TEMMUZ  AYINDA GÜNEŞ :

GÜNEŞ’imiz Temmuz ayının  ilk yarısında  İKİZLER  takımyıldızı sınırları içersinde bulunacaktır. 20/21Temmuz    gecesi  komşu YENGEÇ takımyıldızı sınırları içersine geçecek ve ay sonuna kadar   bu takımyıldız sınırları içinde görülecektir.

GÜNEŞ’in ufkumuzdaki  doğma ve batma  noktaları  bu ay içersinde biraz daha değişecektir. Bu ayın ilk günlerinde Coğrafya Yönleri olarak bildiğimiz Tam Doğu  ve  Tam Batı noktalarından kuzeye doğru 30 derece iken ayın son günlerinde 22 derece uzakta bir konumda   doğup batacaktır. Bu açı  her geçen gün azalacaktır.

      Doğma ve batma saatleri her gözlem yerinde farklı olur. Bu zamanlara etki edenler, tarih yani o günkü Güneş’in dikaçıklığı ve gözlem yerinin enlemidir.  Batıdaki bir gözlem yerine göre  doğudaki bir gözlem yerinde daha erken doğar ve batar. Bu fark, iki gözlem yeri arasındaki coğrafya boylamları farkına denk zaman farkı kadardır. ( Örneğin   Ankara’nın Coğrafya Boylamı yaklaşık  32.8 derece doğu,  İzmir’in ise  27.1 derece doğu boylamı, buna göre aralarındaki boylam farkı  yaklaşık 5.6 derece olur.  Her bir derece Güneş’in hareketine uygun olarak 4 zaman dakikasına denk gelir. Buna göre 5.6 x 4 = 22.4 dakika eder.  Öyleyse Güneş, 15  Temmuz  günü Ankara Öğlen çemberinden saat 12:54  te geçecek ise, İzmir öğlen çemberinden yaklaşık 22.4 dakika sonra  yani  yaklaşık   saat 13:16  de geçecek demektir. Ankara’dan daha doğudaki iller için hesap yapılırken boylam farkına denk zaman değeri bu kez  çıkartılır. Bu ayrıntıyı da unutmayalım…) 

Güneş’imiz yıllık görünür hareketi sırasında Güneye doğru  yer değiştirmesini sürdürecektir. Temmuz ayı süresince Ankara’da 12:52  ile  12:55 saatleri arasında öğlen çemberinden geçecektir.  Diğer kentlerin Ankara’ya göre boylam farklarına uygun olarak,  doğusundaki kentlerde daha erken, batıdaki kentlerde ise daha geç geçecektir. Tam bu geçişler sırasında yani tam öğlen zamanında  ufuktan yüksekliği Temmuz ayı süresince yaklaşık 73 dereceden  68 dereceye kadar azalacaktır. . (Ankara’ya göre verilen bu değerler, güneye doğru kaç derece giderseniz ufuktan yüksekliği o kadar artar.. Kuzeye giderseniz azalır.)

Temmuz ayı içinde gündüz süresinin uzunlukları da azalmasını  sürdürecektir.  Ayın ilk günü yaklaşık olarak 14sa 57dk olan gündüz süresi  ayın son gününde  14 sa 17dk  olacaktir. ( Burada unutulmaması gereken özellik ; Türkiye’mizin doğusu ile batısı arasındaki doğma-batma saatleri arasındaki fark yaklaşık 1 saat civarındadır, ancak  enlemler arasındaki  küçük zaman farkları dikkate alınmadığında gündüz süresi ülkemizin heryerinde yaklaşık aynı uzunlukta olur.)

06   TEMMUZ   2018

Güneş’e en uzak konumda olduğumuz gün !  

Peki, bu sıcaklar da  ne böyle ??   🙂

Yerkürenin Güneş etrafında dolandığı yörünge ( ya da Güneş’in Yerküre etrafında dolandığı görünür yörüngesi)  bir elipstir.  Güneş’imiz bu elipsin odaklarından birinde bulunur. Dünyamız yörüngesinde dolanırken, yörünge üzerinde bulunduğu noktanın Güneş’e uzaklığı sürekli değişir.

06 Temmuz gecesi bu uzaklık en büyük değerde (  152.095.000 km ) olacak.

Güneş bize en uzak konumda olmasına karşın  Dünyamız üzerinde Kuzey yarıkürede  en sıcak günler yaşanmaktadır. Mevsimler üzerinde ve  sıcaklığın fazla olmasında esas etkenin Yer-Güneş uzaklığının olmadığını da yaşayarak öğreniyoruz.  Güneş’e en uzak ve en yakın olduğumuz konumlardaki uzaklık farkı ( yaklaşık 5 milyon km…   oran olarak :  % 3,3 )  mevsimler üzerinde o kadar etkili olmuyor. Esas etki, yeryüzüne Güneş ışınlarının geliş açısı, yani ne kadar dik ya da ne kadar eğik geldiği önemli. Kuzey yarıkürede,  yıl içinde Temmuz başında Güneş’e en uzak konumda olmamıza karşın, Güneş ışınlarının eğimi 21 Haziran’da  en fazla oluyor ve ilerleyen günlerde ısınma sürüyor,  sonrasında  Güneş’e en uzak olmamıza karşın en sıcak günleri yaşıyoruz. Havanın, suyun ve karaların ısınma sürelerinin farklı olmasını  da unutmamak gerekir. Sıcaklara dikkat….

Güneş, Kuzey yarıkürede  21 Haziran’da gökyüzünde  yıl içersindeki en yüksek konumunda olur. Bu tarihte  Güney yarıkürede ise Güneş ışınlarının geliş açısı çok azdır ve kış mevsimi oluşur. .

Türkiye’mizin doğusundan VAN, ortasından ANKARA ve batısından da İZMİR  kentleri için TEMMUZ  ayının ilk,orta ve son günlerinde Güneş ile ilgili zamanlar, öğlen-meridyenden geçiş zamanı, yüksekliği ve uzaklığı aşağıdaki çizelgede verilmiştir. Değerleri karşılaştırarak yukarıda metin olarak verilen bilgileri irdelemenizi öneririm.

————————————————————————————

AY 

 AY,  Temmuz ayı süresince,  elips şeklindeki yörüngesinde dolanırken  ;

13  TEMMUZ  :  AY,   Enberi ( YER’e en yakın ) konumunda  :   357 430 km

27  TEMMUZ  :   AY,  Enöte ( YER’e en uzak )   konumunda  :   406 210 km

AY’ın   EVRELERİ :

Sondördün :  06  Temmuz              Yeniay  : 13  Temmuz

İlkdördün    :  19  Temmuz          Dolunay  :  27  Temmuz     

AY, Yer etrafındaki yörüngesinde dolanırken, gökyüzünde hergün GÜNEŞ’ten açısal olarak yaklaşık 13 derece   doğuya doğru uzaklaşır ve bunun sonucu olarak aynı  gözlem yerinde hergün bir önceki güne göre yaklaşık 45-50 dakika daha geç doğar.

AY,  Haziran  ayı içindeki DOLUNAY evresi sonrasında , 01 Temmuz’da MARS  ile yakın görünümde olacak,  13 Temmuz  YENİAY evresi sonrasında sırası ile,  14 Temmuz’da MERKÜR,  15 Temmuz’da  VENÜS,  20 Temmuz’da  ASLAN takımyıldızının en parlak yıldızı Regulus ve VENÜS  ile yakın görünümde olacaktır.  20  Temmuz ‘da  JÜPİTER ve daha sonra  24/25Temmuz  gecesi de SATÜRN ile yakın görünümde olacaktır.

13 TEMMUZ 2018  :  PARÇALI  GÜNEŞ TUTULMASI

Ay, 13 Temmuz günü,  YENİAY  evresinde olacak.  Yani Güneş  ile hemen hemen aynı hizada olacak demektir.  Ancak, Ay,  Güneş’in önünden geçişinde tam ortasından geçemeyecek ve bunun sonucu olarak, Güneş’i tamamen örtemeyecek, bir kısmını örtecek ve Parçalı Güneş Tutulması  oluşacak.  Bu tutulma  bizden çok uzaklarda,  Avustralya’nın güneyinde okyanuslar üzerinde gözlenebilecektir.

27 TEMMUZ 2018  :   TAM  AY  TUTULMASI

Dolunay evresindeki  AY, Yer etrafında yörüngesinde dolanırken,  Yer’in Tam Gölge Konisi  içinden geçecektir. Bu olay sırasında,Ay  tamgölge konisiiçinde iken  gece olan yerlerde  tutulma izlenebilecektir.  Ülkemizden,  gece yarısından önce rahat birşekilde  gözlenebilecektir.

Tutulma  20:15  te başlayacak,  yarıgölge konisi içinde  hafif bir kararma gözlenir.  Pek anlaşılır bir tutulma görünmez.

Tam gölge konisine girişi    21:24  te gerçekleşecek ve kızıl renkte  parçalı tutulma  gözlenmeye başlayacak.  Kızıl renkli parçalı tutulma alanı  gittikçe artacak..

22:30  da Ay’ın tamamı tam gölge içine girecek ve  tamamı kızıl renkli  görünecektir.  Bu durum 00:12  ye kadar sürecektir.

Daha sonra tam gölge içinden çıkarken tekrar parçalı tutulma  görünecek, gölgedeki alan gittikçe azalacak ve  01:19 da  tam gölge içinden tamamen çıkacaktır.

Tutulma gözlemi için uzun bir süreniz var.. İster  çıplak gözle izleyin, isterseniz fotoğraf makinanız ile görüntü alın.  Keyfini çıkartın.

Bizler,  tutulma sırasında,  Astronomi Öğretmen Semineri  ; AÖS 20- DENİZLİ  etkinliği  yapıyor olacağız. Katılımcı öğretmenlerle birlikte, Laodikya  antik kentinde bu görkemli gök olayını doyasıya izleyeceğiz, söyleşeceğiz.   🙂

 GEZEGENLERİN GÖZLENEBİLİRLİĞİ

Bilgi Notu :

Tutulum düzlemine yakın olan, ZODYAK Kuşağı içinde dolanan Gezegenler ve AY;  Güneş’in Doğu tarafında olması durumunda, Güneş battıktan hemen sonra Batı gökyüzünde görünürler. Güneş’in Batı tarafında olanlar ise,  Güneş sabah doğmadan önce doğarlar. Bu gökcisimleri  Güneş’e  açısal olarak ne kadar uzak olurlarsa o denli  fazla süre gözlenebilirler.  

Gezegenlerin  Güneş Sistemi  içindeki konumları, uzaklıkları, görünümleri  gibi bir çok özelliği, tarih değiştirerek görebileceğiniz bazı web sayfalarının adresleri  aşağıda.  İstediğiniz tarihteki konumlarını, Dünyamıza  ya da Güneş’e uzaklıklarını görebileceğiniz birkaç örnek.  Buna benzer örnekleri  sizler  de  internette bulabilirsiniz.

http://www.astronoo.com/en/articles/positions-of-the-planets.html

https://in-the-sky.org/solarsystem.php

https://www.timeanddate.com/astronomy/planets/distance

Başka bilgiler de istiyorsanız ;

http://www.astrookul.com

http://www.astronomidiyari.com

https://www.nasa.gov/audience/foreducators/index.html

MERKÜR ; Temmuz  ayının ilk günlerinde  Güneş’in doğusunda,  YENGEÇ takımyıldızı sınırları içinde,   0  kadir parlaklıkta ve  Güneş’ten 22 derece açısal uzaklıkta bulunacak olan haberci gezegen   ilerleyen günlerde  açısal olarak Güneş’ten biraz daha uzaklaşacak, 14 Temmuz günü ASLAN takımyıldızına geçecektir.  Ayın ilk yarısında Batı ufkumuzda Güneş battıktan hemen sonra kısa süre de olsa gözlenecek. Ayın son haftasında,  ASLAN takımyıldızında iken Doğu yöndeki hareketi yavaşlayıp geri  yönde(Retrograte) hareketine başlayacaktır. Bu sırada Güneş’ile açısal olarak yakınlaşacak,  ve gözlenemeyecektir.

VENÜS :   Temmuz ayı süresince  ASLAN  takımyıldızında bulunacaktır.  Ay içinde Güneş’e açısal uzaklığı, Güneş’in  doğusunda 39 dereceden  ay sonuna doğru  44 dereceye kadar artacaktır. Temmuz ayı süresince  oldukça parlak ( -4.1 kadir ) bir şekilde Güneş battıktan hemen sonra Batı ufkunda  kolaylıkla görülecektir.“Akşam Yıldızı”  benzetmesi bu ayda da sürecektir. Hergeçen gün daha uzun süre gözlenebilecektir.  Güneş battığında hava kararmadan bile Güney-Batı gökyüzünde çok parlak görünmesi nedeniyle  bilgisi olmayan kişilerce  Tanımlanamayan Uçan Nesne  zannedilerek  bol bol videoları çekilebilir. Bu tür kişileri doğru bilgilendirmek te sizin göreviniz olmalıdır.

 MARS : Ayın ik günlerinde Güneş’in Batı tarafında  146 derece açısal uzaklıkta bulunan “Kızıl Gezegen”   Temmuz ayı süresince OĞLAK takımyıldızı sınırları içinde  kalacaktır. Haziran  ayının son haftasında  doğuya doğru olan ileri hareketi yavaşlamış  ve  Batı yönüne doğru olan geri hareketine başlamıştı.  Temmuz ayı  içinde OĞLAK  takımyıldızı içindeki geri hareketini sürdürecektir. 27 Temmuz günü   Dünya’dan baktığımızda Güneş ile 180 derece uzakta, ters tarafta (KARŞI KONUM _ Opposition ) olacaktır.  Bunun anlamı, Güneş battığında MARS doğacak ve sabaha kadar gökyüzünde görünecek demektir.   Temmuz ayı süresince en iyi gözlem konumu olarak görünen parlaklığı  -2.5 kadir  civarında olacaktır.

JÜPİTER :  Bu ay içersinde de Güneş’in doğusunda bulunacaktır. Ayın ilk günlerinde açısal olarak Güneş’e  yaklaşık 120 derece uzaklıkta iken, TERAZİ takımyıldızı içersinde konumu fazla değişmemesine karşın, Güneş’in doğuya doğru daha hızlı yer değiştirmesi nedeniyle ay sonuna doğru Güneş’ten açısal olarak  yaklaşık  94 derece uzakta olacaktır. Ayın ilk günlerinde Güneş batarken Güneydoğu ufkumuzda,  parlaklığı ile hemen göze çarpacaktır. Ay ortasına doğru  Güneş battığında Güney’e, yani Öğlen Çemberine daha yakın görünecek,  daha sonra Güney-Batı ufkuna yaklaşmasını sürdürecektir. Yaklaşık   -2,5 kadir den daha parlak görünümü  ve parlak GALİLEO Uyduları ile  ile  güzel bir gözlem hedefi olmayı bu ay da sürdürecektir.

SATÜRN :  Temmuz  ayı   içinde  de   YAY  takımyıldızındaki  konumu fazla değişmeyecek olan  ve  “Halkaların Efendisi” de denilen bu güzel görünümlü dev gaz gezegen,  ayın ilk günlerinde Güneş’in Doğu tarafında ve 174 derece  açısal uzaklıkta olacaktır. Bu tarihlerde, Güneş battığında  Doğu ufkumuzda biraz yükselmiş olarak görünecektir. İlerleyen günlerde  Güneş battığında Güney-Doğu ufkumuzda biraz daha yüksekte görülecek ve batıncaya kadar gözlenebilecektir. Ayın son günlerinde Güneş’e olan  açısal uzaklığı  144 derece ye kadar azalacaktır.

29 Temmuz günü  Güneş battıktan hemen sonra  Haziran ayı son günlerinde olduğu gibi, gökyüzünde yine görsel şölen var, kaçırmayın.  Bu kez haberci gezegen MERKÜR  yerine   kızıl gezegen MARS  katılacak bu görünüme. Yukarıdaki resimde görüleceği gibi Batıdan doğuya doğru sıralanmış olan parlak gezegenler (Venüs, Jüpiter, Satürn ve  Mars )  TUTULUM çemberi üzerinde gökyüzünü süsleyecekler. Güzeller güzeli  VENÜS,  JÜPİTER’in meşhur Galileo Uyduları, SATÜRN’ün muhteşem halkası ve  Savaş Tanrısı MARS’ın kızıllığı  hepsi aynı anda gökyüzünde. İçinde bulunduğumuz SAMANYOLU Gökadasının merkezinin doğrultusu  ve Samanyolu görünümü de az sonra eşlik edecek. Parlak görünümü ile Samanyolu ışıkları ve merkez doğrultusunda yeralan çok sayıda parlak derin uzay cisimleri  bu görsel şölene ortaklık edecekler.  Tek olumsuz şey, bir süre sonra doğacak AY  ışığı biraz keyfimizi kaçıracak. Yine de parlak gezegenler güzel hedefler olacak.

Elbette  ışık, hava, çevre kirlilikleri olmayan bir yerde olmalısınız bu güzellikleri görebilmek için. Kaçırmayın….

27/28 Temmuz  2018

DELTA KOVA(Delta Aquarids)   GÖKTAŞI YAĞMURU  

 Çok fazla göktaşı izi gözleyemeyeceğiz, zayıf bir yağmur.  Saatte 15-20  göktaşı izi sayılabilir.  Şansınıza..

Marsden-Kracht  kuyrukluyıldızının yörüngesinde bıraktığı toz, taş-kaya parçaları ve gazlardan oluşan kalıntılar bu yağmuru oluşturacak. 12 Temmuz’dan 23 Ağustos’a kadar  devam eden bu meteor yağmuru 28 Temmuz gecesi maksimuma ulaşacaktır

En kötüsü, bu gece Ay ;   DOLUNAY evresinde, bütün gece gökyüzünü  aydınlatacak. Bu nedenle bu zayıf göktaşı yağmurunun izlenmesi çok zor..  Yine de, gökyüzünün parlaklığının ardında,  ışıklı çizgiler şeklinde cılız göktaşı yağmuru olduğunu hayal edebilirsiniz..  🙂

——————————————————————————————————————

Gökyüzünüz açık olsun, ışık-hava ve çevre kirliliği sizin oralara uğramasın..(Hayal etmesi bile güzel..)   Uğruyorlarsa(!),siz  de  onların olmadığı yerlere gidin   🙂

Gün Gün Gökolayları

 01 Temmuz          Ay, MARS ile yakın görünümde

06 Temmuz          Dünya Güneş’e en uzak konumunda (152 milyon km)

06 Temmuz          Ay sondördün evresinde

13 Temmuz          Ay yeni ay evresinde

13 Temmuz          Ay Dünya’ya en yakın konumunda (357.430 km)

13 Temmuz          Parçalı Güneş Tutulması (Ülkemizden gözlenemeyecek, sadece Avustralya’nın güneyinde görülebilecek..)

 14 Temmuz         Ay ve Merkür yakın görünümde

15 Temmuz          Ay, Venüs ve Regulus(Alfa LEO,  ASLAN Takımyıldızının en parlak yıldızı)   gün batımında çok yakın görünümde

19 Temmuz          Ay ilkdördün evresinde

20  Temmuz           Ay ve Jüpiter yakın görünümde

24/25 Temmuz     Ay ve Satürn yakın görünümde

27 Temmuz          Ay dolunay evresinde

27 Temmuz          Ay Dünya’ya en uzak konumunda (406210 km)

27 Temmuz         Tam  Ay  Tutulması,  Antarktika,  Asya, Avustralya,  Rusya,  Afrika, Avrupa ve Güney Amerika’nın doğusundan görülebilecektir.

27 Temmuz          Ay ve Mars yakın görünümde

30 Temmuz          Mars Dünya’ya en yakın konumunda (57 Milyon km)

27-28 Temmuz     Delta Aquarid göktaşı yağmuru:

27  Temmuz          Ay, MARS ile yakın görünümde

————————————————————————————————- 

HAZİRAN  AYINDA GÜNEŞ :

GÜNEŞ’imiz Haziran  ayının  ilk günlerinde BOĞA  takımyıldızı sınırları içersinde bulunacaktır. 21 Haziran  günü ise komşu  İKİZLER  takımyıldızı sınırları içine geçecek ve  ay sonuna  kadar bu takımyıldız sınırları içinde görülecektir.

GÜNEŞ’in doğma ve batma  konumları  bu ay içersinde çok fazla değişim göstermeyecektir.  Doğduğu ve battığı noktalar Coğrafya Yönleri olarak bildiğimiz Tam Doğu  ve  Tam Batı  noktalarından   Kuzey’e doğru  30-31  derece  uzakta  olacaktır.  Bu açıklık  21 Haziran günü en büyük değerinde olur.

Haziran  ayının ilk günlerinde yaklaşık 14 sa 49 dk olan gündüz süresi  de çok fazla değişmeyecek.  21 Haziran günü  en uzun gündüz-en kısa gece gerçekleşecek ve gündüz  süresi  yaklaşık  15 sa  olacaktır. Sonraki günlerde gündüz süresi  kısalmaya başlayacak ve ay sonunda yaklaşık 14 sa 58 dk olacaktır. ( Burada unutulmaması gereken özellik ; Türkiye’mizin doğusu ile batısı arasındaki doğma-batma saatleri arasındaki fark yaklaşık 1 saat civarındadır, ancak  enlemler arasındaki küçük zaman farkları dikkate alınmadığında gündüz süresi ülkemizin heryerinde yaklaşık aynı uzunlukta olur.)

Güneş’imiz yıllık görünür hareketi sırasında  gökküresi  üzerinde kuzeye doğru yerdeğiştirmesi  Haziran ayı içinde yavaşlayacak, 21 Haziran günü ise geri dönerek güneye doğru  yerdeğiştirmeye başlayacaktır.   Haziran  ayı süresince Ankara’da  yaklaşık 12:46 –  12:52  saatleri arasında  öğlen çemberinden geçecektir.  Diğer kentlerin Ankara’ya göre boylam farklarına uygun olarak, doğma ve batma zamanlarında olduğu gibi, öğlen çemberinden geçiş zamanları  doğusundaki kentlerde daha erken, batısındaki kentlerde ise daha geç olacaktır. ( Örneğin   Ankara’nın Coğrafya Boylamı yaklaşık  32.8 derece doğu,  İzmir’in ise  27.1 derece doğu boylamı, buna göre aralarındaki boylam farkı  yaklaşık 5.6 derece olur.  Her bir derece Güneş’in hareketine uygun olarak 4 zaman dakikasına denk gelir. Buna göre 5.6 x 4 = 22.4 dakika eder.  Öyleyse Güneş, 1 Şubat  günü Ankara Öğlen çemberinden saat 13:02  te geçecek ise, İzmir öğlen çemberinden yaklaşık 22.4 dakika sonra  yanı  yaklaşık 13:24  de geçecek demektir. Ankara’dan daha doğudaki iller için hesap yapılırken boylam farkına denk zaman değeri bu kez  çıkartılır. Bu ayrıntıyı da unutmayalım…) 

GÜNEŞ,  Ankara ile aynı enlemli gözlem yerlerinde  Haziran  ayı süresince  günortasında, Güney yönünde,   ufuktan en fazla 72-73,5  derece yüksekten geçecektir. 21 Haziran günü bu geçiş yüksekliği en büyük değerinde  73.5 derece olacak ve  ayın son günlerine doğru  ufuktan yüksekliği   tekrar azalacaktır.  (Ankara’ya göre verilen bu değerler, güneye doğru kaç derece giderseniz o kadar artar.. Kuzeye giderseniz azalır.)  Her geçen gün GÜNEŞ ışınlarının  geliş eğim açısı  ve ısınma  artmasını sürdürecektir.

Türkiye’mizin doğusundan VAN, ortasından ANKARA ve batısından da İZMİR  kentleri için HAZİRAN  ayının ilk, orta ve son günlerinde Güneş ile ilgili zamanlar, öğlen-meridyenden geçiş zamanı, yüksekliği ve uzaklığı aşağıdaki çizelgede verilmiştir. Değerleri karşılaştırarak yukarıda metin olarak verilen bilgileri irdelemenizi öneririm.  

——————————————————————————————————————–

 AY 

 AY,  Haziran ayı süresince elips şeklindeki 

yörüngesinde dolanırken  ;

02 HAZİRAN :   AY,   Enöte  ( YER’e en uzak )   konumunda  :    405 317 km

15 HAZİRAN :   AY,   Enberi ( YER’e en yakın ) konumunda  :    359 503 km

AY’ın   EVRELERİ :

Sondördün  :   06 Haziran                Yeniay    :   13 Haziran

İlkdördün     :  20 Haziran               Dolunay  :  28  Haziran               

AY, Yer etrafındaki yörüngesinde dolanırken, gökyüzünde hergün GÜNEŞ’ten açısal olarak yaklaşık 13 derece   doğuya doğru uzaklaşır ve bunun sonucu olarak aynı  gözlem yerinde hergün yaklaşık 45-50 dakika daha geç doğar.

  AY,  Haziran  ayı içindeki Dolunay evresi sonrasında , 01 Haziran’da   SATÜRN  ile çok yakın görünümde olacak, birçok gözlem yerinde AY’ın örtmesi görülecektir.  2/3  Haziran gecesi   ise  MARS ile yakın görünümde olacaktır.   13 Haziran YENİAY evresi sonrasında sırası ile,  14 Haziran’da MERKÜR,  16 Haziran’da  VENÜS,  18 Haziran’da  ASLAN takımyıldızının en parlak yıldızı Regulus ile yakın görünümde olacaktır.  23  Haziran ‘da  JÜPİTER ve daha sonra  28/29 Haziran  gecesi de tekrar SATÜRN ile yakın görünümde olacaktır.

GEZEGENLERİN GÖZLENEBİLİRLİĞİ

Bilgi Notu :

Tutulum düzlemine yakın olan, ZODYAK Kuşağı içinde dolanan  Gezegenler ve AY;  Güneş’in Doğu tarafında olması durumunda, Güneş battıktan hemen sonra Batı gökyüzünde görünürler. Güneş’in Batı tarafında olanlar ise,  Güneş sabah doğmadan önce doğarlar. Bu gökcisimleri  Güneş’e  açısal olarak ne kadar uzak olurlarsa o denli  fazla süre gözlenebilirler.  

Yukarıdaki  görüntüde  Güneş ve Gezegenlerin boyutları  orantılıdır. Birbirleriile karşılaştırılabilir. Ancak Uzaklıkları  ölçekli değildir. Sadece  Güneş’e uzaklık  sırasındadırlar.

Gezegenlerin  Güneş Sistemi  içindeki konumları, uzaklıkları, görünümleri  gibi bir çok özelliği, tarih değiştirerek görebileceğiniz bazı web sayfalarının adresleri  aşağıda.  İstediğiniz tarihteki konumlarını, Dünyamıza  ya da Güneş’e uzaklıklarını görebileceğiniz birkaç örnek.  Buna benzer örnekleri  sizler  de internette bulabilirsiniz.

http://www.astronoo.com/en/articles/positions-of-the-planets.html

https://in-the-sky.org/solarsystem.php

https://www.timeanddate.com/astronomy/planets/distance

Başka bilgiler de istiyorsanız ;

http://www.astrookul.com

http://www.astronomidiyari.com

https://www.nasa.gov/audience/foreducators/index.html

https://www.facebook.com/populerastronomi/

Çıplak göz ile gözleyebileceğimiz gezegenlerin  Haziran ayı içinde konumları ve gözlenebilirliklerini  inceleyelim şimdi de ;

MERKÜR ;   Haziran  ayının ilk günlerinde Güneş’in batısında  yaklaşık  3 derece açısal uzaklıkta olacak olan haberci gezegen   ilerleyen günlerde  açısal olarak Güneş’e çok yakın görünümde olacaktır. 06 Haziran  günü  ÜSTKAVUŞUM’da  ve  YER’e  en uzak konumunda olacaktır.  Ayın ilerleyen günlerinde  Güneş’in  Doğu tarafına geçecek ve açısal olarak uzaklaşacaktır. Ay sonunda  bu açısal uzaklık 23 derece ‘ye ulaşacak ve günbatımı sonrası gözlem için en uygun duruma gelecektir.  Bu ay içersinde ayın ilk 

günlerinde BOĞA  takımyıldızında  gözlenecek,  12 sinde  İKİZLER ve ayın 27 sinde ise YENGEÇ takımyıldızı sınırları içinde yolalacak.  Merkür, Haziran  ayının ilk günlerinde gözlenemeyecek, ay sonuna doğru Güneş battıktan hemen sonra Batı ufkumuzda uygun koşullarda  kısa süre gözlenebilecektir.

VENÜS :   Haziran  ayının ilk günlerinde İKİZLER  takımyıldızı sınırları içinde iken 11 Haziran’da  YENGEÇ ve 29 Haziran’da ise ASLAN   takımyıldızına geçecektir.   Ay içinde Güneş’e açısal uzaklığı, Güneş’in  doğusunda 30 derece  den  ay sonuna doğru 39 dereceye kadar artacaktır.   Haziran  ayı süresince  oldukça parlak ( -4.1 kadir ) bir şekilde Güneş battıktan hemen sonra Batı ufkunda  hava iyice kararmadan bile kolaylıkla görülecektir.  “Akşam Yıldızı”  benzetmesi bu ayda da sürecektir. Hergeçen gün daha uzun süre gözlenebilecektir.

 MARS :   Ayın ik günlerinde Güneş’in Batı tarafında  120 derece açısal uzaklıkta bulunan “Kızıl Gezegen”    Haziran ayı süresince OĞLAK takımyıldızı sınırları içinde  doğuya doğru hareketini sürdürecektir. Haziran ayının son haftasında  doğuya doğru olan ileri hareketi yavaşlayıp duracak ve  Batı yönüne doğru olan geri hareketine başlayacaktır.  Güneş’in gökyüzündeki doğuya doğru görünür hareketinin daha hızlı olması nedeniyle, ayın son günü Güneş ile arasındaki açısal uzaklık daha da artacak, 146 derece olacaktır.    Ayın ilk günlerinde Gece ortasında doğacak olan gezegen gündoğumuna kadar gözlenebilecektir. Hergeçen gün biraz daha erken doğacak ve gözlem süresi artacaktır.

JÜPİTER :  Bu ay içersinde de Güneş’in doğusunda  bulunacaktır. Ayın ilk günlerinde açısal olarak Güneş’e  yaklaşık 151 derece uzaklıkta iken,  TERAZİ  takımyıldızı içersinde konumu fazla değişmemesine karşın, Güneş’in doğuya doğru daha hızlı yerdeğiştirmesi nedeniyle ay sonuna doğru Güneş’ten açısal olarak  yaklaşık  119 derece uzakta  olacaktır.  Ayın ilk günlerinde Güneş batarken Güneydoğu ufkumuzda  parlaklığı ile hemen göze çarpacaktır. Her geçen gün Güneş battığında Güney’e, yani Öğlen Çemberine daha yakın görünümde olacaktır..  -2,5  kadir den daha parlak görünümü  ve parlak GALİLEO Uyduları ile  

ile  güzel bir gözlem hedefi olmayı bu ay da sürdürecektir.

SATÜRN :  Haziran  ayı   içinde  de    YAY  takımyıldızındaki konumu fazla      değişmeyecek olan  ve  “Halkaların Efendisi” de denilen bu güzel görünümlü dev gaz  gezegen,  ayın ilk günlerinde Güneş’in Batı tarafında ve 150  derece açısal uzaklıkta olacaktır. Bu tarihlerde, gece ortasına doğru   doğacak ve gündoğumuna kadar Güneydoğu ufkumuzda gözlenebilecektir.   Ayın son günlerinde Güneş’e olan  açısal uzaklığı  180 derece   olacaktır.   KARŞIKONUM  dediğimiz  bu konumda, Güneş  batarken  SATÜRN doğacak ve  sabaha kadar gözlenebilecektir. 

29 Haziran  Güneşbattıktan hemen sonra  gökzümüzde yine görsel şölen var, kaçırmayın. Yukarıdaki resimde görüleceği gibi Batıdan doğuya doğru sıralanmış olan parlak gezegenler ( Merkür,Venüs, Jüpiter, Satürn ve  daha sonra doğacak olan Mars )  TUTULUM çemberi üzerinde  gökyüzünü süsleyecekler.   En uygun gözlenme konumundaki  MERKÜR,  güzeller güzeli  VENÜS,  JÜPİTER’in meşhur Galileo Uyduları, SATÜRN’ün muhteşem halkası ve  Savaş Tanrısı MARS’ın kızıllığı  hepsi aynı anda gökyüzünde.   İçinde bulunduğumuz SAMANYOLU Gökadasının merkezinin doğrultusu  ve Samanyolu görünümü de daha sonra eşlik edecek. Parlak görünümü ile Samanyolu ışıkları ve merkez doğrultusunda yeralan çok sayıda parlak derin uzay cisimleri  bu görsel şölene ortaklık edecekler.  Tek olumsuz şey, bir süre sonra doğacak AY  ışığı biraz keyfimizi kaçıracak. Yine de parlak gezegenler güzel hedefler olacak. Elbette  ışık, hava, çevre kirlilikleri olmayan bir yerde olmalısınız bu güzellikleri görebilmek için. Kaçırmayın….

Gökyüzünüz açık olsun, ışık-hava ve çevre kirliliği sizin oralara uğramasın..(Hayal etmesi bile güzel..) 

Yine de uğruyorlarsa(!),   siz  de  onların olmadığı yerlere gidin  🙂

21  HAZİRAN 2018   

YAZ GÜNDÖNÜMÜ   ( Summer Solstice )

Yil içinde, gündüz  süresindeki artışın sona erdiği ve gündüz süresinin azalmaya başladığı  gün..     Kuzey Yarıküre için  :  –   En uzun gündüz,  en kısa gece süresi

Kuzey yarıkürede  Yaz Gündönümü olduğu gün  Güney Yarıküre için  : KIŞ GÜNDÖNÜMÜ  –   En kısa gündüz,  en uzun gece süresi  olmaktadır.

GÜNEŞ’in  Tutulum üzerindeki “Yıllık Görünür Hareketi”  sırasında,   gökyüzünde,  kuzeye  en çok yaklaştığı zaman.  Dikaçıklığı =  + 23 derece  27 dakika : yaklaşık 23.5 derece olur.

Bunun sonucu olarak : Güneş bu tarihte, kuzey yarıkürede, enlemi 23.5 derece olan gözlem yerlerinde(YENGEÇ DÖNENCESİ olarak bildiğimiz enlem dairesi üzerindeki yerler..)   öğlen tam tepeden geçecek demektir. Bizim enlemlerimizde ise  tepeye yakın, biraz güneyden geçecek,  en yüksek konumunda olacak  demektir. Bu tarihten sonra, tekrar güneye doğru, dikaçıklığı azalacak demektir.

Bu tarihte GÜNEŞ’in tepe noktamıza  en yakın geçiyor, ışınlarını neredeyse dik olarak bize gönderiyor olması, yılın en sıcak günü olması anlamında değildir. Atmosferimizde ölçülen sıcaklıklara etki eden önemli diğer etkenler de vardır. Atmosferin, karaların, okyanusların ısınması daha geç olur. Bu da Yaz Gündönümü’nden haftalar sonra en sıcak günler oluşur demektir. 

Bu tarihte, Kuzey Kutup noktasındaki gözlemciler için  Güneş gün boyu gökyüzünde ve yüksekliği de ufuktan 23.5 derece yukarıda, yani en yüksek konumunda demektir.   20/21 Mart günü tam ufukta dolanan güneş, her gün biraz daha yükselir, günboyu ufka paralel olarak gökyüzünde dolanır.  21 Haziranda en yüksek konumda dolanır, ve ilerleyen günlerde tekrar yükseklik azalır.  21 Eylül  günü ise GÜNEŞ tekrar  ufka inmiştir, gün boyu ufukta dolanır. Bu süre içinde, kuzey kutup noktasında altı ay gündüz demektir.

Bu anlatılanlar ve tanımlar, Güney yarıküre için tamamen ters olacak şekilde gerçekleşir.

—————————————————————————————————–

01 Haziran          AY ;  SATÜRN  ile  çok yakın görünümde

2/3  Haziran         AY ;   MARS ile yakın görünümde  

6 Haziran           Ay sondördün evresinde

6 Haziran           MERKÜR,  ÜSTKAVUŞUM  konumunda

13 Haziran          Ay yeniay evresinde

16 Haziran          Hilal şeklinde Ay ve VENÜS yakın görünümde

18 Haziran          Ay,  Regulus (Alfa LEO,Aslan Takımyıldızının en parlak yıldızı) ile yakın görünümde

20 Haziran          Ay ilkdördün evresinde

23 Haziran         AY,  JÜPİTER ile yakın görünümde

27 Haziran          SATÜRN    KARŞIKONUM  konumunda

28 Haziran          Ay dolunay evresinde

28/29  Haziran          AY,  SATÜRN  ile yakın görünümde

———————————————————————————————————

Bilgi Notu :

Yerküremiz  GÜNEŞ  etrafındaki yörüngesini bir yılda tamamlar. Dönme ve dolanma hareketi yapan Yerküre üzerinde gözlem yapıyorsanız, çevrenizdeki gökcisimlerinin  hareketlerini farklı algılarsınız. Gözlediğiniz bu tür hareketlere  “görünür hareket” adını veririz. (Yerküre üzerindeki  gözlemci olarak GÜNEŞ’i gözlediğinizde onun görünür hareketi sırasında hergün yaklaşık 1 derece doğuya doğru yerdeğiştirdiğini, bir yılda YER etrafında bir kez dolanıyormuş gibi  gözleriz.  Güneş’imizin gökyüzünde gözlenen bu  yer değiştirmesi,  yerkürenin hareketi sonucunda gözlenen bir göreli-görünen harekettir. Güneş’in gerçek hareketi değildir.) Bu   hareketi sırasında da bir yıl  süresince  Burç adı verilen 13 takımyıldızın sınırları içersinde yolalır.

GÜNEŞ’imizin  bir yıl boyunca gökyüzünde izlediği çembere “TUTULUM” denilmektedir. Güneş, bu çember üzerinde  hergün yaklaşık 1 derece doğuya doğru yolalır.  Güneş ve Ay Tutulmaları,  YER, AY ve GÜNEŞ tam bu çember üzerinde ve aynı hizada olduklarında gerçekleşir. Tutulum denmesinin nedeni de budur. Diğer gezegenler ve AY da bu çembere çok yakın dolanırlar. Hepsinin dolandığı, Tutulum çevresindeki band şeklindeki bu bölgeye  ZODYAK KUŞAĞI  adı verilir.

Bilgi Notu :

Güneş Tutulum üzerinde hareket ederken  Gök Eşleğine uzaklığı yanı DİKAÇIKLIĞI sürekli değişmektedir. 21 Haziran’da Gök Eşleğinden kuzeye doğru  en fazla 23.5 derece uzaklaşır. Bu tarihten sonra Gök Eşleğine yaklaşarak  dik açıklığı sürekli azalır. 22 Eylül’de gökeşleğini keserek güneye iner. 21 Aralık günü Gök Eşleğine uzaklığı maksimum  23.5 ( – değer alarak)   derece olur, sonra tekrar Eşleğe yaklaşır.   20-21 Mart günlerinde GÜNEŞ, gök eşleği üzerinde,  İlkbahar noktasında bulunur,  bu konum Kuzey yarıküredeki gözlemciler için  İlkbahar ILIMI olarak adlandırılır. Sonraki günlerde ise gökeşleğinden kuzeye doğru  uzaklaşır ve bu döngü sürer gider. Gökeşleğine olan açısal uzaklıktaki bu değişim, doğma-batma, gün süresi gibi kavramları belirler. 

20/21 Mart  konumu : İlkbahar  Ilımı

22/23 Eylül konumu : Sonbahar ILIMI

21 Haziran  konumu :  YAZ GÜNDÖNÜMÜ

21 Aralık  konumu : KIŞ GÜNDÖNÜMÜ

—————————————————————————————————–

AY’ın evrelerine bakarak  doğma batma zamanlarını tahmin edebilirsiniz.

YENİAY  evresinde ise   Güneş ile hemen hemen aynı doğrultuda olacakları için aynı saatte doğar batarlar. Bu evrede iken bize dönük olan yüzü karanlık olacağı için ve ayrıca Güneş ışınları etkisi ile görülemez. 

İLKDÖRDÜN evresinde : GÜNEŞ öğlen çemberimizde iken, doğu ufkumuzdan  AY doğar, GÜNEŞ battığında ise AY  Güney yönümüzde Öğlen Çemberimizde görülür. Gece yarısı olduğunda  AY batar.

DOLUNAY evresinde : Yerdeki gözlemciye göre GÜNEŞ ile ters-karşı  tarafıta yeralır. GÜNEŞ  batarken doğar,  bütün gece gökyüzünü aydınlatır, GÜNEŞ  doğarken AY batar.

SONDÖRDÜN evresinde : Gece yarısı olduğunda doğar,  sabah GÜNEŞ doğarken AY güneyde en yüksek konumunda olur. Öğlen olduğunda ise günortasında AY batar.

————————————————————————————————–