktır. Halkasının görünümü ile güzel bir hedef.
SATÜRN gezegeninin ilginç olmasını sağlayan halkasının görünümü sürekli değişmektedir. Bazen dünyamız, halkanın bulunduğu düzlemde bulunur ve halka sanki bir çizgi gibi görülür. Geçen uzun yıllar süresince halka düzleminin bize göre eğimi değişir. Bazen bu eğim en büyük olduğunda halkanın gözlemi en güzel olur. Halkanın ayrıntıları, arasındaki boşluklar, gezegen ile halka arasındaki boşluk vb halkanın yapısı çok belirgin olur. Astrofotoğrafçılar için güzel bir hedef olur. 2017 yılı işte böyle bir fırsatı size sunuyor. SATÜRN görünüm olarak en uygun konumda, kaçırmayın.
Gökyüzünüz açık olsun..
