GÖKYÜZÜ HARİTASI

Bana bak ölümsüz ruhum
Ben ölürsem, kulağında olsun,
Sakın sen gökyüzüne çıkma
Büyükayı, Küçükayı,
Akrep, yılan, çıyan,
Öküz, boğa…
Hepsi yukarda.

Hiç sırası değil, sakın ha!

Melih Cevdet ANDAY

Şair ne düşündüyse yazmış…  Ama biz zaten gökyüzüne çıkmayacağız,  gökyüzüne bakacağız sadece..   Gökyüzündeki güzelleri, güzellikleri göreceğiz.

2018 Ağustos  bu konuda çok cömert davranacak.

Antik dönemlerden bu yana önemini koruyan,  gökyüzünde  gezen, dolaşan 7 parlak cisim (Güneş, Ay, Merkür,Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn..)  hepsi yukarıda.

Öyleyse biz de ekleyerek yazalım.

AĞUSTOS AYINDA GÖKYÜZÜ

Bana bak gökyüzü tutkunu
Yazıyorum, kulağında olsun,
Haydi gökyüzüne çıkıyoruz
Büyükayı, Küçükayı,
Akrep, yılan, çıyan,
Öküz, boğa…
Hepsi yukarda.

Yedi Gezen  dolaşıyor,
AY hemen her yerde
Göktaşı Yağmuru bile var,
Hem de sağanak,
Islatacak ruhumuzu…
Bir İzdivaç  mı ? O da kuyrukluyıldız altında.
Biz görmesek de tutacaklar Güneş’i
Bunlar da yukarda bekliyorlar,

Tam sırası,  sakınmayın ha !!

AĞUSTOS  AYINDA GÜNEŞ :

GÜNEŞ’imiz Ağustos ayının  ilk yarısında  YENGEÇ  takımyıldızı sınırları içinde bulunacaktır. 11  Ağustos’ta  komşu ASLAN  takımyıldızı sınırları içine geçecek ve ay sonuna kadar   bu takımyıldız sınırları içinde görülecektir.

GÜNEŞ’in doğma ve batması bu ay içersinde biraz daha değişecektir. Bu ayın ilk günlerinde  Coğrafya Yönleri olarak bildiğimiz Tam Doğu  ve  Tam Batı  noktalarından kuzeye doğru 25 derece iken ayın son günlerinde 12 derece uzaktaki  bir konumdan    doğup batacaktır. Bu açı  her geçen gün azalacaktır. (23 Eylül  günü Tam DOĞU ve Tam BATI noktalarından doğup batacaktır.)

Doğma ve batma saatleri her gözlem yerinde farklı olur. Bu zamanlara etki edenler, tarih (yani Güneş’in dikaçıklığı)  ve gözlem yerinin enlemidir.  Ülkenin tamamında aynı saat dilimi ve ortak bir zaman-saat kullanılır.  Güneş, daha doğudaki bir gözlem yerinde batıdaki bir gözlem yerine göre  daha erken doğar ve batar. Bu fark, iki gözlem yeri arasındaki coğrafya boylamları farkına denk zaman farkı kadardır.

( Örneğin   Ankara’nın Coğrafya Boylamı yaklaşık  32.8 derece doğu,  İzmir’in ise  27.1 derece doğu boylamı, buna göre aralarındaki boylam farkı  yaklaşık 5.6 derece olur.  Her bir derece Güneş’in hareketine uygun olarak 4 zaman dakikasına denk gelir. Buna göre 5.6 x 4 = 22.4 dakika eder.  Öyleyse Güneş, 1 Ağustos günü Ankara Öğlen çemberinden saat 12:54  te geçecek ise, İzmir öğlen çemberinden yaklaşık 22.4 dakika sonra  yanı  yaklaşık 13:17  de geçecek demektir. Daha doğudaki iller için hesap yapılırken boylam farkına denk zaman değeri çıkartılır. Bu ayrıntıyı da unutmayalım…Peki neden tam saat (normal saat dilimi için 12:00,  ileri-yaz saat dilimi için  13:00 )  13:00 da  geçmez…  “Eşleksel Güneş Saati Yapıyoruz”  başlıklı yazıda bu konu ele alındı, bilginiz olsun.

Güneş’imiz bu ay içinde de yıllık görünür hareketi sırasında  Güneye doğru  yer değiştirmesini sürdürecektir. Ağustos ayı süresince Ankara’da 12:54  ile  12:48 saatleri arasında öğlen çemberinden geçecektir.  Diğer kentlerin Ankara’ya göre boylam farklarına uygun olarak,  doğusundaki kentlerde daha erken, batısındaki kentlerde ise daha geç geçecektir.

Tam bu geçişler sırasında yani tam öğlen zamanında  Güneş’in ufuktan yüksekliği Ağustos ayı süresince  yaklaşık 68-58 dereceler  arasında olacaktır. ( Yaklaşık 40 derece Coğrafya enlemli Ankara’ya göre verilen bu değerler, güneye doğru kaç derece giderseniz ufuktan yüksekliği o kadar artar.. Kuzeye giderseniz azalır.)

Ağustos ayı içinde gündüz süresinin uzunlukları  da   azalmasını  sürdürecektir.  Ayın ilk günü yaklaşık olarak 14sa 16dk olan gündüz süresi  ayın son gününde  13 sa 06 dk  olacaktir.  Yani Gündüz Süresi   hergeçen gün kısalmayı sürdürüyor. ( Bu süre kısalması   21 Aralık gününe kadar sürecek,  bunu zaten biliyoruz.  23 Eylül günü 12 saat  gündüz, 12 saat gece olur diye yazarız, söyleriz. Ama gerçekte tam böyle olmaz, Gündüz süresi   23 Eylül günü yani  Sonbahar Ilımı günü ( Ekinox zamanı,  gün-tün eşitliği..)  tam 12 saat olmaz,  12 saatten fazla olur..  Neden mi ?  Eylül Ayında Gökyüzü’ nü bekleyin…. J  )

 ( Burada unutulmaması gereken özellik ; Türkiye’mizin doğusu ile batısı arasındaki doğma-batma saatleri arasındaki fark yaklaşık 1 saat civarındadır, ancak  enlemler arasındaki  küçük zaman farkları dikkate alınmadığında gündüz süresi ülkemizin heryerinde yaklaşık aynı uzunlukta olur.)

Türkiye’mizin doğusundan VAN, ortasından ANKARA ve batısından da İZMİR  kentleri için AĞUSTOS  ayının ilk, orta ve son günlerinde Güneş ile ilgili zamanlar ;  öğlen-meridyenden geçiş zamanı, yüksekliği ve uzaklığı aşağıdaki çizelgede verilmiştir. Değerleri karşılaştırarak yukarıda metin olarak verilen bilgileri irdelemenizi öneririm.

———————————————————————————————————————–

AY 

 AY,  Ağustos  ayı süresince elips şeklindeki yörüngesinde dolanırken  ;

10  AĞUSTOS  :  AY,   Enberi ( YER’e en yakın ) konumunda  :   358 200 km

23  AĞUSTOS  :   AY,  Enöte ( YER’e en uzak )   konumunda  :   405 700 km

AY’ın   EVRELERİ :

Sondördün :  04  Ağustos       Yeniay  : 11  Ağustos

İlkdördün    :  18  Ağustos     Dolunay  :  26  Ağustos        

AY, Yer etrafındaki yörüngesinde dolanırken, gökyüzünde hergün GÜNEŞ’ten açısal olarak yaklaşık 13 derece   doğuya doğru uzaklaşır ve bunun sonucu olarak aynı  gözlem yerinde hergün bir önceki güne göre yaklaşık 45-50 dakika daha geç doğar.

11 AĞUSTOS  2018  :  PARÇALI  GÜNEŞ TUTULMASI

Ay, 11 Ağustos günü,  YENİAY  evresinde olacak.  Yani Güneş  ile hemen hemen aynı hizada olacak demektir.  Ancak, Ay,  Güneş’in önünden geçişinde tam ortasından geçemeyecek ve bunun sonucu olarak, Güneş’i tamamen örtemeyecek, en fazla % 75 lik bir kısmını örtecek ve Parçalı Güneş Tutulması  oluşacak.  Bu tutulma  bizden çok uzaklarda,  Kuzey kutup noktası yöresindeki  kuzey ülkelerinde ve okyanuslar üzerinde kısmen gözlenebilecektir.  Ülkemizden  gözlenemeyecektir.

 GEZEGENLERİN GÖZLENEBİLİRLİĞİ

Bilgi Notu :

Tutulum düzlemine yakın olan, ZODYAK Kuşağı içinde dolanan Gezegenler ve AY;  Güneş’in Doğu tarafında olması durumunda, Güneş battıktan hemen sonra Batı gökyüzünde görünürler. Güneş’in Batı tarafında olanlar ise,  Güneş sabah doğmadan önce doğarlar. Bu gökcisimleri  Güneş’e  açısal olarak ne kadar uzak olurlarsa o denli  fazla süre gözlenebilirler.  

Gezegenlerin  Güneş Sistemi  içindeki konumları, uzaklıkları, görünümleri  gibi bir çok özelliği, tarih değiştirerek görebileceğiniz bazı web sayfalarının adresleri  aşağıda.  İstediğiniz tarihteki konumlarını, Dünyamıza  ya da Güneş’e uzaklıklarını görebileceğiniz birkaç örnek.  Buna benzer örnekleri  sizler  de  internette bulabilirsiniz.

http://www.astronoo.com/en/articles/positions-of-the-planets.html

https://in-the-sky.org/solarsystem.php

https://www.timeanddate.com/astronomy/planets/distance

Başka bilgiler de istiyorsanız ;

http://www.astrookul.com

http://www.astronomidiyari.com

https://www.nasa.gov/audience/foreducators/index.html

MERKÜR ; Ağustos  ayının ilk günlerinde  Güneş’in yaklaşık 13 derece doğusunda,  ASLAN takımyıldızı sınırları içinde   Geri Hareketini sürdürecek olan olan haberci gezegen  04 Ağustos günü YENGEÇ takımyıldızına geçecektir.   İlerleyen günlerde  açısal olarak Güneş’ten biraz daha uzaklaşacak, 19 Ağustos günü   Batı yönündeki geri hareketi  sona erecek. 26 Ağustos  günü  En Büyük Batı Uzanım (  EBBU = 18 derece )konumunda olacak ve  29 Ağustos  günü tekrar ASLAN takımyıldızına geçecektir.   Ayın ilk yarısında  Güneş’in doğusundan  batısına geçecek olan gezegen  ilerleyen günlerde biraz parlayacak  ve ayın son haftasında Güneş doğmadan kısa süre önce doğacak ve Doğu ufkumuza çok yakın bir konumda kısa süre gözlenebilecektir.

 VENÜS :   Ağustos ayı süresince  BAŞAK  takımyıldızında bulunacaktır.  Ay içinde Güneş’e açısal uzaklığı, artacak, 17 Ağustos günü  En Büyük Doğu Uzanım ( EBDU = 45 derece ) konumunda olacaktır.  Ağustos ayı süresince  oldukça parlak ( yaklaşık -4.0 kadir ) bir şekilde Güneş battıktan hemen sonra Batı ufkunda  hava iyice kararmadan bile kolaylıkla görülecektir.  “Akşam Yıldızı”  benzetmesi bu ayda da sürecektir. Güneş battığında hava kararmadan bile Güney-Batı gökyüzünde çok parlak görünmesi nedeniyle  bilgisi olmayan kişilerce  Tanımlanamayan Uçan Nesne  düşüncesi ile  UFO zannedilerek  otomatik odaklama ve büyütme(zoom) kullanarak bol bol videoları çekilebilir. Bu tür kişileri doğru bilgilendirmek te sizin göreviniz olmalıdır.

MARS :  Ayın ik günlerinde Güneş’in Doğu  tarafında  Karşı Konum ‘dan yeni çıkmış bir konumda  bulunacak olan “Kızıl Gezegen”   Ağustos ayı süresince OĞLAK takımyıldızı sınırları içinde Batı yönündeki “Geri Hareket”’ini sürdürecektir.  Geri hareketini  ayın son günlerinde  YAY   takımyıldızı sınırında bitirecek  ve Doğu yönündeki “ileri Hareketi”  başlayacaktır.  27 Temmuz  günü   Dünya’dan baktığımızda Güneş ile 180 derece  ters tarafta (KARŞI KONUM-Opposition ) olan  Mars   yine Temmuz ayının son günü  Yer’e  en yakın konumunda idi.  Bunun sonucu olarak, bu günlerde   2003  yılından bu yana  en parlak konumuna ulaşmış durumdadır. Ağustos ayı süresince en iyi gözlem konumunda ve görünen parlaklığı  -2.5 kadir  civarında olacaktır.  Ayın ilk günlerinde neredeyse bütün gece gökyüzünde olacak olan  Kızıl Gezegen, ay sonuna doğru hergeçen gün biraz daha erken batacaktır.

JÜPİTER :  Bu ay içersinde de Güneş’in doğusunda bulunacaktır. Ayın ilk günlerinde açısal olarak Güneş’e  yaklaşık 94 derece uzaklıkta iken, TERAZİ takımyıldızı içersinde konumu fazla değişmemesine karşın, Güneş’in doğuya doğru daha hızlı yerdeğiştirmesi nedeniyle ay sonuna doğru Güneş’ten açısal olarak  yaklaşık  63 derece  uzakta olacaktır. Ayın ilk günlerinde Güneş batarken Güney ufkumuzda, meridyenimizi-öğlen çemberimizi geçmiş konumda olacak ve  parlaklığı ile hemen göze çarpacak ve  gece yarısına kadar gözlenebilecektir.  Ay sonuna doğru Güneş battığında Güney-Batı ufkumuzda görünecek ve her geçen gün daha erken batacaktır.. Yaklaşık   -2,0 kadir parlaklıktaki görünümü  ve parlak GALİLEO Uyduları ile  ile  güzel bir gözlem hedefi olmayı bu ay da sürdürecektir. 

SATÜRN :  Ağustos  ayı   içinde  de   YAY  takımyıldızındaki  konumu fazla değişmeyecek olan  ve  “Halkaların Efendisi” de denilen bu güzel görünümlü dev gaz gezegen,  ayın ilk günlerinde Güneş’in Doğu tarafında ve 142 derece açısal uzaklıkta olacaktır. Bu tarihlerde, Güneş battığında Güney-Doğu ufkumuzda yükselmiş olarak görünecektir. İlerleyen günlerde  Güneş battığında Güney ufkumuzda biraz daha yüksekte Öğlen Çemberimize daha yakın  konumda görülecektir. Ayın ilk günlerinde saat 03 gibi  batacak olan gezegen ilerleyen günlerde daha erken batmış olacaktır. Ayın son günlerinde Güneş’e olan  açısal uzaklığı  113 derece ye kadar azalacaktır.

Bu ay içinde  gökyüzü gözlemcileri, amatörler için gerçek şölen var. Hemen hergün, Güneş battıktan hemen sonra,   gecenin ilk yarısında gökyüzünde şenlik olacak. Merkür hariç çıplak gözle gözlenebilen gezegenlerin hepsi aynı anda gökyüzünde olacak bu saatlerde. Batıdan başlayıp doğuya doğru sıra ile gözlenebilecek.  Samanyolu Gökadamızın merkezi doğrultusundaki çok sayıdaki derin uzay cisminin bulunduğu bölge,   AKREP ve YAY takımyıldızları  ile sahnede olacak. Bunlar yetmeyecek.. 12/13 Ağustos gecelerinde,  yıl içinde gözlenen en iyi-en zengin göktaşı yağmuru olan Perseid (Kahraman) Göktaşı yağmuru var.

Yukarıdaki  şekilde  13 Ağustos ve sonrasında gökyüzündeki görsel şölen görüntüsü var.  AY  bile bu görsel şöleni bozmamak için görünmeyecek gece boyu, daha ne istiyorsunuz ki ?     Bunlar da yetmiyorsa, Ethem Derman  hocanın “Bu Güzel Tam Bir Fettan” betimlemesiyle fotoğrafladığı  Panstarrs/S3  kuyrukluyıldızı da gözlenebilir bir konumda olacak. Tek kusuru sabaha karşı görünmesi ve Güneş’e açısal olarak yaklaşıyor olması..  O kadarı Kadı Kızında bile olur derler.

Ethem Derman  hocanın bu gözlemler için Isparta ili Yenişarbademli ilçesi sınırları içindeki  Melikler Yaylasında  düzenlediği Gözlem Şenliğine daveti var.

https://www.facebook.com/groups/1454220411284115/?fref=nf )

Orası olmazsa,  bulacağınız karanlık, çevre-hava-ışık kirliliği olmayan güvenli bir yerde izleyin muhakkak. Yanınızda bilenlerin olması elbette gözlemlerin çok daha güzel ve verimli,  bilgi dolu olmasını sağlar.

Daha ne bekliyorsunuz ki.. Gökyüzü size bu güzellikleri sunuyor. Hem de  “hepsi bir arada, hepsi aynı gecelerde…”   Haydi, kaçırmayın….

KAHRAMAN   GÖKTAŞI YAĞMURU  

(PERSEIDS)

12/13Ağustos

1862  yılında Lewis Swift and Horace Tuttle tarafından keşfedilen 109P/Swift-Tuttle  kuyrukluyıldızının çekirdek çapı  yaklaşık 25-30 km  kadar. Yörünge dönemi yaklaşık 130 yıl.  Güneş’in etrafından önceki geçişi  1992 yılında oldu.  Bir sonraki geçişi 2122 yılında olacak.  Biz görebilir miyiz acaba ?

Gün eş etrafındaki yörüngesine bıraktığı toz, taş parçacıkları bu yağmuru oluşturuyor.  Dünyamız bu tozlu-taşlı   artıkların olduğu yörüngeden bu tarihlerde geçer ve her yıl aynı tarihlerde bu göktaşı yağmuru tekrarlar.   Giovanni Schiaparelli  1865  yılında Perseid göktaşı yağmurunun kaynağının bu kuyrukluyıldız olduğunu ilk kez ortaya koymuştur.

17 Temmuz – 24 Ağustos tarihleri arasında etkin olacak bir yağmur. En etkin olacağı gece  12/13 Ağustos  gecesi  ve  civarındaki geceler.  Saniyede yaklaşık 60 km lik hızlarla Yer atmosferine girecek  olan   toz-taş parçacıkları, sattte  60-100  arası  göktaşı izi   olması bekleniyor.  Elbette, bütün izleri göremeyiz, ancak  AY   bu kez engel olmayacak.  AY, 11 Ağustos ta Yeniay evresinde olacak vegece boyunca  gözlemlerimizi  engelleyemeyecek demektir.

Göktaşı izleri  genel olarak Kahraman (Perse )  takımyıldızı  doğrultusundan  başlayacak.   Kahraman takımyıldızı ise bu tarihlerde akşamın ilerleyen saatlerinde  Kuzey-Doğu  ufkumuzdan yükselmeye başlayacak. Sabaha kadar gözlem yapılabilecek demektir.

Ne yapmalıyız?  Öncelikle  güvenli,  ışık kirliliğinin olmadığı karanlık bir ortam bulmalıyız.   Mat, minder vb.  gibi uygun şeyler üzerine uzanıp  Doğu ufkumuzda yükselmekte olan Kahraman (Perse)  takımyıldızı bölgesine doğru  bakarak gökyüzünü izlemeliyiz.  Daha keyifli gözlem için bu etkinliğe severek katılmış bir arkadaş gurubu, demlenecek çay olmalı,  arada yapılacak gökbilim sohbetleri bu etkinliği güzelleştirmeli..

AY , bu ay içinde,  gökyüzünde kimlerle, nerelerde dolaşacak ?

Gün Gün Gökolayları :

AY ;

04 Ağustos  Sondördün evresinde

07 Ağustos  Aldebaran ( alfa Boğa )  ile yakın görünümde

10 Ağustos  Enberi (YER’e en yakın ) konumunda (358 200 km )

11 Ağustos  Yeniay evresinde

14 Ağustos  VENÜS ile yakın görünümde

15 Ağustos  SPİCA ( alfa  Başak ) ile yakın görünümde

17 Ağustos   JÜPİTER  ile çok yakın görünümde

18 Ağustos   İlkdördün evresinde

21 Ağustos   SATÜRN ile çok yakın görünümde

23 Ağustos   MARS ile yakın görünümde

23 Ağustos   Enöte ( YER’e  en uzak )  konumunda ( 405 700 km)

26 Ağustos   Dolunay evresinde

11 Ağustos  Parçalı Güneş Tutulması : Ülkemizden gözlenemeyecek.

12 Ağustos  PERSEİD  ( KAHRAMAN )  Göktaşı Yağmuru

17 Ağustos   VENÜS  En Büyük Doğu Uzanımda (EBDU = 45 derece)

26 Ağustos   MERKÜR  En Büyük Batı Uzanımda ( EBBU = 18 derece)

Gökyüzünüz açık olsun, iyi gözlemler…

 TEMMUZ  AYINDA GÜNEŞ :

GÜNEŞ’imiz Temmuz ayının  ilk yarısında  İKİZLER  takımyıldızı sınırları içersinde bulunacaktır. 20/21Temmuz    gecesi  komşu YENGEÇ takımyıldızı sınırları içersine geçecek ve ay sonuna kadar   bu takımyıldız sınırları içinde görülecektir.

GÜNEŞ’in ufkumuzdaki  doğma ve batma  noktaları  bu ay içersinde biraz daha değişecektir. Bu ayın ilk günlerinde Coğrafya Yönleri olarak bildiğimiz Tam Doğu  ve  Tam Batı noktalarından kuzeye doğru 30 derece iken ayın son günlerinde 22 derece uzakta bir konumda   doğup batacaktır. Bu açı  her geçen gün azalacaktır.

      Doğma ve batma saatleri her gözlem yerinde farklı olur. Bu zamanlara etki edenler, tarih yani o günkü Güneş’in dikaçıklığı ve gözlem yerinin enlemidir.  Batıdaki bir gözlem yerine göre  doğudaki bir gözlem yerinde daha erken doğar ve batar. Bu fark, iki gözlem yeri arasındaki coğrafya boylamları farkına denk zaman farkı kadardır. ( Örneğin   Ankara’nın Coğrafya Boylamı yaklaşık  32.8 derece doğu,  İzmir’in ise  27.1 derece doğu boylamı, buna göre aralarındaki boylam farkı  yaklaşık 5.6 derece olur.  Her bir derece Güneş’in hareketine uygun olarak 4 zaman dakikasına denk gelir. Buna göre 5.6 x 4 = 22.4 dakika eder.  Öyleyse Güneş, 15  Temmuz  günü Ankara Öğlen çemberinden saat 12:54  te geçecek ise, İzmir öğlen çemberinden yaklaşık 22.4 dakika sonra  yani  yaklaşık   saat 13:16  de geçecek demektir. Ankara’dan daha doğudaki iller için hesap yapılırken boylam farkına denk zaman değeri bu kez  çıkartılır. Bu ayrıntıyı da unutmayalım…) 

Güneş’imiz yıllık görünür hareketi sırasında Güneye doğru  yer değiştirmesini sürdürecektir. Temmuz ayı süresince Ankara’da 12:52  ile  12:55 saatleri arasında öğlen çemberinden geçecektir.  Diğer kentlerin Ankara’ya göre boylam farklarına uygun olarak,  doğusundaki kentlerde daha erken, batıdaki kentlerde ise daha geç geçecektir. Tam bu geçişler sırasında yani tam öğlen zamanında  ufuktan yüksekliği Temmuz ayı süresince yaklaşık 73 dereceden  68 dereceye kadar azalacaktır. . (Ankara’ya göre verilen bu değerler, güneye doğru kaç derece giderseniz ufuktan yüksekliği o kadar artar.. Kuzeye giderseniz azalır.)

Temmuz ayı içinde gündüz süresinin uzunlukları da azalmasını  sürdürecektir.  Ayın ilk günü yaklaşık olarak 14sa 57dk olan gündüz süresi  ayın son gününde  14 sa 17dk  olacaktir. ( Burada unutulmaması gereken özellik ; Türkiye’mizin doğusu ile batısı arasındaki doğma-batma saatleri arasındaki fark yaklaşık 1 saat civarındadır, ancak  enlemler arasındaki  küçük zaman farkları dikkate alınmadığında gündüz süresi ülkemizin heryerinde yaklaşık aynı uzunlukta olur.)

06   TEMMUZ   2018

Güneş’e en uzak konumda olduğumuz gün !  

Peki, bu sıcaklar da  ne böyle ??   🙂

Yerkürenin Güneş etrafında dolandığı yörünge ( ya da Güneş’in Yerküre etrafında dolandığı görünür yörüngesi)  bir elipstir.  Güneş’imiz bu elipsin odaklarından birinde bulunur. Dünyamız yörüngesinde dolanırken, yörünge üzerinde bulunduğu noktanın Güneş’e uzaklığı sürekli değişir.

06 Temmuz gecesi bu uzaklık en büyük değerde (  152.095.000 km ) olacak.

Güneş bize en uzak konumda olmasına karşın  Dünyamız üzerinde Kuzey yarıkürede  en sıcak günler yaşanmaktadır. Mevsimler üzerinde ve  sıcaklığın fazla olmasında esas etkenin Yer-Güneş uzaklığının olmadığını da yaşayarak öğreniyoruz.  Güneş’e en uzak ve en yakın olduğumuz konumlardaki uzaklık farkı ( yaklaşık 5 milyon km…   oran olarak :  % 3,3 )  mevsimler üzerinde o kadar etkili olmuyor. Esas etki, yeryüzüne Güneş ışınlarının geliş açısı, yani ne kadar dik ya da ne kadar eğik geldiği önemli. Kuzey yarıkürede,  yıl içinde Temmuz başında Güneş’e en uzak konumda olmamıza karşın, Güneş ışınlarının eğimi 21 Haziran’da  en fazla oluyor ve ilerleyen günlerde ısınma sürüyor,  sonrasında  Güneş’e en uzak olmamıza karşın en sıcak günleri yaşıyoruz. Havanın, suyun ve karaların ısınma sürelerinin farklı olmasını  da unutmamak gerekir. Sıcaklara dikkat….

Güneş, Kuzey yarıkürede  21 Haziran’da gökyüzünde  yıl içersindeki en yüksek konumunda olur. Bu tarihte  Güney yarıkürede ise Güneş ışınlarının geliş açısı çok azdır ve kış mevsimi oluşur. .

Türkiye’mizin doğusundan VAN, ortasından ANKARA ve batısından da İZMİR  kentleri için TEMMUZ  ayının ilk,orta ve son günlerinde Güneş ile ilgili zamanlar, öğlen-meridyenden geçiş zamanı, yüksekliği ve uzaklığı aşağıdaki çizelgede verilmiştir. Değerleri karşılaştırarak yukarıda metin olarak verilen bilgileri irdelemenizi öneririm.

————————————————————————————

AY 

 AY,  Temmuz ayı süresince,  elips şeklindeki yörüngesinde dolanırken  ;

13  TEMMUZ  :  AY,   Enberi ( YER’e en yakın ) konumunda  :   357 430 km

27  TEMMUZ  :   AY,  Enöte ( YER’e en uzak )   konumunda  :   406 210 km

AY’ın   EVRELERİ :

Sondördün :  06  Temmuz              Yeniay  : 13  Temmuz

İlkdördün    :  19  Temmuz          Dolunay  :  27  Temmuz     

AY, Yer etrafındaki yörüngesinde dolanırken, gökyüzünde hergün GÜNEŞ’ten açısal olarak yaklaşık 13 derece   doğuya doğru uzaklaşır ve bunun sonucu olarak aynı  gözlem yerinde hergün bir önceki güne göre yaklaşık 45-50 dakika daha geç doğar.

AY,  Haziran  ayı içindeki DOLUNAY evresi sonrasında , 01 Temmuz’da MARS  ile yakın görünümde olacak,  13 Temmuz  YENİAY evresi sonrasında sırası ile,  14 Temmuz’da MERKÜR,  15 Temmuz’da  VENÜS,  20 Temmuz’da  ASLAN takımyıldızının en parlak yıldızı Regulus ve VENÜS  ile yakın görünümde olacaktır.  20  Temmuz ‘da  JÜPİTER ve daha sonra  24/25Temmuz  gecesi de SATÜRN ile yakın görünümde olacaktır.

13 TEMMUZ 2018  :  PARÇALI  GÜNEŞ TUTULMASI

Ay, 13 Temmuz günü,  YENİAY  evresinde olacak.  Yani Güneş  ile hemen hemen aynı hizada olacak demektir.  Ancak, Ay,  Güneş’in önünden geçişinde tam ortasından geçemeyecek ve bunun sonucu olarak, Güneş’i tamamen örtemeyecek, bir kısmını örtecek ve Parçalı Güneş Tutulması  oluşacak.  Bu tutulma  bizden çok uzaklarda,  Avustralya’nın güneyinde okyanuslar üzerinde gözlenebilecektir.

27 TEMMUZ 2018  :   TAM  AY  TUTULMASI

Dolunay evresindeki  AY, Yer etrafında yörüngesinde dolanırken,  Yer’in Tam Gölge Konisi  içinden geçecektir. Bu olay sırasında,Ay  tamgölge konisiiçinde iken  gece olan yerlerde  tutulma izlenebilecektir.  Ülkemizden,  gece yarısından önce rahat birşekilde  gözlenebilecektir.

Tutulma  20:15  te başlayacak,  yarıgölge konisi içinde  hafif bir kararma gözlenir.  Pek anlaşılır bir tutulma görünmez.

Tam gölge konisine girişi    21:24  te gerçekleşecek ve kızıl renkte  parçalı tutulma  gözlenmeye başlayacak.  Kızıl renkli parçalı tutulma alanı  gittikçe artacak..

22:30  da Ay’ın tamamı tam gölge içine girecek ve  tamamı kızıl renkli  görünecektir.  Bu durum 00:12  ye kadar sürecektir.

Daha sonra tam gölge içinden çıkarken tekrar parçalı tutulma  görünecek, gölgedeki alan gittikçe azalacak ve  01:19 da  tam gölge içinden tamamen çıkacaktır.

Tutulma gözlemi için uzun bir süreniz var.. İster  çıplak gözle izleyin, isterseniz fotoğraf makinanız ile görüntü alın.  Keyfini çıkartın.

Bizler,  tutulma sırasında,  Astronomi Öğretmen Semineri  ; AÖS 20- DENİZLİ  etkinliği  yapıyor olacağız. Katılımcı öğretmenlerle birlikte, Laodikya  antik kentinde bu görkemli gök olayını doyasıya izleyeceğiz, söyleşeceğiz.   🙂

 GEZEGENLERİN GÖZLENEBİLİRLİĞİ

Bilgi Notu :

Tutulum düzlemine yakın olan, ZODYAK Kuşağı içinde dolanan Gezegenler ve AY;  Güneş’in Doğu tarafında olması durumunda, Güneş battıktan hemen sonra Batı gökyüzünde görünürler. Güneş’in Batı tarafında olanlar ise,  Güneş sabah doğmadan önce doğarlar. Bu gökcisimleri  Güneş’e  açısal olarak ne kadar uzak olurlarsa o denli  fazla süre gözlenebilirler.  

Gezegenlerin  Güneş Sistemi  içindeki konumları, uzaklıkları, görünümleri  gibi bir çok özelliği, tarih değiştirerek görebileceğiniz bazı web sayfalarının adresleri  aşağıda.  İstediğiniz tarihteki konumlarını, Dünyamıza  ya da Güneş’e uzaklıklarını görebileceğiniz birkaç örnek.  Buna benzer örnekleri  sizler  de  internette bulabilirsiniz.

http://www.astronoo.com/en/articles/positions-of-the-planets.html

https://in-the-sky.org/solarsystem.php

https://www.timeanddate.com/astronomy/planets/distance

Başka bilgiler de istiyorsanız ;

http://www.astrookul.com

http://www.astronomidiyari.com

https://www.nasa.gov/audience/foreducators/index.html

MERKÜR ; Temmuz  ayının ilk günlerinde  Güneş’in doğusunda,  YENGEÇ takımyıldızı sınırları içinde,   0  kadir parlaklıkta ve  Güneş’ten 22 derece açısal uzaklıkta bulunacak olan haberci gezegen   ilerleyen günlerde  açısal olarak Güneş’ten biraz daha uzaklaşacak, 14 Temmuz günü ASLAN takımyıldızına geçecektir.  Ayın ilk yarısında Batı ufkumuzda Güneş battıktan hemen sonra kısa süre de olsa gözlenecek. Ayın son haftasında,  ASLAN takımyıldızında iken Doğu yöndeki hareketi yavaşlayıp geri  yönde(Retrograte) hareketine başlayacaktır. Bu sırada Güneş’ile açısal olarak yakınlaşacak,  ve gözlenemeyecektir.

VENÜS :   Temmuz ayı süresince  ASLAN  takımyıldızında bulunacaktır.  Ay içinde Güneş’e açısal uzaklığı, Güneş’in  doğusunda 39 dereceden  ay sonuna doğru  44 dereceye kadar artacaktır. Temmuz ayı süresince  oldukça parlak ( -4.1 kadir ) bir şekilde Güneş battıktan hemen sonra Batı ufkunda  kolaylıkla görülecektir.“Akşam Yıldızı”  benzetmesi bu ayda da sürecektir. Hergeçen gün daha uzun süre gözlenebilecektir.  Güneş battığında hava kararmadan bile Güney-Batı gökyüzünde çok parlak görünmesi nedeniyle  bilgisi olmayan kişilerce  Tanımlanamayan Uçan Nesne  zannedilerek  bol bol videoları çekilebilir. Bu tür kişileri doğru bilgilendirmek te sizin göreviniz olmalıdır.

 MARS : Ayın ik günlerinde Güneş’in Batı tarafında  146 derece açısal uzaklıkta bulunan “Kızıl Gezegen”   Temmuz ayı süresince OĞLAK takımyıldızı sınırları içinde  kalacaktır. Haziran  ayının son haftasında  doğuya doğru olan ileri hareketi yavaşlamış  ve  Batı yönüne doğru olan geri hareketine başlamıştı.  Temmuz ayı  içinde OĞLAK  takımyıldızı içindeki geri hareketini sürdürecektir. 27 Temmuz günü   Dünya’dan baktığımızda Güneş ile 180 derece uzakta, ters tarafta (KARŞI KONUM _ Opposition ) olacaktır.  Bunun anlamı, Güneş battığında MARS doğacak ve sabaha kadar gökyüzünde görünecek demektir.   Temmuz ayı süresince en iyi gözlem konumu olarak görünen parlaklığı  -2.5 kadir  civarında olacaktır.

JÜPİTER :  Bu ay içersinde de Güneş’in doğusunda bulunacaktır. Ayın ilk günlerinde açısal olarak Güneş’e  yaklaşık 120 derece uzaklıkta iken, TERAZİ takımyıldızı içersinde konumu fazla değişmemesine karşın, Güneş’in doğuya doğru daha hızlı yer değiştirmesi nedeniyle ay sonuna doğru Güneş’ten açısal olarak  yaklaşık  94 derece uzakta olacaktır. Ayın ilk günlerinde Güneş batarken Güneydoğu ufkumuzda,  parlaklığı ile hemen göze çarpacaktır. Ay ortasına doğru  Güneş battığında Güney’e, yani Öğlen Çemberine daha yakın görünecek,  daha sonra Güney-Batı ufkuna yaklaşmasını sürdürecektir. Yaklaşık   -2,5 kadir den daha parlak görünümü  ve parlak GALİLEO Uyduları ile  ile  güzel bir gözlem hedefi olmayı bu ay da sürdürecektir.

SATÜRN :  Temmuz  ayı   içinde  de   YAY  takımyıldızındaki  konumu fazla değişmeyecek olan  ve  “Halkaların Efendisi” de denilen bu güzel görünümlü dev gaz gezegen,  ayın ilk günlerinde Güneş’in Doğu tarafında ve 174 derece  açısal uzaklıkta olacaktır. Bu tarihlerde, Güneş battığında  Doğu ufkumuzda biraz yükselmiş olarak görünecektir. İlerleyen günlerde  Güneş battığında Güney-Doğu ufkumuzda biraz daha yüksekte görülecek ve batıncaya kadar gözlenebilecektir. Ayın son günlerinde Güneş’e olan  açısal uzaklığı  144 derece ye kadar azalacaktır.

29 Temmuz günü  Güneş battıktan hemen sonra  Haziran ayı son günlerinde olduğu gibi, gökyüzünde yine görsel şölen var, kaçırmayın.  Bu kez haberci gezegen MERKÜR  yerine   kızıl gezegen MARS  katılacak bu görünüme. Yukarıdaki resimde görüleceği gibi Batıdan doğuya doğru sıralanmış olan parlak gezegenler (Venüs, Jüpiter, Satürn ve  Mars )  TUTULUM çemberi üzerinde gökyüzünü süsleyecekler. Güzeller güzeli  VENÜS,  JÜPİTER’in meşhur Galileo Uyduları, SATÜRN’ün muhteşem halkası ve  Savaş Tanrısı MARS’ın kızıllığı  hepsi aynı anda gökyüzünde. İçinde bulunduğumuz SAMANYOLU Gökadasının merkezinin doğrultusu  ve Samanyolu görünümü de az sonra eşlik edecek. Parlak görünümü ile Samanyolu ışıkları ve merkez doğrultusunda yeralan çok sayıda parlak derin uzay cisimleri  bu görsel şölene ortaklık edecekler.  Tek olumsuz şey, bir süre sonra doğacak AY  ışığı biraz keyfimizi kaçıracak. Yine de parlak gezegenler güzel hedefler olacak.

Elbette  ışık, hava, çevre kirlilikleri olmayan bir yerde olmalısınız bu güzellikleri görebilmek için. Kaçırmayın….

27/28 Temmuz  2018

DELTA KOVA(Delta Aquarids)   GÖKTAŞI YAĞMURU  

 Çok fazla göktaşı izi gözleyemeyeceğiz, zayıf bir yağmur.  Saatte 15-20  göktaşı izi sayılabilir.  Şansınıza..

Marsden-Kracht  kuyrukluyıldızının yörüngesinde bıraktığı toz, taş-kaya parçaları ve gazlardan oluşan kalıntılar bu yağmuru oluşturacak. 12 Temmuz’dan 23 Ağustos’a kadar  devam eden bu meteor yağmuru 28 Temmuz gecesi maksimuma ulaşacaktır

En kötüsü, bu gece Ay ;   DOLUNAY evresinde, bütün gece gökyüzünü  aydınlatacak. Bu nedenle bu zayıf göktaşı yağmurunun izlenmesi çok zor..  Yine de, gökyüzünün parlaklığının ardında,  ışıklı çizgiler şeklinde cılız göktaşı yağmuru olduğunu hayal edebilirsiniz..  🙂

——————————————————————————————————————

Gökyüzünüz açık olsun, ışık-hava ve çevre kirliliği sizin oralara uğramasın..(Hayal etmesi bile güzel..)   Uğruyorlarsa(!),siz  de  onların olmadığı yerlere gidin   🙂

Gün Gün Gökolayları

 01 Temmuz          Ay, MARS ile yakın görünümde

06 Temmuz          Dünya Güneş’e en uzak konumunda (152 milyon km)

06 Temmuz          Ay sondördün evresinde

13 Temmuz          Ay yeni ay evresinde

13 Temmuz          Ay Dünya’ya en yakın konumunda (357.430 km)

13 Temmuz          Parçalı Güneş Tutulması (Ülkemizden gözlenemeyecek, sadece Avustralya’nın güneyinde görülebilecek..)

 14 Temmuz         Ay ve Merkür yakın görünümde

15 Temmuz          Ay, Venüs ve Regulus(Alfa LEO,  ASLAN Takımyıldızının en parlak yıldızı)   gün batımında çok yakın görünümde

19 Temmuz          Ay ilkdördün evresinde

20  Temmuz           Ay ve Jüpiter yakın görünümde

24/25 Temmuz     Ay ve Satürn yakın görünümde

27 Temmuz          Ay dolunay evresinde

27 Temmuz          Ay Dünya’ya en uzak konumunda (406210 km)

27 Temmuz         Tam  Ay  Tutulması,  Antarktika,  Asya, Avustralya,  Rusya,  Afrika, Avrupa ve Güney Amerika’nın doğusundan görülebilecektir.

27 Temmuz          Ay ve Mars yakın görünümde

30 Temmuz          Mars Dünya’ya en yakın konumunda (57 Milyon km)

27-28 Temmuz     Delta Aquarid göktaşı yağmuru:

27  Temmuz          Ay, MARS ile yakın görünümde

————————————————————————————————-